Warning: "continue" targeting switch is equivalent to "break". Did you mean to use "continue 2"? in /wp-content/plugins/revslider/includes/operations.class.php on line 2734

Warning: "continue" targeting switch is equivalent to "break". Did you mean to use "continue 2"? in /wp-content/plugins/revslider/includes/operations.class.php on line 2738

Warning: "continue" targeting switch is equivalent to "break". Did you mean to use "continue 2"? in /wp-content/plugins/revslider/includes/output.class.php on line 3679
Przewodnik po urodzinach pisarzy - Kwiecień - MB Books

Przewodnik po urodzinach pisarzy

 

Pisarze urodzeni w Kwietniu

 

1 kwietnia

 

John Wilmot, ur. 1 kwietnia 1647 r. – angielski arystokrata, awanturnik i poeta, przyjaciel króla Karola II. Autor satyrycznych, często rozwiązłych utworów. Studiował w Oxfordzie, a następnie rozpoczął karierę dworską. Sławę przyniósł mu udział w bitwach morskich z Holendrami.  Był bohaterem wielu skandali towarzyskich. W swojej poezji opowiadał się za racjonalizmem, wychwalał potęgę rozumu ludzkiego i nawiązywał do postawy libertyńskiej, zwłaszcza w utworze „Satyra na ludzkość”. Nie przywiązywał wagi do publikacji swoich dzieł.  W 2004 r. powstał o nim film „Rozpustnik” (The Libertine) z Johnny’m Depp’em w roli głównej. (zm. 26 lipca 1680 r. w Woodstock)

Edmond Rostand, ur. 1 kwietnia 1868 r. w Marsylii – francuski pisarz i poeta,  popularny dramaturg. Autor wodewilów, komedii i melodramatów. Najbardziej znany jest z komedii „Cyrano de Bergerac”. Na jej podstawie powstały filmy: „Cyrano de Bergerac” w 1990 r. i „Roxanne” w 1987 r. (zm. 2 grudnia 1918 r. w Paryżu)

Edgar Wallace, ur. 1 kwietnia 1875 r. w Londynie – pisarz angielski, autor powieści awanturniczo-kryminalnych. Pozostawił po sobie blisko 170 powieści, 17 sztuk teatralnych i wiele scenariuszy filmowych, między innymi do filmu „King-Kong” z 1933 r. Przed wojną wydano w Polsce 65 jego powieści, po wojnie tylko kilka. Wszystkie jego utwory objęte były w 1951 roku zapisem cenzury w Polsce, podlegały natychmiastowemu wycofaniu z bibliotek. Tworząc używał wyłącznie dyktafonu, a teksty przepisywała maszynistka.  Napisał między innymi: „ Anioł grozy”, „Bractwo Wielkiej Żaby”, „Człowiek o stu obliczach”, „ Gabinet Nr 13”, „Klub Sprawiedliwych”, „Kwadratowy szmaragd” . (zm. 10 lutego 1932 r. w Hollywood)

Pola Gojawiczyńska, ur. 1 kwietnia 1896 r. w Warszawie – polska pisarka i działaczka niepodległościowa.  W 1905 r. po strajku szkolnym została wydalona ze szkoły powszechnej. Kontynuowała naukę  na kompletach i na pensji. Pracowała jako wychowawczyni w przedszkolach miejskich, podwarszawskich ochronkach, bibliotekach i teatrzykach amatorskich. Pierwsze próby literackie wysłała do Gabrieli Zapolskiej, której aprobatę zyskała. W czasie I wojny światowej brała udział w pracy niepodległościowej i należała do Polskiej Organizacji Wojskowej. Jej pierwszym utworem była nowela „Dwa fragmenty”. W 1920 r. wyszła za mąż za Stanisława Gojawiczyńskiego, rok później urodziła córkę Wandę. W latach 1925–1929 współpracowała z „Kurierem Warszawskim”.  Publikowała też w „Bluszczu”, „Gazecie Polskiej” i „Kurierze Porannym”.  W 1936 r. została członkiem władz oddziału Związku Zawodowego Literatów Polskich.  W czasie II wojny światowej została aresztowana i trafiła na Pawiak.  Po zwolnieniu ukrywała się w domu Iwaszkiewiczów w Stawisku oraz w Milanówku.  Po wojnie zamieszkała w Łodzi , a następnie  w 1949 r. wróciła do Warszawy. Jej utwory zawierały wątki psychologiczne i społeczno-obyczajowe związane z awansem środowiska proletariackiego i drobnomieszczańskiego Warszawy i Górnego Śląska.  Najbardziej znane jej utwory to: „Ziemia Elżbiety”, „Krata”, „Dom na skarpie” oraz zekranizowane „Dziewczęta z Nowolipek” i „Rajska jabłoń”.  Otrzymała wiele nagród w czasach PRL oraz Nagrodę miasta Warszawy za całokształt twórczości. (zm. 29 marca 1963 r. w Warszawie)

Bohdan Czeszko (pseud. Agawa), ur. 1 kwietnia 1923 r. w Warszawie – polski pisarz, scenarzysta i publicysta.  W czasie II wojny światowej walczył w Gwardii Ludowej i w Armii Ludowej. Brał udział w powstaniu warszawskim, w którym został ranny. Po wojnie działał w PPR i PZPR oraz studiował w Akademii Sztuk Pięknych. Debiutował w 1948 r. tomem opowiadań „Początek edukacji”. Pisał powieści o tematyce okupacyjnej i wojennej np. „Pokolenie” (1948). Książka ta została zekranizowana przez Andrzeja Wajdę w 1954 r.  Od 1965 do 1980 był posłem na Sejm PRL.  Inne jego powieści to: „Przygoda w kolorach”, „Makatka z jeleniem” , „Powódź”, „Nostalgie mazurskie”. Jest autorem scenariuszy filmowych np. „Pierwszy dzień wolności”, „Podziemny front”, „Polskie drogi”.  (zm. 21 grudnia 1988 r. w Warszawie)

Anne McCaffrey, ur. 1 kwietnia 1926 r. w Cambridge, stan Massachusetts – amerykańska pisarka science fiction oraz fantasy, najbardziej znana z cyklu „Jeźdźcy Smoków z Pern”, za inicjujące je opowiadanie „Weyr Search”  otrzymała Nagrodę Hugo. Napisała również trylogię o śpiewaczce kryształu, do której należą: „Pieśń kryształu”, „Killashandra” i „Kryształowa więź”. (zm. 21 listopada 2011 r. w Wicklow w Irlandii)

Milan Kundera, ur. 1 kwietnia 1929 r. w Brnie – czeski i francuski pisarz i eseista, autor „Nieznośnej lekkości bytu”. Jego ojciec był wybitnym pianistą, dlatego od najmłodszych lat uczył się gry na fortepianie, a później studiował początkowo muzykologię, a następnie literaturę na Uniwersytecie Karola w Pradze.  Ostatecznie przeniósł się  do Akademii Filmowej, gdzie studiował reżyserię i scenopisarstwo. Od 1948 r. był członkiem Czeskiej Partii Komunistycznej. W 1950 roku został usunięty z partii za działalność antypartyjną.  Wydarzenie to zainspirowało go do napisania powieści „Żart” – będącej satyrą na życie w komunistycznej Czechosłowacji.  Ze względu na krytykę wobec sowieckiej interwencji w 1968 roku dzieła Kundery trafiły na czarną listę. Pisarz w 1975 roku wyemigrował do Francji. Tam opublikował „Księgę śmiechu i zapomnienia”. W 1984 roku wydał swoje najbardziej znane dzieło „Nieznośna lekkość bytu”. Opowiada ona o zmaganiach małżeństwa czeskich intelektualistów z trudnościami dnia codziennego w Pradze po Praskiej Wiośnie w 1968 roku. W 1988 r. powieść została zekranizowana przez Philipa Kaufmana . W głównych rolach zagrali Daniel Day-Lewis i Juliette Binoche. Kundera nie był jednak zadowolony z filmu i od tego momentu nie zezwolił na ekranizację żadnego swojego dzieła.

Samuel Ray Delany Jr., ur. 1 kwietnia 1942 r. w Nowym Jorku – amerykański pisarz science fiction i krytyk literacki. Laureat nagród Nebula i Hugo.  Najważniejsze jego książki to : „Gwiazda Imperium”, „Babel-17” oraz „Punkt Einsteina”.

 

2 kwietnia

 

Hans Christian Andersen, ur. 2 kwietnia 1805 r. w Odense – duński pisarz i poeta, najbardziej znany ze swej twórczości baśniopisarskiej.  Pochodził z ubogiej rodziny, ojciec był szewcem, a matka praczką. Obdarzony niezwykłą wrażliwością i bogatą wyobraźnią, marzył o karierze teatralnej i światowej sławie. W wieku 11 lat stracił ojca, a matka popadła w alkoholizm. W świat baśni wprowadziła go babcia. W 1819 r. wyjechał do Kopenhagi z zamiarem zostania aktorem. Przez rok uczęszczał do szkoły baletowej. Przyjęto go do Teatru Królewskiego ze względu na doskonały głos – sopran, który utracił z powodu mutacji.  Chcąc pozostać blisko teatru zaczął pisać sztuki teatralne. Zadebiutował w 1829 r. sztuką „Miłość na Wieży Mikołaja”.  Jego utwory sceniczne nie cieszyły się jednak popularnością (zawierały błędy ortograficzne, interpunkcyjne i stylistyczne). Dzięki poparciu wpływowych osób  w 1822 r. uzyskał stypendium królewskie, które umożliwiło mu naukę w szkole, a później studia.  Poprawa sytuacji materialnej pozwoliła mu podróżować po Europie. Sukcesem literackim była pierwsza powieśćImprowizator” (1835), w której zawarł elementy autobiograficzne. Andersen napisał jeszcze kilka powieści, między innym:Tylko grajek” (1837) i „Piotr Szczęściarz” ( 1870). Światową sławę przyniosły mu baśnie i opowiadania dla dzieci (pierwszy zbiór ukazał się w 1835). Napisał ok. 150 baśni; niektóre są utworami oryginalnymi, inne powstały z inspiracji obcą literaturą, np. „ Księgą tysiąca i jednej nocy”. Do najbardziej znanych należą:Brzydkie kaczątko”, „Królowa śniegu”, „Dziewczynka z zapałkami”, „Nowe szaty cesarza” i „Calineczka”. W 1956 r. powstała międzynarodowa nagroda dla najwybitniejszych twórców literatury dla dzieci – Medal im. H.C. Andersena, przyznawany co dwa lata przez IBBY, a także Lista Honorowa im. H.C. Andersena, na której umieszczane są najlepsze książki dla dzieci i młodzieży.  W dzień urodzin pisarza – 2 kwietnia obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci. (zm. 4 sierpnia 1875 r. w Rolighed koło Kopenhagi)

Émile Zola, ur. 2 kwietnia 1840 r. w Paryżu –  francuski pisarz, główny przedstawiciel naturalizmu. Jego życie od początku związane było z literaturą. Z powodu trudnej sytuacji materialnej imał się różnych zajęć, między innymi pracował w wydawnictwie Librairie Hachette. W celach zarobkowych publikował w prasie drobne artykuły. Debiutował jako pisarz w 1867 roku powieścią „ Teresa Raquin”. W latach 1871-1893 opublikował 20-tomowy cykl „Rougon-Macquartowie. Historia naturalna i społeczna rodziny za Drugiego Cesarstwa”.  Koncepcja cyklu w trakcie pisania ulegała wielu zmianom. Ostatecznie w jego skład weszły między innymi: „Brzuch Paryża”, „W matni”, „Nana”, „Germinal”, „Dzieło”, „Ziemia”, „Bestia ludzka”. W książkach tych, utrzymanych w duchu naturalizmu autor przedstawił panoramę francuskiego społeczeństwa. Innym znanym cyklem Zoli jest trylogia „Trzy miasta”, w której krytyce poddał Kościół katolicki. Zarzucał mu komercjalizację kultu cudów i objawień oraz nieczułość na problemy społeczne. Książki Zoli zostały umieszczone w tzw. Indeksie Ksiąg Zakazanych. (zm. 29 września 1902 r. w Paryżu)

Joanna Chmielewska (właściwie Irena Barbara Kuhn z domu Becker), ur. 2 kwietnia 1932 r. w Warszawie – polska pisarka, autorka powieści sensacyjnych, kryminalnych, komedii obyczajowych, a także książek dla dzieci i młodzieży.  Już w dzieciństwie marzyła, aby zostać pisarką. Jej rodzina marzyła jednak, by została lekarką. Będąc w liceum zaczęła interesować się architekturą i rozpoczęła studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej.  Po studiach pracowała jako architekt. Debiutowała w 1958 r. na łamach czasopisma „Kultura i Życie”. W 1964 r. wydała swoją pierwszą książkę „Klin” – zekranizowaną w 1966 r. przez Jana Batorego jako „Lekarstwo na miłość”. Od 1970 zajmowała się wyłącznie twórczością literacką. Pisała przede wszystkim powieści kryminalne, charakteryzujące się komizmem i groteską. Jest autorką 42 tomów prozy – każda jej nowa książka automatycznie trafiała na szczyt listy polskich bestsellerów. Łączny nakład utworów Joanny Chmielewskiej przekroczył w Polsce 5 milionów, a w Rosji -8 milionów.  Najbardziej znane jej powieści to: „Wszyscy jesteśmy podejrzani”, „Całe zdanie nieboszczyka”, „Lesio” „Romans wszechczasów”, „Dzikie białko”, „Florencja, córka Diabła”, „Zapalniczka”, „Porwanie” i wiele innych. Pisała tez książki dla młodzieży, np. „Zwyczajne życie”, „Większy kawałek świata”, „Nawiedzony dom”, „Duch” oraz dla dzieci: „Pafnucy” i „Las Pafnucego”. 3 maja 2004 r. została odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.  (zm. 7 października 2013 r. w Warszawie)

Sue Townsend, ur. 2 kwietnia 1946 r. w Leicester – angielska pisarka, autorka serii popularnych książek o Adrianie Mole’u: „Adrian Mole lat 13 i 3/4. Sekretny dziennik”, „Adrian Mole. Czas cappuccino”, „Adrian Mole. Męki dorastania”. Książki maja formę pamiętnika, którego autorem jest zakompleksiony nastolatek. Na podstawie powieści Townsend powstał mini serial, sztuka teatralna i gra komputerowa. (zm. 10 kwietnia 2014 r. w Leicester)

 

3 kwietnia

 

George Herbert, ur. 3 kwietnia 1593 r. w Montgomery – angielski poeta epoki baroku, mówca i duchowny anglikański. Jego wiersze są zaliczane do nurtu religijnego poezji metafizycznej. Swoje pierwsze sonety zadedykował matce. Poezję zaczął tworzyć już w okresie studiów. Stanowią ją w całości poematy religijne. Za swojego życia wydał wyłącznie utwory napisane w języku greckim i łacińskim. Utwory po angielsku ukazały się dopiero po jego śmierci. (zm. 1 marca 1633 r. w Bemerton)

Jane Goodall, ur. 3 kwietnia 1934 r. w Londynie – brytyjska badaczka w dziedzinie prymatologii, etologii i antropologii. Od 1966 prowadzi badania nad szympansami w Parku Narodowym Gombe w Tanzanii. Odkryła, że szympansy posługują się narzędziami, myślą, rozwiązują proste problemy, kochają i nienawidzą, potrafią się nudzić i smucić, prowadzą regularne wojny, a nawet czasami popełniają morderstwa.  Badanym szympansom nadawała imiona zamiast je numerować. Od 1969 zaczęła publikować książki, w tym także dla dzieci. Jej książki nie są typowymi naukowymi przekazami, lecz pobudzającymi opowieści o miłości, rodzinie, walce, o życiu zgodnym z naturą, o nadziei. Książka „W cieniu człowieka” została przetłumaczona na 48 języków. Dużą popularnością cieszą się także inne jej dzieła: „Przez dziurkę od klucza. 30 lat obserwacji szympansów”, „Mądrość i cuda świata roślin”. Angażowała się w projekty chroniące środowiska i poprawiające jakość życia ludzi na ziemi. Badaczkę uhonorowano wieloma nagrodami oraz tytułami doctora honoris causa. W 2002 r. sekretarz generalny ONZ, Kofi Annan, mianował Jane Goodall Posłanniczką Pokoju. W 2006 r. została Oficerem Legii Honorowej (najwyższe francuskie odznaczenie państwowe), a w 2004 r. Damą Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego.

Yu Hua ur. 3 kwietnia 1960 r. w Hangzhou –  chiński pisarz, autor czterech powieści i sześciu zbiorów nowel. Z zawodu jest dentystą, jednak medycyna zajmował się tylko przez 5 lat. W 1983 r. rozpoczął karierę pisarską. Największa sławę przyniosła mu powieść „Żyć” (ponad milion sprzedanych egzemplarzy w Chinach). Na jej podstawie został nakręcony film w 1994 r. Film zdobył Grand Prix Festiwalu w Cannes, jednak zawarta w nim krytyka systemu komunistycznego spowodowała, że zakazano jego dystrybucji w Chinach.

 

4 kwietnia

 

Casimir Delavigne (Jean François Casimir Delavigne), ur. 4 kwietnia 1793 r. w Hawrze – francuski poeta i dramaturg. Napisał pieśń „La Varsovienn”, która została przełożona przez Karola Sienkiewicza i znana w Polsce jako „Warszawianka 1831 roku”. W swej twórczości dawał wyraz poparcia dla ruchów narodowowyzwoleńczych i rewolucyjnych.  Jest autorem również dramatów: „Nieszpory sycylijskie”, „Paria” oraz komedii  „Szkoła starców”. (zm. 11 grudnia 1843 r. w Lyonie)

Thomas Mayne Reid, ur. 4 kwietnia 1818 r. w Ballyroney , County Down , Irlandia – pisarz amerykański, pochodzenia irlandzkiego. Napisał kilkadziesiąt powieści przygodowych z życia Indian i pierwszych osadników na Dzikim Zachodzie. Akcja innych jego powieści rozgrywa się w Meksyku, Himalajach i Południowej Afryce. Najsłynniejsze jego powieści to „Jeździec bez głowy”, „Biały wódz Indian”, „Chłopiec okrętowy”, „Łowcy skalpów”. (zm. 22 października 1883 r. w Londynie)

Václav Čtvrtek (właśc. Václav Cafourek), ur. 4 kwietnia 1911 r. w Pradze – czeski pisarz, autor dobranocek i książek dla dzieci. Dzieciństwo spędził w Jičínie, gdzie później osadził swojego najbardziej znanego bohatera, rozbójnika Rumcajsa.  Napisał między innymi: „Bajki z mchu i paproci o Żwirku i Muchomorku”, „Rumcajs”, „Hanka”, „Cypisek”, „Makowa panienka”, „O rusałce Amelce i żabce Marynce”.  W jego bajkach występują często fantastyczne, baśniowe postaci np. rusałki, wodniki, mówiące zwierzęta. Przedstawia bohaterów reprezentujących mądrość i dobro oraz złych i chciwych. Na podstawie jego prozy powstało wiele czechosłowackich filmów i seriali animowanych dla dzieci. Jest kawalerem Orderu Uśmiechu. (zm. 6 listopada 1976 r. w Pradze)

Marguerite Duras (właściwie Marguerite Donnadieu), ur. 4 kwietnia 1914 r. w Gia Định, koło Sajgonu we francuskich Indochinach – francuska pisarka, scenarzystka i reżyserka. Całe dzieciństwo i młodość spędziła w Indochinach, co było inspiracją jej późniejszych książek. Jej pierwsze dzieła ukazały się już w czasie wojny. Stworzyła blisko 40 powieści, ale jej największym sukcesem okazała się wydana w 1984 r. powieść „Kochanek”, za którą otrzymała nagrodę Goncourt.  Napisała też 10 dramatów oraz wiele scenariuszy filmowych, między innymi „Hiroszima, moja miłość”. (zm. 3 marca 1996 r. w Paryżu)

 

5 kwietnia

 

Thomas Hobbes, ur. 5 kwietnia 1588 r. w Westport, obecnie Malmesbury – angielski filozof, myśliciel społeczny, twórca kontraktualizmu, autor dzieła „Lewiatan” (1651). Był także autorem tryptyku odpowiadającego działom jego systemu („O obywatelu”, „O ciele”, „O człowieku”) oraz „Elementów prawa naturalnego i politycznego” (1640). Tworzył w okresie rewolucji angielskiej. W 1641 r. W swym najsłynniejszym traktacie filozoficznym „Lewiatan” (nazwa pochodzi od biblijnego potwora Lewiatana) dowodzi, że człowiek wyszedł z hipotetycznego stanu natury, czyli stanu wojny każdego z każdym szukając gwarancji swojego bezpieczeństwa. Dzieło to dotyczy struktury społeczeństwa i usankcjonowanego rządu i jest przykładem teorii umowy społecznej czyli tzw. kontr aktualizmu. Thomas Hobbes opowiada się za umową społeczną oraz władzą absolutnego suwerena. Twierdził, że chaosowi czy wojnie domowej można zapobiec tylko za pomocą silnej władzy centralnej. Dzieło składa się z czterech części: O człowieku, O państwie, O państwie chrześcijańskim i O królestwie ciemności. (zm. 4 grudnia 1679 r. w Hardwick Hall)

Richard Eberhart, ur. 5 kwietnia 1904 r. w Austin, Minnesota – amerykański poeta, twórca liryki moralistycznej o charakterze religijno-mistycznym. W 1966 roku otrzymał Nagrodę Pulitzera w kategorii Poezja za tom „Selected Poems: 1930/65”. W 1977 r. uhonorowany został National Book Award za „Collected Poems: 1930/76”. (zm. 9 czerwca 2005 r. w Hanoverze)

Robert Bloch, ur. 5 kwietnia 1917 r. w Chicago – amerykański pisarz, twórca kryminałów, horrorów i utworów z gatunku fantasy i fantastyki naukowej.  W wieku 15 lat nawiązał kontakt ze starszym o 30 lat pisarzem H.P. Lovecraftem, z którym prowadził korespondencję.  Będąc pod jego wpływem zaczął pisać opowiadania.  Publikował je początkowo w magazynach „Weird Tales”, „Fantastic Adventures” i „Unknown”. Napisał kilkaset opowiadań i ponad 20 powieści. Wiele z nich zostało zekranizowanych, najbardziej znaną była ekranizacja wydanej w 1959 roku powieści „Psychoza”– w reżyserii Alfreda Hitchcocka. Za swoja twórczość otrzymał wiele nagród, w tym Nagrodę Hugo za najlepszą miniaturę literacką za „Pociąg do piekła” (1959), Nagrodę Edgara Allana Poe za „Psychozę” oraz Nagrodę  World Fantasy i Nagrodę Brama Stokera za całokształt twórczości. (zm. 23 września 1994 r. w Los Angeles)

Hugo Claus, ur. 5 kwietnia 1929 r. w Brugii – flamandzki pisarz, poeta, dramaturg, reżyser filmowy i malarz. Zadebiutował w 1950 r. powieścią psychologiczną „Polowanie na kaczki”. W 1983 r. opublikował swoje najsłynniejsze dzieło „Cały smutek Belgii – powieść  w dużej części autobiograficzną. Przyniosła mu ona międzynarodowy sukces.  Książkę przełożono na kilka języków europejskich, a jej autor został przedstawiony do Nagrody Nobla. W 1994 roku powstał mini serial na jej podstawie. (zm. 19 marca 2008 r. w Antwerpii)

Richard Scrimger, ur. 5 kwietnia 1957 r. w Montrealu – kanadyjski pisarz, twórca literatury dla dzieci, młodzieży i dorosłych.  Sławę przyniosła mu seria książek dla dzieci „Nos z Jowisza”. Za należącą do niej powieść „Nos do przygód” otrzymał nagrodę literacką Mr. Christie’s Book Award.

Marcin Mortka, ur. 5 kwietnia 1976 r. w Poznaniu – polski pisarz literatury fantasy i tłumacz z języka angielskiego. Z zawodu pilot wycieczek zagranicznych na Islandię oraz nauczyciel języka angielskiego i norweskiego. Zadebiutował w 2003 r. powieścią fantasy „Ostatnia saga”, której akcja toczy się w średniowiecznej Skandynawii.  Książka stanowi pierwszy tom tzw. Trylogii nordyckiej.  Jest również autorem powieści „Karaibska krucjata”, „Ragnarok 1940”, „Miecz i kwiaty”, serii „Zagubieni”, cyklu opowieści o wikingu Tappim, cyklu „Pod Pękniętym Niebem”. Pisze także opowiadania i artykuły, a od 2012 r. również książki dla najmłodszych czytelników.

 

6 kwietnia

 

Marian Hemar (urodzony jako Jan Marian Hescheles), ur. 6 kwietnia 1901 r. we Lwowie – polski poeta, satyryk, komediopisarz, dramaturg, tłumacz poezji, autor tekstów piosenek.  Urodził się w żydowskiej rodzinie. Jego kuzynem był Stanisław Lem.  Studiował medycynę i filozofię we Lwowie. Teksty satyryczne pisał już w trakcie studiów. W 1925 r. przeprowadził się do Warszawy, pracował wraz z Julianem Tuwimem w kabarecie literackim „Qui Pro Quo”, „Banda” i „Cyruliku Warszawskim”. Współpracował też z Janem Lechoniem i Antonim Słonimskim.  W swym dorobku literackim ma ponad 3000 niezwykle popularnych piosenek, do których sam komponował muzykę, setki wierszy, kilkanaście sztuk i słuchowisk radiowych.  Był również współpracownikiem „Wiadomości Literackich” i „Wiadomości”, a w latach 1934 -1935 dyrektorem teatru „Nowa Komedia”. W 1939 r. jego piosenka „Ten wąsik” będąca satyrą na Adolfa Hitlera (wykonywana przez Ludwika Sempolińskiego w popularnej rewii „Orzeł czy Rzeszka”), spowodowała interwencję ambasadora Niemiec w Warszawie. Inne znane jego teksty piosenek to między innymi „Kiedy znów zakwitną białe bzy”, „Czy pani Marta jest grzechu warta”, „Nikt, tylko ty”. W czasie II wojny światowej walczył w Palestynie i Egipcie. W 1942 został przeniesiony do Londynu rozkazem gen. Sikorskiego. Prowadził tam teatrzyk polski w klubie emigrantów polskich., a także jednoosobowy „Teatr Hemara” – cotygodniowy kabaret radiowy na antenie Rozgłośni Polskiej „Radia Wolna Europa”. Pozostał w Anglii do końca życia.  (zm. 11 lutego 1972  r. w Dorking)

 

7 kwietnia

 

William Wordsworth, ur. 7 kwietnia 1770 r. w Cockermouth – angielski poeta, wraz z Samuelem Taylorem Coleridge’em uznawany za prekursora romantyzmu w literaturze brytyjskiej. Jeden z tzw. „poetów jezior”.  W 1787 r. (w wieku 17 lat) zadebiutował kilkoma sonetami na łamach czasopisma „The European Magazine”.  Na jego twórczość poetycką ogromny wpływ miała przyroda, zwłaszcza malownicza Kraina Jezior, w której się urodził i mieszkał. W 1795 r. zaprzyjaźnił się z poetą Samuelem Taylorem  Coleridge’m. Wydane przez nich trzy lata później „Ballady liryczne” (Wordsworth był autorem 23 utworów, a Coleridge tylko 4) uznane zostały za pierwszy romantyczny tomik poezji w literaturze angielskiej.  Ważną rolę w życiu obydwu poetów pełniła siostra Wordswortha,  Dorothy. Dzieliła z bratem głębokie umiłowanie natury, była również autorką jego notatek i twórczynią wielu konceptów. W latach 1798-1805 powstało wielkie arcydzieło Wordswortha „Preludium” opowiadające  historię dzieciństwa poety, pełnego samotnych wędrówek i bliskiego kontaktu z naturą. W latach 1802-04 poeta stworzył „Odę o przeczuciach nieśmiertelności ze wspomnień wczesnego dzieciństwa”, a w 1804 r. poemat „Poławiacz pijawek” (w Polsce znany również jako „Stanowczość i niezawisłość”). W latach 1802 -1816 powstało wiele sonetów patriotycznych. Po 1816 r. skończyła się jego kariera literacka, jednak pozostał szanowany i podziwiany przez inne pokolenia pisarzy. (zm. 23 kwietnia 1850 r. w Rydal Mount)

Gabriela Mistral (właściwie Lucila de María del Perpetuo Socorro Godoy Alcayaga), ur. 7 kwietnia 1889 r. w Vicuña – chilijska poetka, dyplomatka i działaczka oświatowa. Laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1945. Już jako nastolatka zaczęła pracować jako nauczycielka. Jej debiutem poetyckim były „Sonety śmierci” (1911). Jako dyplomatka dużo podróżowała po Ameryce Łacińskiej i Europie. Angażowała się w sprawy społeczno-polityczne, a także w rozwój systemu edukacyjnego w Ameryce Łacińskiej. Pisała do największych chilijskich gazet. Jej wiersze cechuje duża emocjonalność i bezpośredniość wyrazu. Inne jej dzieła poetyckie to: „Niepocieszenie”, „Czułość”, „Karczowanie” i „Tłocznia”. (zm. 10 stycznia 1957 r. w Hempstead w stanie Nowy Jork)

Władysław Bodnicki, ur. 7 kwietnia 1910 r. w Krakowie –  polski pisarz, autor powieści, utworów poetyckich i scenicznych, poświęconych przede wszystkim historii i kulturze Krakowa. Do najbardziej znanych jego książek należy cykl biograficzny o Matejce „Pustelnia pod Trzema Pyskami” oraz o Wyspiańskim „Z rodu tytanów”.  Napisał też dramat o Molierze „Komediant” oraz powieści: „Legendy o Wieniawskim”, „Syn Popiela”, „Ostatni z rodu”. Pisał także felietony, recenzje, wspomnienia, reportaże z podróży. W 1965 r. został uhonorowany nagrodą miasta Krakowa. (zm.12 czerwca1983 r. we   Wrocławiu)

Johannes Mario Simme, ur. 7 kwietnia 1924 r. w Wiedniu – austriacki pisarz. Po II wojnie światowej pracował jako tłumacz amerykańskich sił okupacyjnych w Austrii, a od 1950 r. jako reporter. Jego najpopularniejsza powieść „Nie zawsze musi być kawior” wydana w 1959 r. rozeszła się w ilości 30 milionów egzemplarzy, na jej podstawie w 1961 r. powstał także film. Opowiada historię londyńskiego bankiera, który wbrew swej woli zostaje podczas II wojny światowej wplątany w grę wywiadów. Ze względu na upodobania bohatera, książka zawiera również wiele przepisów kulinarnych. Po polsku ukazały się też: „Afera Niny B.”, „W matni”, „Odpowie ci wiatr” i „Tej wiosny skowronek zaśpiewa po raz ostatni”. Był też autorem wielu scenariuszy filmowych. (zm. 1 stycznia 2009 r. w Lucernie)

Janusz Anderman, ur. 7 kwietnia 1949 r. we Włoszczowie – polski pisarz, prozaik, tłumacz literatury czeskiej, reżyser, autor scenariuszy filmowych, sztuk teatralnych i słuchowisk radiowych. Był redaktorem niezależnego kwartalnika „Puls”, pracował w redakcji „Studenta” w Krakowie, współpracował z „Radiem Wolna Europa”. W 1982 r. był internowany i przebywał w więzieniu na Białołęce w Warszawie. Jako pisarz debiutował w 1970 r. na łamach prasy. Uznanie zyskały jego powieści „Zabawa w głuchy telefon” (1976) i „Gra na zwłokę” (1979) oraz zbiory opowiadań: „Brak tchu”, „Kraj świata”, „Tymczasem”. Za powieść „Cały czas” uzyskał w 2007 r. nominację do Nagrody Literackiej Nike. W 2009 r. na jej motywach powstał film „Mniejsze zło” w reżyserii Janusza Morgensterna.  Otrzymał wiele nagród i odznaczeń, między innymi  w 2011 r. „Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski” i w 2009 r. „Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

 

8 kwietnia

 

Władysława Izdebska, ur. 8 kwietnia 1829 r. w Warszawie – polska pisarka, autorka książek dla dzieci i młodzieży. Twórczość literacką rozpoczęła w 1854 roku publikując w prasie komedyjki , powiastki umoralniające i opowiadania historyczne. W 1864 roku nawiązała stałą współpracę z czasopismem „Przyjaciel Dzieci”. Od 1877 roku pisała również powieści.  Jest autorką między innymi komedii: „Próba strzału” i „Córka fabrykanta”. Napisała także „Wieczory z babunią. Powieści i opowiadania poświęcone dorastającej młodzieży polskiej”, „Wianek. Dziełko poświęcone dorastającej młodzieży, zawierające powieści, obrazki wierszem i prozą, komedyjki, opowiadania i wspomnienie historyczne” i inne. (zm. 30 października 1902 r. w Warszawie)

James Herbert, ur. 8 kwietnia 1943 r. w Londynie – czołowy brytyjski autor powieści z gatunku horroru. Studiował fotografię i grafikę w Hornsey College of Art. Śpiewał w kapeli rockowej, malował, pracował w agencji reklamowej, której został dyrektorem. Debiutował w 1974 roku powieścią zatytułowaną „Szczury” („The Rats”). Przyniosła mu ona spory sukces i przysporzyła grono wiernych fanów. Napisał ponad 20 powieści i kilka opowiadań. Najważniejsze z nich to „Mgła”, „Ocalony”, „Nawiedzony”, „Fuks”, „Kryjówka”, „Włócznia”, „Jonasz” , „Dom czarów”, „Creed”. Wiele z nich zostało sfilmowanych. (zm. 20 marca 2013 r. w Sussex)

 

9 kwietnia

 

Charles Baudelaire, ur. 9 kwietnia 1821 r. w Paryżu – poeta i krytyk francuski, parnasista zaliczany do  tzw. „poetów przeklętych”. Prekursor symbolizmu i dekadentyzmu.  Jego twórczość wywoływała kontrowersje, a poetę oskarżano go o obrazę moralności. Tematyka jego utworów często były: prostytucja, dewiacje, życie marginesu społecznego, bunt przeciwko religii i tradycji. Poezja zawiera elementy śmiałej erotyki, brzydoty, zła i profanacji. W 1828 r. przeniósł się z rodziną do Lyonu, gdzie uczęszczał do szkoły. Od 1836 r. kontynuował edukacje w Paryżu, gdzie powstały jego pierwsze wiersze, pisane w języku francuskim i po łacinie. W 1840 rozpoczął studia prawnicze. Obracał się w towarzystwie bohemy Paryża, co spotkało się z dezaprobatą rodziny, zwłaszcza ojczyma.  Wstąpił do kół literackich i kontynuował pracę twórczą. W 1855 r. opublikowanych zostało 18 jego utworów, a w 1857 po raz pierwszy został wydany tom „Kwiaty zła”. W 1860 r. opublikował tom „Sztuczne raje”. Ważną rolę w życiu poety, rodzajem autokreacji, był jego strój: ubierał się na czarno, nosił lakierki, jasnoróżowe rękawiczki i czerwony krawat. Życie w biedzie i popularne w środowisku artystycznym narkotyki pogarszały stan jego zdrowia. Rok przed śmiercią był sparaliżowany i nie mógł mówić. (zm. 31 sierpnia 1867 r. w Paryżu)

Henry De Vere Stacpoole, ur. 9 kwietnia 1863 r. w Dún Laoghaire w Irlandii –irlandzki pisarz. Przez 40 lat był lekarzem okrętowym i  znał bardzo dobrze wyspy południowego Pacyfiku, które często szczegółowo opisywał w swoich książkach.  Autor książki „Błękitna laguna”, na podstawie której powstał słynny film z 1980 r. z Brooke Shields i Christopher’em Atkinsem w rolach głównych. Jest to historia dwójki małych dzieci, które po katastrofie statku docierają do bezludnej wyspy i walczą o przetrwanie. Z biegiem lat odkrywają również łączące ich uczucie.(zm. 12 kwietnia 1951 r. w Wight w Wielkiej Brytanii)

 

10 kwietnia

 

Joseph Pulitzer, ur. 10 kwietnia 1847 r. w Makó na Węgrzech – amerykański dziennikarz i wydawca. Pochodził z rodziny węgierskich Żydów. W 1864 wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Brał udział w wojnie secesyjnej po stronie Unii. Po wojnie zamieszkał w St. Louis, gdzie pracował między innymi jako poganiacz mułów i kelner. Chcąc zatrudnić się na plantacji trzciny cukrowej odkrył oszustwo przy rekrutacji, które opisał i zaniósł do miejscowej gazety „Westliche Post”. Tak zaczęła się jego kariera dziennikarska. Został jej redaktorem, a na początku lat 70-tych XIX w.  redaktorem naczelnym. W 1872 roku kupił część akcji gazety „Westliche Post”, a w ciągu 10 lat stworzył Wydawnictwo „St. Louis Dispatch” . Przez kilkadziesiąt lat była to największa gazeta środkowego zachodu Stanów Zjednoczonych. Współpracował z różnymi ugrupowaniami politycznymi, uzyskał mandat kongresmena z listy nowojorskiej. Zrezygnował jednak z tej funkcji i oddał się dziennikarstwu. Jako dziennikarz przeciwstawiał się klasom uprzywilejowanym, korupcji i niesprawiedliwości społecznej, optował za dziennikarstwem niezależnym od partii politycznych. W 1883 roku kupił w Nowym Jorku dziennik „The World”. Problemy zdrowotne zmusiły go zaprzestania kierowania wydawnictwem. Skupił się na pomocy młodym adeptom dziennikarstwa. W 1903 roku ufundował szkołę dziennikarską przy Uniwersytecie Columbia, a w testamencie przeznaczył milion dolarów na stypendia i coroczne nagrody za wybitne osiągnięcia. Przyczynił się do zbudowania Statui Wolności na wyspie Liberty Island w Nowym Jorku, przeznaczając własne środki na ten cel, jak też organizując wielką, obejmującą cały kraj, zbiórkę pieniędzy. Od 1917 roku corocznie Uniwersytet Columbia ogłasza listę laureatów im. Josepha Pulitzera. Nagroda Pulitzera cieszy się największym prestiżem w kręgach literackich Stanów Zjednoczonych. (zm. 29 października 1911 r. w Charleston)

Eric Knight, ur. 10 kwietnia 1897 r. w Yorkshire – amerykański pisarz angielskiego pochodzenia. Jako 15-latek przeniósł się do Massachusetts w USA. W czasie I wojny światowej służył w Armii Kanadyjskiej. Po wojnie pracował jako reporter i hollywoodzki scenarzysta. Pisał książki o życiu klasy robotniczej i o wojnie. Jednak najbardziej kojarzony jest z książką o psie pt. „Lassie, wróć!”, wydaną w 1940 r. W 1943 r. nakręcono jej pierwszą adaptację filmową, w którym wystąpiła między innymi 10-letnia Elizabeth Taylor.  W latach 1954 -1974 powstał amerykański serial telewizyjny, a w 2005 r. kolejna wersja filmu. (zm. 15 stycznia 1943 r. w Surinamie)

Ewa Szelburg-Zarembina (właściwie Irena Ewa Szelburg), ur. 10 kwietnia 1899 r. w Bronowicach k. Puław – polska powieściopisarka, poetka, dramaturg, eseistka, najbardziej znana z twórczości dla dzieci i młodzieży. Pierwszy Kanclerz Kapituły Orderu Uśmiechu.  Córka ogrodnika dworskiego i krawcowej. Gdy rodzina w 1901 r. przeniosła się do Nałęczowa matka szyła w celach zarobkowych dla bogatych kuracjuszek. Mimo kłopotów finansowych rodzice zadbali o edukację córki. Po ukończeniu szkoły elementarnej pisarka uczęszczała do prywatnego gimnazjum w Lublinie. W 1916 r. zmarł jej ojciec, więc zamiast się kształcić, musiała zarabiać na życie. Została nauczycielką w Lublinie. W latach 1918–1922 studiowała filologię polską i pedagogikę na UJ w Krakowie. Studiów nie ukończyła, gdyż poznała Jerzego Ostrowskiego – działacza społecznego i reportażystę, z którym wzięła ślub. Mąż pisarki został dyrektorem szkoły, w której wkrótce została nauczycielką. W małżeństwie nie czuła się szczęśliwa. Zakochała się z wzajemnością w podwładnym jej męża – poloniście Józefie Zarembie. Po rozwodzie z pierwszym mężem ponownie wyszła za mąż i po sprzedaniu domu w Nałęczowie przeprowadziła się do Warszawy. Pracowała między innymi w Seminarium Nauczycielskim w podwarszawskim Ursynowie jako nauczycielka. W tym czasie poznała i zaprzyjaźniła się z Zofią Nałkowską, dzięki której Szelburg – Zarembina trafiła do sfer literackich stolicy. Po zajęciu przez Niemców Warszawy pisarka będąc w ciąży postanowiła uciec z mężem do Lwowa. W trakcie ewakuacji zatłoczonym pociągiem doszło do przedwczesnego porodu i córeczka autorki zmarła. 20 lat później pisarka wystosowała apel do społeczeństwa, aby uczcić pamięcią bohaterstwo i męczeństwo młodzieży i dzieci w dziejach Polski. Apel wywołał gromki odzew i ze składek społecznych powstał Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka w Warszawie. Twórczość literacką Ewa Szelburg rozpoczęła w wieku szkolnym. Były to przeważnie wiersze i bajki dla dzieci. Jako autorka dla dzieci debiutowała w 1922 r. na łamach tygodnika „Moje Pisemko” utworem „Przedziwne przygody duszka Dzińdzinnika”.  W 1924 r. wydała dla dorosłych „Legendy żołnierskie”. Przed wojną powstały jej dramaty „Ecce Homo” i „Sygnały”, a w latach 50. ukazały się gawędy o pisarzach „Spotkania”. Napisała kilkadziesiąt książek dla najmłodszych czytelników. Do dziś ceniona jest za wrażliwość, wyobraźnię i piękno języka poetyckiego. Do najbardziej znanych jej utworów należą: „Aaa…kotki dwa”, „Wesołe historie”  „Kije samobije”, „O warszawskiej syrenie”, „Za siedmioma górami”, „Chłopiec z perły urodzony”, „Na listeczku kalinowym”, „Idzie niebo ciemną nocą” i wiele innych. Jest także autorką cyklu powieściowego „Rzeka kłamstwa”, reportażu z okresu wojny – „Ziarno gorczyczne”, opowieści o życiu świętych zatytułowanych „Zakochany w miłości”, „Imię jej Klara”, „I otwarły się drzwi” oraz tomu wierszy lirycznych „Matka i syn”. Za twórczość dla dzieci i młodzieży pisarka otrzymała Nagrodę miasta Warszawy i Nagrodę prezesa Rady Ministrów, a za całokształt dorobku – Nagrodę literacką im. Włodzimierza Pietrzaka. (zm. 28 września 1986 r. w Warszawie)

Maciej Słomczyński (pseud. Joe Alex), ur. 10 kwietnia 1920 r. w Warszawie – polski pisarz i tłumacz. Był synem amerykańskiego reżysera i producenta filmowego Meriana C. Coopera i Marjorie Crosby, Angielki (później Marjorie Crosby-Słomczyńska). Nazwisko Słomczyński nosił po ojczymie, Aleksandrze Słomczyńskim. W czasie II wojny światowej znalazł się w szeregach Armii Krajowej. W 1944 r. został aresztowany i trafił na Pawiak, jednak udało mu się uciec i dotrzeć do Francji. Zadebiutował jako poeta w 1946 r. na łamach prasy. W 1947 r. powrócił do Polski, gzie był prześladowany i inwigilowany przez ówczesne władze jako prawdopodobny angielski szpieg. Pod pseudonimem Joe Alex publikował powieści sensacyjne i kryminalne. Był także autorem scenariuszy filmowych, sztuk teatralnych oraz audycji radiowych i telewizyjnych. Jego kryminały zostały przetłumaczone na 13 języków. Joe Alex  jako bohater książkowy jest detektywem i pisarzem powieści kryminalnych, który w swoich książkach opisuje własne przygody. Na podstawie prozy pisarza powstały filmy: „Gdzie jest trzeci król” z 1967 r., „Ostatni kurs”  i „Zbrodniarz i panna” z 1963 r.  Słomczyński zasłynął również jako tłumacz. Przełożył „Ulissesa” Jamesa Joyce’a oraz jako jedyna osoba na świecie przetłumaczył wszystkie dzieła Williama Szekspira. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Rotary Club oraz wiceprezesem międzynarodowego stowarzyszenia „Fundacja Jamesa Joyce’a”.  W 1997 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. (zm. 20 marca 1998 r. w Krakowie)

Marta Tomaszewska, ur. 10 kwietnia 1933 r. w Warszawie – polska pisarka, poetka i baśniopisarka.  Debiutowała w 1956 r. opowiadaniem w „Walce Młodych”, a  od 1965 r. współpracowała z „Płomykiem”. Była autorką kilkudziesięciu książek dla dzieci i młodzieży, choć pisała także dla dorosłych. Najbardziej znane w nich to cykl książek dla dzieci o przygodach  Tapatików:  „Wyprawa Tapatików”, „Tapatiki na Ziemi”, „Tapatiki kontra Mandible” i „Powrót Tapatików”.  Była laureatką wielu nagród. Za książkę „Tego lata w Burbelkowie” otrzymała w 2001 roku Nagrodę Literacką im. K. Makuszyńskiego. Otrzymała także Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci (1981), Medal Honorowy Biennale Sztuki dla Dziecka (1986), Order Uśmiech (1996), Medal Polskiej Sekcji IBBY za całokształt twórczości dla dzieci i młodzieży (2006)oraz Medal „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” (2008). (zm. 4 lipca 2009 r. w Warszawie)

 

11 kwietnia

 

Thomas Harris, ur. 11 kwietnia 1940 r. w Jackson w stanie Tennessee – amerykański dziennikarz i pisarz, autor thrillerów psychologicznych.  Pracował jako reporter kryminalny w prowincjonalnym dzienniku w Teksasie, a później jako pracownik nowojorskiej agencji prasowej Associated Press. Twórca postaci literackiej Hannibala Lectera, kanibala i seryjnego mordercy.  Jego dorobek literacki obejmuje: „Czarna niedziela”, „Czerwony smok”, „Milczenie owiec”, „Hannibal” i „Hannibal. Początek”. Wszystkie zostały zekranizowane. Filmowa wersja „Milczenia owiec” (1991) z Anthonym Hopkinsem i Jodie Foster została nagrodzona pięcioma Oscarami.

Dariusz Rekosz, ur. 11 kwietnia 1970 r. roku w Sosnowcu – polski pisarz, animator kultury, autor książek dla dzieci i młodzieży.  Z wykształcenia informatyk, specjalista ds. turystyki i ekonomista. Karierę literacką rozpoczął w 2005 r. serią książek detektywistycznych „Szkolny detektyw”.  Autor książki „Szyfr Jana Matejki”,  będącej polską parodią „Kodu Leonarda da Vinci”. Opublikował również serię dla dzieci  „Mors i Pinky” oraz „Czarny Maciek”. Jest także autorem cyklu słuchowisk radiowych dla dzieci i młodzieży, pod wspólnym tytułem „Detektywów para – Jacek i Barbara”, emitowanych w „Polskim Radiu Bis”.  Jest laureatem wielu nagród literackich.

 

12 kwietnia

 

Anna Kamieńska, ur. 12 kwietnia 1920 r. w Krasnymstawie –  polska poetka, pisarka, tłumaczka i krytyk literacki; autorka książek dla dzieci i młodzieży. W jej dorobku znajduje się blisko 100 książek. Pierwsze próby poetyckie podjęła w wieku około 14 lat. W 1936 r. na łamach „Płomyczka” ukazały się jej dwa wiersze. Za jej oficjalny debiut literacki przyjmuje się publikację w „Odrodzeniu” w 1944 r. Po II wojnie światowej współpracowała z pismami „Wieś”, „Nowa Kultura” i „Twórczość”. W połowie lat 50. zaczęła także pisać utwory dla dzieci i młodzieży, które początkowo drukowała m.in. w „Płomyczku” i „Świerszczyku”.  W 1948 r. poślubiła poetę i tłumacza Jana Śpiewaka, z którym miała dwóch synów:  Jana Leona (pisarza i dziennikarza) oraz Pawła (socjologa).  W 1949 r. ukazał się jej pierwszy tomik poezji „Wychowanie”,  w 1952 r. „O szczęściu”,  w 1954 r. „Bicie serca”, a w 1957 r. „Pod chmurami”.  Po śmierci męża zaprzyjaźniła się z ks. Janem Twardowskim, który jej zadedykował swój znany wiersz „Śpieszmy się”.  Pisała też opowiadania, eseje i felietony o poezji, a nawet książki religijne. Za swoją twórczość została uhonorowana wieloma nagrodami: Nagrodą im. św. Brata Alberta, Nagrodą Prezesa Rady Ministrów, Nagrodą polskiego PEN Clubu oraz odznaczona Złotym Krzyżem  Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. (zm. 10 maja 1986 r. w Warszawie)

Karel Kryl, ur. 12 kwietnia 1944 r. w Kromieryżu  na Morawach – czeski pieśniarz, poeta, bard Praskiej Wiosny, grafik, główny przedstawiciel nurtu publicystycznego w poezji lat 60. XX wieku. Od 1969 r. przebywał na emigracji politycznej w Niemczech. Był współpracownikiem „Radia Wolna Europa”, która emitowała jego utwory muzyczne.  W swych utworach wyrażał protest przeciw agresji państw Układu Warszawskiego, a także opisywał życie pod komunistycznym reżimem. Kilkakrotnie występował w Polsce – mówił i śpiewał po polsku. Przyjaźnił się z Jackiem Kaczmarskim i Antoniną Krzysztoń.  W 1989 r. na jego koncert we Wrocławiu przyjechało pięć tysięcy Czechów i Słowaków, którzy w swoim kraju nie mogli słuchać Kryla legalnie. (zm. 3 marca 1994 r. w Monachium)

Tom Clancy, ur. 12 kwietnia 1947 r. w Baltimore – amerykański pisarz powieści sensacyjnych. W 1984 r. opublikował swoją pierwszą książkę pt. „Polowanie na Czerwony Październik”, która przyniosła mu międzynarodową sławę. Bohaterem książki i zarazem cyklu jest Jack Ryan – historyk i analityk CIA.  Napisał i wydał też inne cykle: „Zwiadowcy”, „Net Force”, „John Clark” oraz „Op – Center”. Wiele jego powieści zostało zekranizowanych. Tom Clancy brał również czynny udział w tworzeniu gier komputerowych na motywach jego powieści.  (zm. 1 października 2013 r. w Baltimore)

 

13 kwietnia

 

Samuel Beckett, ur. 13 kwietnia (lub 13 maja) 1906 r. w Foxrock koło Dublina- irlandzki dramaturg, prozaik i eseista.  Jeden z twórców teatru absurdu.  W 1927 r. ukończył filologię romańską  w Trinity College w Dublinie.  W 1928 roku poznał Jamesa Joyce`a, z którym się zaprzyjaźnił oraz został jego osobistym sekretarzem.  Pierwszą publikacją Becketta, która ukazała się w 1929 roku, był esej poświęcony Joyce`owi zatytułowany „Dante… Bruno… Vico… Joyce”.  Po śmierci ojca w 1933 r. wyjechał na stałe do Paryża.  Początkowo pisał w języku angielskim, a od 1945 r. w języku francuskim.  W latach trzydziestych Beckett opublikował dwa zbiory opowiadań zatytułowane „Dante i homar” (1932) i „Więcej kłucia niż wierzgania” (1934) oraz tom wierszy „Kości echa” (1935). Pierwszy sceniczny utwór Beckett napisał w roku 1946. Sztuka nosiła tytuł „Eleutheria”. Angażował się społecznie oraz politycznie. W czasie II wojny światowej działał we francuskim ruchu oporu. Występował przeciwko totalitaryzmowi, apartheidowi w RPA oraz protestował  przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce.  Twórczość Becketta obejmuje siedem powieści, 32 utwory dramatyczne, kilkadziesiąt esejów, sto wierszy i prawie pięćdziesiąt krótkich utworów prozatorskich, słuchowiska i scenariusze filmowe. Najsłynniejszym jego dramatem jest „Czekając na Godota”, który ukazał się po francusku w 1952 r. 5 stycznia 1953 r. odbyła się jego prapremiera. Data ta uważana jest za narodziny teatru absurdu. Powiedzenie „czekać na Godota” (na coś, co nigdy nie nastąpi) weszło do języka potocznego. Cechą charakterystyczną  stylu literackiego Becketta jest lakoniczna forma jego dramatów. W swej twórczości poruszał kwestie egzystencjalne, etyczne, dotyczące sensu życia i miejsca człowieka na ziemi. W 1969 roku Samuel Beckett został uhonorowany literacką Nagrodą Nobla, której nie odebrał osobiście. (zm. 22 grudnia 1989 r. w Paryżu)

Maciej Jerzy Zimiński, ur. 13 kwietnia 1930 r. w Warszawie – polski dziennikarz, autor wielu książek dla dzieci, między innymi: „Szatańska księga” (1959), „Jak to było z Mysią Wieżą” (1960), „Sto dni pod biegunem” (1961), „Osiem dni w krainie niedźwiedzi” (1962). Karierę zawodową rozpoczął w 1950 r. w redakcji czasopism dla dzieci wydawnictwa „Nasza Księgarnia”. W latach 1952–1965 był sekretarzem redakcji gazety „Świat Młodych”. Od 1965 do 1973 był zastępcą redaktora naczelnego programów dziecięco-młodzieżowych Telewizji Polskiej. Autor wielu popularnych cyklicznych programów telewizyjnych dla dzieci np. „ Ekran z bratkiem”, „Teleferie”, „Piątek z Pankracym”, „Niewidzialna ręka” i „Klub Pancernych”. Kawaler Orderu Uśmiechu. (zm. 6 października 2013 r. w Warszawie)

Seamus Heaney, ur. 13 kwietnia 1939 r. w Bellaghy w Irlandii – irlandzki poeta, laureat nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1995). Autor jedenastu tomów wierszy i pięciu tomów esejów, tłumacz, wybitny znawca, interpretator i nauczyciel literatury, profesor Uniwersytetu Harvarda i Oksfordu. W 1966 r. wydał pierwszy tomik poetycki pt. „Śmierć naturalisty”. Jego twórczość często dotyczy najbliższego otoczenia poety i łączy się z miejscem jego urodzenia i dzieciństwa – hrabstwem Derry w Irlandii Północnej. Pojawiają się wątki z historii jego własnej rodziny, a także tematy takie jak: śmierć, pamięć, przeszłość. (zm. 30 sierpnia 2013 r. w Dublinie)

Jean-Marie Gustave Le Clézio, ur. 13 kwietnia 1940 r. w Nicei – francuski powieściopisarz, autor ponad 30 książek, laureat Literackiej Nagrody Nobla w 2008 r. Zaczął pisać w wieku siedmiu lub ośmiu lat. Sławę przyniosła mu już pierwsza powieść, „Protokół” (1963). Postrzegany jest jako autor nowych literackich kierunków (cecha charakterystyczna jego pierwszego okresu twórczości), w których dominuje nurt poetyczności, a nade wszystko dostrzeganie człowieczeństwa i sprzeciw wobec osaczającej jednostkę dynamicznej cywilizacji. Podróże, doświadczenia życiowe i fascynacja kulturą afrykańską i indiańską znalazły odzwierciedlenie w jego książkach. Poza „Protokołem” najbardziej znanymi są: „Pustynia”, „Urania”, „Onitsza”, „Raga”, „Rewolucje”, „Afrykanin”, „Diego i Frida”.

 

14 kwietnia

 

Wojciech Żukrowski, ur. 14 kwietnia 1916 r. w Krakowie –  polski prozaik, poeta, reportażysta, eseista, krytyk literacki, scenarzysta filmowy. Jako prozaik i publicysta zadebiutował w 1946 r. tomem opowiadań wojennych i okupacyjnych „Z kraju milczenia”;  natomiast jako poeta w 1943 r. na łamach konspiracyjnego „Miesięcznika Literackiego” zbiorem wierszy pt. „Rdza”. Pisał także scenariusze i dialogi do filmów np. „Ogniem i mieczem” i „Potop”.  W czasie II wojny światowej jako oficer Armii Krajowej walczył w zgrupowaniu „Żelbet”. W latach 1939–1945 pracował w kamieniołomach na Zakrzówku w Krakowie. Poznał tam przyszłego papieża Karola Wojtyłę, z którym przyjaźnił się do końca swojego życia. Po wojnie pozostawał oficerem ludowego Wojska Polskiego, jednak po ujawnieniu swojej przeszłości w AK został zdegradowany i wydalony z wojska. W latach 1953–1954 przebywał w Wietnamie i Chinach jako korespondent wojenny. W latach 1956–1959 pracował jako radca ambasady PRL w Nowym Delhi w Indiach.  Jego pobyt w Indiach znalazł odbicie w książkach „Kamienne tablice” oraz „Wędrówki z moim Guru”.  Dla dzieci napisał  baśń fantastyczną „Porwanie w Tiutiurlistanie” (1946), która w 1976 została wpisana na Listę Honorową IBBY oraz zbiór opowiadań „Córeczka” (1952). W 1981 r. Żukrowski jednoznacznie i publicznie poparł generała Wojciecha Jaruzelskiego i wprowadzenie stanu wojennego.  Wywołało to akcje protestacyjne warszawskich środowisk inteligenckich.  (zm. 26 sierpnia 2000 r. w Warszawie)

Danuta Wawiłow, ur. 14 kwietnia 1942 r. w Koźmodiemiansku (Rosja) – autorka literatury dziecięcej, poetka, prozaik, tłumaczka, autorka słuchowisk radiowych. Debiutowała w 1961 r. w dwutygodniku „Współczesność”. Pierwszy tomik wierszy dla dzieci „Rupaki” wydała w 1977 r. Wiersze dla najmłodszych zaczęła pisać po urodzeniu córki Natalii. To właśnie ona i syn Kostek byli adresatami i pierwszymi czytelnikami jej twórczości. Najważniejsze utwory pisarki to:  „Bajka o królewiczu”, „Baśń o kalejdoskopach i babie”, „O stu królach Lulach”, „Wędrówka”, „Strasznie ważna rzecz”, „Szybko”, a także wydane w serii „Poczytaj mi mamo” książeczki: „Ten dziwny Eryk”, „Chcę mieć przyjaciela” oraz „Daktyle”. Z córką Natalią opublikowała humorystyczną opowieść w konwencji fantastyki „Wierzbowa 13”. Jej książki weszły do kanonu literatury dziecięcej, znalazły się w programie nauczania w klasach 1-3 szkoły podstawowej i są nieustannie wznawiane. W swych utworach autorka poruszała kwestie odrzucenia i nietolerancji, rywalizacji, niezrozumienia i osamotnienia. Doskonale rozumiała świat dzieci, ich poczucie humoru i emocje. (zm. 29 maja 1999 r. w Warszawie)

 

15 kwietnia

 

Henry James, ur. 15 kwietnia 1843 r. w Nowym Jorku – amerykańsko-brytyjski pisarz, krytyk i teoretyk literatury. W 1864 r. rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Harvarda, jednak z czasem je porzucił i zajął się pisarstwem. Pierwszą swą nowelę opublikował w 1864 r. anonimowo. Pierwsze podpisane opowiadanie, ukazało się w marcu 1865 w „Atlantic Monthly”. W latach 1869 -1870 podróżował po Europie. Po powrocie do USA opublikował „Watch And Ward”. W 1915 r. przyjął obywatelstwo brytyjskie. W pierwszym okresie swej twórczości skupiał się na Amerykanach np. „Portret damy”, później opisywał społeczeństwo angielskie np. „O czym wiedziała Maisie”. W trzecim okresie twórczości pisał bardziej złożone powieści, czego przykładem są „Ambasadorowie”.  Inne jego dzieła to: „Bostończycy”, „Amerykanin”, „Europejczycy”(zm. 28 lutego 1916 r. w Londynie)

Sat-Okh (w języku shawnee Długie Pióro), właśc. Stanisław Supłatowicz, ps. „Kozak”), ur. prawdopodobnie 15 kwietnia 1925 r. w Kanadzie – polski pisarz, gawędziarz i artysta pochodzenia indiańskiego. Był synem polskiej uciekinierki z Syberii oraz wojennego wodza plemienia Szaunisów (Szawanezów). Wychowywał się wśród Indian na Alasce. W 1937 lub 1938 roku przybył wraz z matką do Polski.  W 1940 roku został aresztowany przez gestapo i skierowany do obozu koncentracyjnego w Auschwitz, jednak udało mu się uciec z transportu. Został żołnierzem Armii Krajowej. W 1958 roku zaczął pisać książki o swojej indiańskiej przeszłości. W latach 70. uczestnik licznych spotkań autorskich i telewizyjnych programów dla młodzieży, uważany za jednego z pionierów ruchu indianistów w Polsce.  Najważniejsze jego książki: „Ziemia słonych skał”, „Biały mustang”, „Głos prerii” . Istnieje wiele nieścisłości dotyczących pochodzenia i biografii Sat-Okha. W roku 2017 ukazała się książka Dariusza Rosiaka „Biało-czerwony. Tajemnica Sat-Oka”, w której autor na podstawie swoich dociekań przedstawił krytyczne wnioski wobec Stanisława Supłatowicza. (zm. 3 lipca 2003 r. w Gdańsku)

Maciej Kuczyński, ur. 15 kwietnia 1929 r. w Warszawie – polski pisarz, inżynier architekt, speleolog, polarnik i alpinista. Autor licznych książek dla młodzieży, reportaży, słuchowisk radiowych i filmów reportażowych. Zajmował się także organizacją wypraw naukowo-badawczych; był współorganizatorem i uczestnikiem wypraw PAN na Spitsbergen (1956-57), sześciu ekspedycji na pustynię Gobi w Mongolii (1963-71) i w Himalaje nepalskie (1973). W swojej twórczości pisarskiej wykorzystywał bogate materiały, obserwacje i doświadczenia, zebrane podczas tych niezwykłych wypraw i podróży.  Napisał między innymi książki: „Alarm pod Andami”, „Atlantyda, wyspa ognia”, „Katastrofa”, „Wynalazek”, „Tajemniczy płaskowyż”.

Tomas Tranströmer, ur. 15 kwietnia 1931 r. w Sztokholmie – szwedzki poeta, pisarz i tłumacz. Laureat Literackiej Nagrody Nobla za rok 2011. W 1990 r. twórczość poetycka stała się jego głównym zajęciem po przebytym udarze mózgu. Choroba nie pozbawiła go aktywności fizycznej i społecznej – podróżował i spotykał się z czytelnikami. Cechą charakterystyczną jego poezji jest zwięzłość. W swych wierszach poruszał najczęściej tematy religijne, problem zagubienia człowieka we współczesnym świecie. Inspirował się też muzyką, która była ważna w jego życiu (grał na fortepianie i organach). Jego twórczość została przetłumaczona i wydana w ponad 60 językach. W Polsce ukazały się następujące zbiory jego poezji: „Dziki Rynek i Żywym i umarłym”, „Moja przedmowa do ciszy”, „Muzeum motyli”, „Gondola żałobna”, „Późnojesienny labirynt”, „Niebieski dom”, „Podsłuchany horyzont” oraz  zbiór „Wiersze i proza 1954-2004”. (zm. 26 marca 2015 r. w Sztokholmie)

Borys Strugacki, ur. 15 kwietnia 1933 r. w Leningradzie – rosyjski pisarz science fiction, piszący wspólnie z bratem Arkadijem Strugackim. Braci Strugackich zalicza się do klasyków światowej fantastyki. Ich twórczość wyróżniała się na tle całości literatury fantastycznej powstającej w ZSRR. W swej prozie Strugaccy stawiają pytania o dobro i zło, o naturę człowieka, o granice ludzkiego poznania. Poruszają problemy etyki, odpowiedzialności władzy, kierunku rozwoju świata. Niektóre dzieła doczekały się ekranizacji, np. „Piknik na skraju drogi” stał się inspiracją filmu Andrieja Tarkowskiego „Stalker” oraz gry komputerowej „S.T.A.L.K.E.R.”.  Podobnie stało się z książką „Trudno być bogiem”- powstał film i gra.  Inne ważne dzieła braci Strugackich to: „W krainie purpurowych obłoków”, „Poniedziałek zaczyna się w sobotę”, „Przenicowany świat”. (zm. 19 listopada 2012 r. w Petersburgu)

Jeffrey Archer, ur. 15 kwietnia 1940 r. w Londynie – brytyjski polityk, angielski autor poczytnych powieści z wątkiem sensacyjnym. Baron, potomek wpływowego rodu angielskiej arystokracji. W latach 1985 – 1986 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Partii Konserwatywnej, typowano go na następcę Margaret Thatcher i stanowisko premiera Wielkiej Brytanii.  Pierwszą jego powieścią była „Co do grosza” (1974), która zyskała dużą popularność w Wielkiej Brytanii.  Wydana w 1979 r. „Kane i Abel” – otwierająca cykl – stała się wielkim międzynarodowym bestsellerem. Obie książki zostały zekranizowane. Jego kolejne powieści odniosły również sukces, były to: „Córka marnotrawna”(1982), „Sprawa honoru” (1986), „Złodziejski honor” (1993) i „Stan czwarty” (1996). Archer napisał również cztery zbiory opowiadań i dwie sztuki teatralne. Łączny nakład jego książek  przekroczył 100 milionów egzemplarzy; ich wydania ukazują się w 61 krajach i 27 językach.

Cressida Cowell, ur. 15 kwietnia 1966 r. w Londynie – brytyjska pisarka, twórczyni literatury dla dzieci i młodzieży, autorka powieści fantasy, ilustratorka książek. Za swoją powieść „Jak wytresować sobie smoka” otrzymała nagrodę literacką Gold Nestle Smarties Book Prize. Książka ta doczekała się również animowanej adaptacji filmowej.

 

16 kwietnia

 

Anatole France (właśc. Jacques Anatole Thibault), ur. 16 kwietnia 1844 r. w Paryżu – poeta, powieściopisarz i krytyk francuski. Jako poeta – przedstawiciel parnasizmu. Autor licznych powieści satyryczno-heroikomicznych. Laureat Literackiej Nagrody Nobla za rok 1921. Pierwszy sukces osiągnął powieścią „Zbrodnia Sylwestra Bonnard” (1881). Ze względu na swoje poglądy (pacyfizm, socjalizm i sceptycyzm) miał wielu przeciwników, jednak powszechnie jest uważany za mistrza francuskiej prozy. W swych utworach przedstawiał problematykę społeczną, związaną z polityką religią i filozofią. Często posługiwał się satyrą.  Wykorzystywał też motywy baśniowe i groteskowe dla ukazania śmiesznostek dotychczasowych schematów i ludzkich zachowań. Pod koniec XIX w. w jego twórczości zauważa się zwrot ku ideologii socjalizmu (pisarz wstąpił  do Francuskiej Partii Komunistycznej). Jako tło swoich utworów często wybierał historię: początki chrześcijaństwa, rewolucję francuską i czasy współczesne.  Do najważniejszych jego utworów należą: „Tais”, „Wyspa pingwinów”, „Bogowie łakną krwi”, „Bunt aniołów”. W 1922 roku dzieła wszystkie Anatola France’a trafiły na listę Indeksu ksiąg zakazanych Kościoła katolickiego. (zm. 12 października 1924 r. w Saint-Cyr-sur-Loire)

John Millington Synge, ur. 16 kwietnia 1871 r. w Rathfarnham w Irlandia – irlandzki dramaturg, poeta i prozaik. Był jedną z czołowych postaci Irlandzkiego Odrodzenia, jednym z założycieli „Abbey Theatre”. Najbardziej znana jego sztuką jest „Prowincjonalny playboy” (1907). Napisał też „W cieniu doliny”, „Jeźdźcy morza”, „Studnia świętych” i „Wesele Włóczęgi”. (zm. 24 marca 1909 r. w Dublinie)

Halina Snopkiewicz, ur. 16 kwietnia 1934 r. w Zawierciu – polska powieściopisarka, tłumaczka, autorka powieści dla młodzieży.  Zadebiutowała w 1962 roku jako tłumaczka literatury greckiej, wydała wtedy powieść „Słoneczniki”, poruszającą tematykę rozwoju psychologicznego młodzieży. Opublikowała też powieści: „Drzwi do lasu” i „Tabliczka marzenia”, „Karygodna zabawa”, „Katastrofa nadfioletu”, „Kołowrotek”. (zm. 30 czerwca 1980 r. w Warszawie)

Maciej Wojtyszko, ur. 16 kwietnia 1946 r. w Warszawie – polski reżyser teatralny, filmowy i telewizyjny, pisarz, autor sztuk, komiksów i filmów animowanych.  Autor książek dla dzieci i młodzieży: „Antycyponek” , „Synteza”, „Bromba i inni”, „Tajemnica szyfru Marabuta”, „Bambuko czyli skandal w Krainie Gier”, „Saga rodu Klaptunów”, „Bromba i filozofia”, a także komiksów: „Szczyty wtajemniczenia, czyli sabaty i posiedzenia” i „Trzynaste piórko Eufemii”. Pisał też scenariusze i teksty piosenek do przedstawień dla młodych widzów. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. Otrzymał wiele nagród filmowych i literackich oraz odznaczeń państwowych, między innymi: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2011), Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2008), Odznaka Honorowa za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka (2016). Jest również kawalerem Orderu Uśmiechu.

 

17 kwietnia

 

Stanisław Jachowicz, ur. 17 kwietnia 1796 r. w Dzikowie (obecnie dzielnicy Tarnobrzega) – polski poeta, pedagog, działacz charytatywny, czołowy bajkopisarz polski. Wychowany był przez matkę w surowej atmosferze, pozbawiony towarzystwa rówieśników. W wieku ośmiu lat został wysłany do szkoły pijarów w Rzeszowie, a następnie do gimnazjum w Stanisławowie.  Studiował na Uniwersytecie we Lwowie, gdzie był współzałożycielem tajnego Towarzystwa Ćwiczącej się Młodzieży w Literaturze Ojczystej. W 1818 r. po ukończeniu studiów osiadł w Warszawie, gdzie pracował jako kancelista w Prokuratorii Generalnej Królestwa Polskiego. Przystąpił do tajnej organizacji Związek Wolnych Polaków. Po jej wykryciu stracił posadę rządową. Pracował jako nauczyciel języka polskiego w domach i na prywatnych stancjach dla dziewcząt. W 1824 r. wydał swoją pierwszą książkę –  zbiór 58 wierszowanych bajek i umoralniających opowiastek dla dzieci pod tytułem „Bajki i powieści”.  Nie był pierwszym polskim autorem  piszącym dla dzieci, ale jako pierwszy dostrzegł, że bajki dla dzieci powinny być inne niż klasyczna bajka dla dorosłych. Potrafił zrozumieć dzieci i ich sposób widzenia świata. W swoich wierszach dla dzieci używał konkretnych przykładów, przekazywanych naturalnym, codziennym językiem. Jego utwory zawierają morały promujące surowe ideały wychowawcze: pracowitość, posłuszeństwo, oszczędność, uczciwość i solidności, dobroć dla ludzi i zwierząt. Wiele z jego utworów cieszy się popularnością do dnia dzisiejszego np. „Chory kotek”, „Andzia”, „Tadeuszek”, „Józio i Matka”. Ogółem napisał kilkaset wierszyków i powiastek dydaktyczno-moralizatorskich. Brał udział w redagowaniu wydawanego w 1929 r. „Tygodnika dla Dzieci” oraz w 1930 r. pierwszego w Europie codziennego pisma dla najmłodszych „Dziennik dla Dzieci”. Jako pierwszy zaangażował do redakcji pisma samych czytelników. Publikował nadsyłane przez nich listy, próbki literackie, organizował konkursy i akcje charytatywne. Jego utwory miały nie tylko wychowywać, ale i uczyć: czytania, liczenia, historii. Jego praca i twórczość nabrała szczególnego znaczenia w czasie wzmożonej rusyfikacji po upadku powstania listopadowego. Pisał także wiersze dla dorosłych, w których pokazywał między innymi obraz swoich rodzinnych okolic, opisywał wiejskie obyczaje. Angażował się w opiekę społeczną nad dziećmi. W 1930 r. został dyrektorem Instytutu dla Moralnie Zaniedbanych Dzieci, a w 1832 r. został członkiem Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności.  Interesował się losem dzieci z najuboższych warstw społeczeństwa, był współtwórcą ochronek (odpowiednik przedszkoli). Zbierał też datki na ich utrzymanie, a także na potrzeby szkół i sierocińców.  W 1842 r. za zasługi filantropijne przyznano mu Order Świętego Stanisława III klasy. (zm. 24 grudnia 1857 r. w Warszawie)

Karen Blixen, ur. 17 kwietnia 1885 r. w Rungsted k. Kopenhagi – duńska pisarka, znana głównie ze wspomnień o swoim życiu w Kenii, wydanych jako „Pożegnanie z Afryką”. W 1914 r. wyszła za mąż za szwedzkiego barona – Brora von Blixen, z którym wyjechała do Kenii, gdzie prowadzili plantację kawy. Niestety małżeństwo rozpadło się i autorka sama przez 10 lat zajmowała się plantacją. Wróciła do Danii i w 1934 r. opublikowała „Siedem niesamowitych opowieści”.  Na podstawie jej prozy w 1986 r. powstał melodramat w reżyserii Sydneya Pollacka pt. „Pożegnanie z Afryką” , w którym w rolach głównych zagrali: Meryl Streep, Robert Redford i Klaus Maria Brandauer.  Film został nagrodzony  7 Oskarami i 3 Złotymi Globami. Autorka w 1952 r. została uhonorowana duńską nagrodą literacką Złote Laury. (zm. 7 września 1962 r. w Rungsted k. Kopenhagi)

Thornton Wilder, ur. 17 kwietnia 1897 r. w Madison – amerykański powieściopisarz i dramaturg. Do jego przyjaciół należeli m.in. Gertrude Stein, Ernest Hemingway, Willa Cather i Montgomery Clift. Tematem jego twórczości jest poszukiwanie sensu istnienia człowieka. W 1928 r. za powieść „Most San Luis Rey” otrzymał Nagrodę Pulitzera, a później jeszcze dwukrotnie: w  1938 r. za sztukę  „Nasze miasto” i w 1943 r. za sztukę „The Skin of Our Teeth”.  Na podstawie jego sztuki „The Matchmaker” powstał musical pt. „Hello, Dolly!”. (zm. 7 grudnia 1975 r. w Hamden w stanie Connecticut)

 

18 kwietnia

 

Thomas Middleton, ochrzczony 18 kwietnia 1580 roku – angielski dramaturg epoki Jakuba.  Był twórcą zarówno komedii, tragedii jak i opowieści historycznych. Autor  lub współautor  ponad 300 sztuk. Uznanie przyniosły mu zwłaszcza komedie mieszczańskie, które łączyły realizm obyczajowy z satyrą.  Najbardziej znanymi  są: „The Changeling” (1622), napisana wraz Williamem Rowley’em tragedia, o wciągającej miłosno-kryminalnej intrydze, „Women beware women” (1621), komedia miejska „A chaste maid in Cheapside” (1611), sztuka satyryczna wymierzona w politykę rządu „A Game at Chess” (1624) oraz tragedie „The Revenger’s Tragedy” (1607) i „Zwodnica” (1622).  Middleton współpracował także z Shakespeare’em, z którym współtworzył między innymi sceny z „Makbeta”. Był też poetą. W 1600 roku wydał trzytomowy zbiór wierszy „The ghost of Lucerce”. (zm. 4 lipca 1627 r. w  Newington Butts w  Londynie)

Susan Faludi, ur. 18 kwietnia 1959 r. w Nowym Jorku – amerykańska dziennikarka, feministka, zdobywczyni Nagrody Pulitzera.  W trakcie studiów na Harwardzie pisała do studenckiej gazety artykuły dotyczące dyskryminacji kobiet  i molestowania seksulanego na kampusie. Jest autorką głośnej książki „Reakcja. Niewypowiedziana wojna przeciwko amerykańskim kobietom” (1991) Otrzymała za nią National Book Critics Circle Award.  Druga jej książką jest „W ciemni”, w której autorka zawarła wiele związków osobistych, zwłaszcza dotyczących jej ojca, z którym łączyły ja trudne relacje.

Hanna Kowalewska, ur. 18 kwietnia 1960 r. w Wysokiem Mazowieckiem – polska pisarka. W latach 1983-1986 pracowała jako nauczycielka, w 1985 debiutowała na łamach tygodnika „Nowa Wieś” wierszem „Żniwa”. Od 1987 r. poświęciła się wyłącznie pisarstwu. Jako prozaik zadebiutowała w 1990 r.  zbiorem opowiadań „Kapelusz z zielonymi jaszczurkami” zgłoszonym na konkurs Młodzieżowej Agencji Wydawniczej. Współpracowała z Polskim Radiem i Telewizją Polską jako autorka słuchowisk i dramatów (miedzy innymi słuchowisko „Jezioro o podwójnym dnie” oraz dramat „Porwanie”). Jej książka „Tego lata w Zawrociu” dała początek cyklowi powieści. Jej utwory są nagradzane i wyróżniane w wielu konkursach literackich.

 

19 kwietnia

 

José Echegaray y Eizaguirre, ur. 19 kwietnia 1832 r. w Madrycie – hiszpański matematyk, inżynier, dramatopisarz i polityk, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1904. Zadebiutował jako pisarz w wieku lat 42, sztuką „Książeczka czekowa”. W swoim dorobku  posiada ponad 60 komedii i dramatów. Tematyka jego sztuk oscyluje wokół konfliktów moralnych związanych z wiernością małżeńską, honorem i rycerskością. W swojej twórczości jest jednak wierny tradycjom klasycznego teatru hiszpańskiego. W uzasadnieniu przyznania Nagrody Nobla napisano: „w uznaniu zasług dla odrodzenia tradycji hiszpańskiego dramatu”. Najważniejsze jego dzieła to: „W rękojeści szpady”, „Głupota albo świętość”, „Galeotto”. (zm. 4  lub 14 września  1916 r. w Madrycie)

Richard Hughes, ur. 19 kwietnia 1900 r. w Weybridg – brytyjski pisarz pochodzenia walijskiego, autor utworów poetyckich, powieści, opowiadań dla dzieci, sztuk teatralnych oraz pierwszego na świecie słuchowiska radiowego. Zaczął pisać już w szkole średniej. Pierwsze dwa tomiki wierszy opublikował podczas studiów. W tym czasie napisał też sztukę „The Sister’s Tragedy”, która została wystawiona na West Endzie w Royal Court Theatre w 1922 r. W 1924 r. na podstawie jego sztuki „Danger”, napisanej dla radia, powstało pierwsze słuchowisko na świecie, które nadała rozgłośnia BBC. W 1929 r. wydał swoja najsłynniejszą książkę „Orkan na Jamajce” opowiadającą o grupie dzieci, które okazują się bardziej amoralne od piratów, którzy je porwali. Książka została sfilmowana w 1965 roku. Główne role zagrali m.in. Anthony Quinn i James Cobur.  (zm. 28 kwietnia 1976 r. w Harlech)

 

20 kwietnia

 

Hanna Januszewska, ur. 20 kwietnia 1905 r. w Warszawie – polska prozaiczka, poetka, tłumaczka, autorka sztuk teatralnych i słuchowisk, autorka wielu książek dla dzieci. Po II wojnie światowej pracowała w łódzkim oddziale Polskiego Radia. W 1948 r. wróciła do Warszawy, gdzie współpracowała z pismami dla dzieci „Płomyczek”, „Płomyk”, „Miś” i „Świerszczyk”.  Pisała wiersze (zbiór „Ele-mele dudki”, „Srebrna kózka”, „Wilanowska bajka”), bajki („Z góry na Mazury”), baśnie („Jawor, jawor”, „Złota jesień”), sztuki dla dzieci („Smocza awantura”), opowiadania, których kanwą często były opowiadania ludowe, polski folklor, wydarzenia historyczne. Książka „Bajki o czterech wiatrach” jest wpisana na Listę Honorową im. H.Ch. Andersena. Jest też autorką cyklu książeczek o Pyzie np. „Pyza na polskich dróżkach”. Na ich podstawie powstał serial animowany „Wędrówki Pyzy”. Za swoja twórczość otrzymała wiele nagród i odznaczeń. Jest również Kawalerem Orderu Uśmiechu. (zm. 18 lipca 1980 r. w Warszawie)

Simon Beckett, ur. 20 kwietnia 1960 r. w Sheffield – brytyjski dziennikarz i pisarz. Rozgłos zyskał po wydaniu w 2006 r. powieści „Chemia śmierci” z gatunku thrillerów medycznych, której głównym bohaterem był antropolog sądowy David Hunter. Książka ta została przetłumaczona na 27 języków. Kontynuacją jego przygód są książki: „Zapisane w kościach”, „Szepty zmarłych”, „Wołanie grobu” i „Niespokojni zmarli”.

 

21 kwietnia

 

Charlotte Brontë, ur. 21 kwietnia 1816 r. w Thornton w hrabstwie Yorkshire – angielska pisarka i poetka. Wspólnie z siostrami Emily Jane i Anną od wczesnych lat młodości pisała wiersze i opowiadania. W 1820 r. wraz z rodziną przeprowadziła się do Haworth, gdzie jej ojciec – pastor objął posadę proboszcza. W 1824 roku wraz z trzema siostrami została wysłana do szkoły dla córek pastorów w Cowan Bridge.  Złe warunki panujące w szkole przyczyniły się do śmierci dwóch sióstr: Marii i Elisabeth (zmarły na gruźlicę). W 1842 roku Charlotte i jej siostra Emily wyjechały do Brukseli, by zapisać się do szkoły z internatem prowadzonej przez Constantina Hegera. Jednak śmierć ich ciotki zmusiła je do przerwania nauki. Charlotte planowała zatrudnić się w szkole Hegera jako nauczycielka, ale pobyt w Brukseli jej nie służył. Był jednak inspiracją do napisania powieści „Profesor” i „Villette”. W 1944 r. wróciła do Haworth. W roku 1846 wydała zbiór poezji, których autorstwo przypisuje się także jej siostrom.  W 1847 r. opublikowała pod pseudonimem Currer Bell powieść  pt. „Dziwne losy Jane Eyre”.  Powieść okazała się dużym sukcesem. Autorka zawarła w niej wiele wątków autobiograficznych, między innymi pobyt w szkole w Cowan Bridge oraz jej uczucie do nauczyciela z Brukseli – Constantina Hegera. Książka została trzykrotnie zekranizowana w 1996, 2006 i 2011 r. W 1954 r. pisarka poślubiła wikariusza pracującego w parafii ojca. Zmarła rok później wraz ze swym nienarodzonym dzieckiem. (zm. 31 marca 1855 r. w Haworth)

Mira Jaworczakowa, ur. 21 kwietnia 1917 r. we wsi Sartana nieopodal Mariupola – polska pisarka, autorka książek dla dzieci i młodzieży oraz opowiadań historycznych. Studiowała fizykę na Uniwersytecie Warszawskim. Publikowała w czasopismach dla dzieci: „Świerszczyk”, „Iskierki”, „Płomyk”, „Płomyczek”, „Miś”. Współpracowała też z Polskim Radiem jako autorka słuchowisk. Swoje pierwsze dzieło, książkę „Marmotek z gór” (1946) wydała pod nazwiskiem Mira Wiśniewska. Napisała wiele popularnych książek dla dzieci, do najbardziej znanych należą obyczajowe i psychologiczne powieści „Oto jest Kasia”, „Zielone pióro”, „Coś ci powiem, Stokrotko”, „Po słonecznej stronie” oraz opowieść dla młodszych czytelników „Jacek, Wacek i Pankracek” i „Majka z Siwego Brzegu”. Jej książki dla najmłodszych były wydawane przez „Naszą Księgarnię” w serii „Poczytaj mi mamo”, np. „Łąkowa piosenka”, „Niebieskie piórko”, „Sanki”. Autorka w swojej twórczości często podejmowała tematykę przyrodniczą, dużą wagę przywiązywała do spraw wychowawczych, kształtowania postaw moralnych i zachowań społecznych. (zm. 5 października 2009 r. w Krakowie)

Alistair MacLean, ur. 21 kwietnia 1922 r. w Glasgow – pisarz szkocki, autor wielu popularnych powieści o tematyce sensacyjnej, kryminalnej i wojennej. Znany także pod pseudonimem Ian Stuart.  W czasie II wojny światowej służył w Królewskiej Marynarce Wojennej na krążowniku jako torpedysta na morzu Śródziemnym i szlakach wschodnich.  Doświadczenia z tych czasów często wykorzystywał w swoich książkach. Po wojnie ukończył studia na Uniwersytecie w Glasgow i został nauczycielem  języka angielskiego. Debiutował opowiadaniem „Dileas” w 1954, które zajęło pierwsze miejsce w konkursie gazety „Glasgow Herald” na opowiadanie marynistyczne. W 1955 r. wydał  powieść „H.M.S. Ulisses”, która stała się bestsellerem.  W latach 60-tych i 70-tych XX w. Maclean był autorem jednych z najlepiej sprzedających się trillerów na świecie. Napisał 37 książek i 14 scenariuszy – na podstawie wielu nakręcono filmy, w tym takie klasyki jak „Działa Nawarony” (1959), „Tylko dla orłów” (1969) czy „Stacja Arktyczna Zebra” (1968). (zm. 2 lutego 1987 r. w Monachium)

Barbara Park, ur. 21 kwietnia 1947 r.  w Mount Holly Township, New Jersey –  amerykańska autorka książek dla dzieci, w których dominującym elementem jest humor. Zasłynęła z napisania serii książek o przygodach Junie B. Jones, której nazwisko w polskich wydaniach zmieniono na Zuźka D. Zołzik.  Od 1992 roku wydała ich 27, a w Polsce ukazało się 13. Za swoje książki  otrzymała ponad 40 nagród, między innymi Young Hoosier Award (1985), Milner Award (1986), Tennessee Children’s Choice Book Award (1986),  The Library of Congress Book of the Year (1987), Parents’ Choice Award (1985). (zm. 15 listopada 2013 r. w Scottsdale, stan Arizona)

Marzanna Graff , ur. 21 kwietnia 1969 r. w Sierpcu – polska pisarka, aktorka, autorka tekstów piosenek i spektakli teatralnych.  Jako aktorka i scenarzystka współpracuje  z teatrami „Mam Teatr”, „Towarzystwo Teatrum”  i „Capitol”. Od 1999 r.  współpracuje z mediami jako autorka własnych audycji, miedzy innymi z Polskim Radiem. Zagrała wiele ról w spektaklach teatralnych. Jest autorka wielu książek dla dzieci, najważniejsze z nich to: „Bajki Marzanki”, „Poczytanki Marzanki”, „Przygody Maćka Anioła”, „Bajka o odwróconym świecie” oraz cykl o Żyrafie Aldonie. Pisze też książki dla dorosłych i teksty piosenek. Od 2008 jest Honorowym Ambasadorem Dzieci Chorych na Guzy Mózgu. Otrzymała wiele nagród za swoją działalność artystyczną i społeczną, w tym dwukrotnie wyróżnienie i dyplom od Rzecznika Praw Dziecka oraz tytuł „Pro Infantis Bono” za „przekazywanie w spektaklach i książkach idei rozmawiania z dziećmi o trudnych tematach”.

 

22 kwietnia

 

Henry Fielding, ur. 22 kwietnia 1707 r. w Sharpham  w hrabstwie Somerset – pisarz i dramaturg angielski, znany głównie z klasycznych powieści „Tom Jones” i „Joseph Andrews”. Studiował w Holandii. Po powrocie do Anglii zaczął pisać sztuki teatralne, zwłaszcza satyry na rządy ówczesnego premiera. W czasie gdy rząd nałożył na teatry cenzurę i pisarz nie mógł wystawiać swych sztuk zajął się karierą prawniczą i został sędzią pokoju w dwóch dzielnicach Londynu. Nie przestawał jednak pisać satyr politycznych i literackich. Publikował w torysowskich gazetach. Pierwszy sukces jako powieściopisarz odniósł publikując anonimowo dzieło „Shamela” – parodię melodramatycznej powieści „Pamela” autorstwa Samuela Richardsona. W 1742 r. wydał powieść „Joseph Andrews”. Najbardziej znanym jego dziełem jest „Historia życia Toma Jonesa, czyli dzieje podrzutka”, w którym tytułowy bohater okazuje się prawowitym szlacheckim synem. (zm. 8 października 1754 r. w Lizbonie)

Vladimir Nabokov, ur. 22 kwietnia 1899 r. w Petersburgu – rosyjski i amerykański pisarz, prozaik. Pochodził ze szlacheckiej rodziny rosyjskiej. Po utracie majątku w wyniku rewolucji październikowej jego rodzina w 1919 r. wyjechała do zachodniej Europy. Studiował w Cambridge romanistykę i slawistykę. W 1923 r. zamieszkał w Berlinie, a po 1937r. w Paryżu. Publikował w tym czasie pod pseudonimem W. Sirin. W 1940 r. przeniósł się do USA, a w 1945 r. otrzymał obywatelstwo amerykańskie. W 1960 r. przeniósł się do Szwajcarii, gdzie mieszkał aż do śmierci. Zadebiutował w wieku 15 lat publikując wiersz, wydany w formie książkowej. Pierwszą powieścią była „Maszeńka” (1926 r.), natomiast pierwsza książka napisana w języku angielskim to Prawdziwe życie Sebastiana Knighta” (1941). Światową sławę i niezależność finansową przyniosła pisarzowi „Lolita”(1955 r.) Książka wydana została pod pseudonimem, długo nie mogła znaleźć wydawcy w Stanach Zjednoczonych. Towarzyszyła jej atmosfera sensacji i skandalu ze względu na temat miłości dojrzałego mężczyzny do dwunastoletniej dziewczynki. Powieść została dwukrotnie zekranizowana: w 1962 r. przez Stanleya Kubricka oraz w 1997 r. przez Adriana Lyne’a.  Inne utwory Nabokova to powieści „Splendor”, „Dar”, „Zaproszenie na egzekucję”, „Blady ogień”, dramaty „Śmierć” i „Wynalazek Walca”, zbiory opowiadań „Feralna trzynastka”, „Szczegółowy opis zachodu słońca i inne opowiadania”, autobiografia „Tamte brzegi”. Tłumaczył też utwory z angielskiego na rosyjski i odwrotnie. (zm. 2 lipca 1977 r. w Montreux)

Wojciech Witkowski, ur. 22 kwietnia 1939 r. w Gdyni – polski poeta, prozaik, autor utworów dla dzieci. Twórca słynnej postaci pirata Rabarbara. Debiutował jako poeta w 1959 roku na łamach Polskiego Radia. W latach 1961-1966 pracował w szkolnictwie. Od 1967 roku był redaktorem czasopisma „Głos Stoczniowca”. Debiutował w 1966 roku zbiorem wierszy „Arras i dzień”. Następnie wydał tomy poezji „Czekając na syna” (1967) i „Do poematu” (1978), opowiadania „Zwykłe sprawy” (1976) i powieść „Żegnanie przedmieścia” (1985). Największą popularność przyniosły mu książki dla dzieci: „Burzliwe dzieje pirata Rabarbara” (1979),  „Dalsze burzliwe dzieje pirata Rabarbara” (1986)oraz napisane w 1987 r. ale wydane dopiero w 2009 r. „Jeszcze dalsze dzieje pirata Rabarbara”. Książki o piracie Rabarbarze, ilustrowane przez Edwarda Lutczyna  zdobyły popularność, do czego przyczyniało się czytanie w radiu, adaptacje sceniczne i adaptacja telewizyjna. Zabawny pirat stał się postacią kultową, a dowcipne cytaty z książek weszły do codziennych rozmów.  (zm. 7 marca 2013 r. w Tczewie)

Janet Evanovich, ur. 22 kwietnia 1943 r. w South River – amerykańska pisarka powieści kryminalno-sensacyjnych. Napisała m.in. wielotomową serię książek o łowczyni nagród Stephanie Plum. Jej powieści są utrzymane w atmosferze sensacyjnej i humorystycznej. W 2015 r. uplasowała się na 6 miejscu najlepiej zarabiających pisarzy rankingu „Forbesa”.  Na podstawie pierwszej części serii o Stephanie Plum „Jak upolować faceta. Po pierwsze dla pieniędzy” powstał w 2012 roku film o tym samym tytule.

Izabella Klebańska, ur. 22 kwietnia 1959 r. – polska autorka książek, scenariuszy radiowych i telewizyjnych dla dzieci i młodzieży, dobranocek, bajek i piosenek.  Absolwentka Akademii Muzycznej w Łodzi. Autorka scenariuszy programów telewizyjnych dla dzieci i młodzieży takich jak Tut turu”Miganki” czy Piosenkarnia, emitowanych przez Program 1 TVP. Autorka popularyzuje muzykę wśród najmłodszych w niezwykle dowcipny i przystępny sposób w książkach dla dzieci; wydała: „Jak dżdżownica Akolada o muzyce opowiada”, „Muzyczna zgraja” i „Kaprys, żart i inne muzyczne fanaberie”.

 

23 kwietnia

 

William Szekspir (ang. William Shakespeare ), ur. prawdopodobnie 23 kwietnia 1564 r. w Stratford-upon-Avon – angielski poeta, dramaturg, aktor czasów Elżbiety I i Jakuba I. Powszechnie uważany za jednego z najwybitniejszych pisarzy literatury angielskiej oraz reformatorów teatru. Przyjmuje się, że jest autorem 37 sztuk i 154 sonetów. Większość swoich prac napisał między 1586 a 1612 rokiem. Przedmiotem ciągłej debaty jest ich chronologia, a nawet kwestia autorstwa większości z nich. Jako jeden z niewielu dramaturgów  tworzył jednocześnie komedie i tragedie. Jego sztuki przetłumaczono na wiele języków nowożytnych, ich inscenizacje mają miejsce na całym świecie. Jest również najczęściej cytowanym pisarzem anglojęzycznego świata. Ojciec Szekspira był rękawicznikiem, handlarzem drewna i zboża, lokalnym politykiem, który z czasem pełnił ważne funkcje miejskie. Matka pochodziła z katolickiej, szlacheckiej rodziny Ardenów. Wiliam Szekspir był trzecim z ośmiorga dzieci swoich rodziców. Uczęszczał do szkoły miejskiej gdzie uczył się łaciny, historii, literatury antycznej i retoryki. Przerwał naukę z powodów finansowych. Pracował w różnych magnackich rezydencjach jako guwerner, sekretarz, a także aktor w dworskich przedstawieniach. W tym czasie zdobywał koneksje w kręgach dworskich i poznawał możnych protektorów. W 1582 roku osiemnastoletni Szekspir ożenił się z Anne Hathaway, z którą miał troje dzieci: córkę Susan i bliźnięta o imionach Hamnet i Judith.  Od roku 1594 należał do trupy teatralnej Sług Lorda Szambelana, która z czasem przyjęła nazwę Sług Królewskich, gdy patronat nad grupą objął król Jakub I. Występowali oni w teatrze „The Globe” i w „Blackfriars Theatre”.  Stał się znanym aktorem i współwłaścicielem teatru „The Globe”. W 1596 r. Szekspir otrzymał tytuł szlachecki.  Okres, w którym tworzył, za panowania Elżbiety I był złotym czasem teatru angielskiego. Królowa wspierała teatr, a do teatru chodzili ludzie wszystkich stanów. Sztuki Szekspira można było poznać tylko w teatrze, gdyż w tamtych czasach sztuk się nie publikowało z obawy, że gdy ludzie przeczytają tekst nie przyjdą na spektakl, bo będą już znali przebieg wydarzeń. Zostały ogłoszone drukiem dopiero po jego śmierci. Szekspir pisał sztuki dramatyczne, tragedie, kroniki królewskie i komedie. Pisząc sztuki historyczne korzystał z dzieł Plutarcha (Rzym i Grecja) oraz kronik Raphaela Holinsheda (Brytania).W początkowym okresie tworzył głównie komedie i kroniki np. „Sen nocy letniej”; w okresie pośrednim powstały jego najbardziej znane dramaty np. „Hamlet”, „Otello”, „Romeo i Julia”, „Makbet”, a w ostatnich latach twórczości – romanse np. „Burza” czy „Opowieść zimowa”.  Utwory pisane w późniejszym okresie poruszają podobne tematy, takie jak zdrada, przyjaźń, morderstwo, władza i ambicje. Najważniejszym motywem jego dramatów jest problem władzy, która jest demoralizująca i niszcząca. Tematyka ta pojawia się przede wszystkim w kronikach królewskich i tragediach. Napisał też cykl stu pięćdziesięciu czterech Sonetów o tematyce miłosnej, które zostały opublikowane w roku 1609. (zm. 23 kwietnia 1616 r. w Stratford-upon-Avon)

Halldór Kiljan Laxness (właśc. Halldór Guðjónsson), ur. 23 kwietnia 1902 r. w Reykjaviku – pisarz islandzki, laureat literackiej Nagrody Nobla za rok 1955. Wychował się na farmie Laxness, od której wziął swój pseudonim artystyczny. Napisał 51 powieści. Był autorem licznych wierszy i artykułów prasowych.  Jego najważniejsze dzieła to cykl e powieści z życia ludu islandzkiego: „Światłość świata”, „Niezależni: saga islandzkiej doliny”, trylogia historyczna pt.: „Dzwon Islandii”, powieść nacjonalistyczno-pacyfistyczna „Sprzedana wyspa: Powieść satyryczna” oraz „Duszpasterstwo koło lodowca” – powieść o cechach realizmu magicznego. Pisał tez dramaty i eseje. (zm. 8 lutego 1998 r. w Gljúfrasteinn koło Mosfellsbær)

Maurice Druon (właśc. Maurice Kessel), ur. 23 kwietnia 1918 r. w Paryżu – francuski pisarz i polityk, członek Akademii Francuskiej. Autor powieści współczesnych np. „ Potentaci” i historycznych, między innymi  cyklu „Królowie przeklęci” (tom 1-6, 1959-1960), których akcja toczy się w czasach Wojny stuletniej i powieści „Aleksander Wielki”. Cykl „Królowie przeklęci” był dwukrotnie adaptowany na potrzeby serialu telewizyjnego.  Pisał też eseje i opowiadania.  W czasie wojny walczył z Niemcami. Po klęsce, przedostał się do Wielkiej Brytanii i podjął współpracę z Komitetem Wolnej Francji. W 1948 roku nagrodzono go prestiżową Nagrodą Goncourtów. Aktywnie uczestniczył w życiu politycznym Francji. W latach 197 -1974 pełnił był ministrem kultury Francji. Był kawalerem odznaczeń państwowych Argentyny, Belgii, Brazylii, Francji, Grecji, Włoch, Libanu, Maroka, Meksyku, Monako, Portugalii, Rosji, Senegalu, Tunezji, Wielkiej Brytanii oraz zakonu Joannitów. (zm. 14 kwietnia 2009 r. w Paryżu)

J.P. Donleavy (właśc. James Patrick Donleavy), ur. 23 kwietnia 1926 r. w Nowym Jorku – amerykański pisarz irlandzkiego pochodzenia. Sławę zdobył dzięki pierwszej powieści pt. „Ryży”(1955, która wzbudziła kontrowersje, głównie z powodu śmiałych opisów scen erotycznych. Książka objęta była zakazem wydawniczym w Irlandii i USA. Jest autorem  kilkudziesięciu powieści i sztuk teatralnych. W 2015 r. otrzymał Irish Book Award za całokształt twórczości. (zm. 11 września 2017 r. w Mullingar w Irlandii)

Andrij Kurkow, ur. 23 kwietnia 1961 r. w miejscowości Budogoszcz w okręgu leningradzkim – ukraiński pisarz i scenarzysta filmowy, piszący w języku rosyjskim. Zdobył popularność dzięki błyskotliwemu czarnemu humorowi. W swoich powieściach opisuje współczesną rzeczywistość ukraińską. Najbardziej znana powieść Kurkowa to „Kryptonim „Pingwin” oraz jej kolejne części: „Przyjaciel zmarłego” i „Prawo ślimaka”. Zaczął pisać w wieku sześciu lat. Posiadał nietypową pasję – kolekcjonowanie kaktusów. Liczba okazów dochodziła do półtora tysiąca. Ambitnie chciał nauczyć się ich nazw łacińskich. Dzięki temu zdołał szybko opanować inne języki: angielski, francuski, niemiecki, japoński, gruziński i polski. Został tłumaczem przysięgłym języka japońskiego.

 

24 kwietnia

 

Anthony Trollope, ur. 24 kwietnia 1815 r. w Londynie – jeden z najważniejszych pisarzy angielskich ery wiktoriańskiej. Syn londyńskiego prawnika i powieściopisarki. Z powodu bankructwa jego rodzina wyjechała do Belgii. On sam zatrudnił się w londyńskim oddziale pocztowym. Był wynalazcą skrzynki pocztowej. Napisał 65 książek, w tym 47 powieści. Tematem jego książek jest obraz życia angielskiej prowincji. Pisał też książki polityczne. Najbardziej znane jego dzieło to cykl kilkunastu powieści „Kroniki hrabstwa Barset”. Jest to cykl historii z życia wiejskich duchownych, rozgrywający się w fikcyjnym hrabstwie Barset.  Przedstawił w nich obraz angielskich stosunków społecznych i zwyczajów, a także portrety psychologiczne ziemiaństwa i przedstawicieli różnych zawodów. Do najbardziej znanych części cyklu należą powieści: „Wikariusz” „Wieże Barchester”. W Polsce cykl dostępny jest pod tytułem „Rodzina Paliserów”. (zm. 6 grudnia 1882 r. w Londynie)

Elizabeth Goudge, ur. 24 kwietnia 1900 r.  w Wells w Wielkiej Brytanii – brytyjska pisarka. Autorka powieści oraz nowel dla dorosłych i dzieci. Debiutowała w 1919 r., jednak największy rozgłos przyniosła jej książka „Tajemnica Rajskiego Wzgórza” (1946), która jest zaliczana obecnie do klasyki literatury dziecięcej. Powieść została zekranizowana w 1994 r. w  postaci sześcioodcinkowego mini serialu telewizyjnego pt. „Dolina Moonacre”. W 2009 r. na ekrany kin wszedł film zrealizowany na podstawie książki. Utwór jest ulubioną książką dzieciństwa J.K. Rowling.  (zm. 1 kwietnia 1984 r. w Wielkiej Brytanii)

Robert Penn Warren, ur. 24 kwietnia 1905 r.  w Guthrie, Kentucky – amerykański pisarz, poeta i krytyk literacki. W 1947 r. zdobył Nagrodę Pulitzera za swoją najbardziej znaną książkę „All the King’s Men” (wydanie polskie: „Gubernator”), która została zekranizowana w 2006 roku (tytuł polski: „Wszyscy ludzie króla”). (zm. 15 września 1989 r. w Stratton, Vermont)

Dorothy Uhnak, z domu Goldstein, ur. 24 kwietnia 1930 r. w Nowym Jorku – amerykańska pisarka powieści kryminalnych. W 1964 r. opublikowała autobiografię „Policjantka”. W 1968 r. zadebiutowała jako powieściopisarka książką „The Bait” . Książka została uhonorowana Nagrodą im. Edgara Allana Poe. W 1973 r. na jej podstawie powstał thriller telewizyjny. Natomiast na podstawie powieści „Śledztwo” został zrealizowany w 1987 r. pełnometrażowy film z porucznikiem Kojakiem.  Ekranizacji doczekała się również książka „Fałszywy świadek”. (zm. 8 lipca 2006 r. w Greenport w stanie Nowy Jork)

David Morrell, ur. 24 kwietnia 1943 r. w Kitchener w Kanadzie – kanadyjsko-amerykański pisarz. Jest autorem ponad 20 powieści, 3 książek niebeletrystycznych, a także licznych opowiadań z gatunku grozy i sensacji. Napisał między innymi trylogię „Rambo pierwsza krew”, na podstawie której zrealizowano cykl filmów z Sylvestrem Stallone w roli głównej. Inne jego książki to: trylogia „Bractwo”, „Piąta profesja”, „Fałszywa tożsamość”, „Ostatnia szarża”, cykl „Przymierze ognia” i wiele innych.

 

25 kwietnia

 

Melvin Burgess, ur. 25 kwietnia 1954 r. w Twickenham w Wielkiej Brytanii – brytyjski pisarz, autor literatury dla dzieci i literatury młodzieżowej. Najbardziej znana jego książka to „Ćpun” – kontrowersyjna i szokująca powieść dla dorosłych i młodzieży. Jej tematyka wiąże się ze sprawami seksu i używania narkotyków. Jej bohaterami jest para czternastolatków, którzy trafiają do środowiska narkomanów. W Polsce poza „Ćpunem” ukazały się miedzy innymi „Więzy krwi”, „Chłopaki i one”, „Twarz Sary”, „Nicholas Dane”.

Agnieszka Turzyniecka, ur. 25 kwietnia 1981 r. w Piotrkowie Trybunalskim – polska pisarka i tłumaczka, autorka bloga „Gryzipiórek”. Napisała dwie powieści „Inspektor Kres i zaginiona” oraz „Dziewczynka z balonikami”. Jest autorka wielu opowiadań miedzy innymi „Sekta”, „Pierwszy właściciel”, „Złodziej świąt”.

 

26 kwietnia

 

Marek Aureliusz (Marek Aureliusz Antoninus, Marek Anniusz Aureliusz Werus), ur. 26 kwietnia 121 r. w Rzymie – cesarz rzymski, pisarz i filozof.  W wieku 11 lat stracił ojca, jednak otrzymał staranne wykształcenie. Został adoptowany przez swego wuja Antonina Piusa –j cesarza rzymskiego w latach 138-161. W 145 r. poślubił jego córkę, Faustynę. Podczas 30 lat małżeństwa miał z nią 13 dzieci. W latach 161–180 był  cesarzem rzymskim i następcą Antonina Piusa. Początkowo sprawował rządy wraz z przybranym bratem, Lucjuszem Werusem, który  w przeciwieństwie do Marka Aureliusza był miłośnikiem uczt i biesiad. Marek Aureliusz był jednym z najwybitniejszych i najlepiej wykształconych cesarzy Rzymu. Ze względu na swoje niezwykłe zainteresowanie filozofią, nazwany został „filozofem na tronie”.  Czasy jego panowania były bardzo trudne (wojny, klęski żywiołowe, plaga szarańczy, zamieszki uliczne, epidemia dżumy). Głównymi wrogami Rzymu były wówczas plemiona germańskie i Partowie. Mimo to prowadził skromne, spokojne życie, zgodne z surowymi zasadami stoickimi. Miał głębokie poczucie obowiązku służenia krajowi i obywatelom. Dbał o dobre stosunki z senatem, przeprowadził reformy w dziedzinie administracji i prawa cywilnego. Marek Aureliusz był stoikiem.  Filozofii tej nauczyli go Juliusz Rustykus i Sewer, który „nawrócił” Marka na stoicyzm oraz zaznajomił go z istotą państwa demokratycznego. Jego studia filozoficzne zaowocowały wspaniałym, zachowanym do dzisiaj, dziełem „Rozmyślania”. Tytuł ten został nadany później, sam autor zatytułował je „Dla samego siebie”. „Rozmyślania” prezentują filozofię rzymskiego stoicyzmu, która w przeciwieństwie do stoicyzmu hellenistycznego skupiała się jedynie na problemach moralnych, pomijając dywagacje kosmologiczne czy logiczne. Mają one postać prowadzonego ze sobą, prywatnego monologu, w którym wyrażana jest niepewność świata i samego siebie. Marek Aureliusz zmarł na dżumę w trakcie wyprawy wojennej przeciw Markomanom (plemię germańskie).  (zm. 17 marca 180 r. w Vindobonie – dzisiejszy Wiedeń)

Vicente Aleixandre (Vicente Pío Marcelino Cirilo Aleixandre y Merlo), ur. 26 kwietnia 1898 r. w Sewilli -poeta hiszpański, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1977. Po studiach pracował w szkole handlowej i w Kolejach Andaluzyjskich. Z powodów zdrowotnych zrezygnował z pracy zawodowej. W 1926 roku zadebiutował na łamach gazety „Revista de Occidente”. Był współzałożycielem grupy literackiej „Pokolenie 27”.  W 1928 r. opublikował swój pierwszy zbiór poezji zatytułowany „Obszar”.  Inne jego dzieła to miedzy innymi: „Namiętności ziemskie”, „Cień raju”, „Poematy spełnienia” i „Dialogi o poznaniu”. (zm. 14 grudnia 1984 r. w Madrycie)

Morris West, ur. 26 kwietnia 1916 r. w St Kilda w Australii – australijski powieściopisarz i dramaturg, znany z powieści „Adwokat diabła” (1959), „Sandały rybaka” (1963) oraz „Klauni Boga” (1981). Spędził 12 lat w klasztorze Kongregacji Braci w Chrystusie, składając roczne śluby, ale opuścił klasztor w 1941 roku. Ożenił się, ale jego pierwsze małżeństwo nie przetrwało.  Zaciągnął się do Australijskich Sił Powietrznych (RAAF), al. Został po pewnym czasie oddelegowany do pracy na rzecz byłego premiera Australii. Zyskał sławę jako twórca seriali radiowych. W 1955 r. wyjechał z Australii i mieszkał we Włoszech, Anglii i USA.  Pracował jako korespondent z Watykanu dla „Daily Mail”. Poświęcił się również pisaniu. W swych utworach poruszał tematy związane z polityka i rolą kościoła katolickiego w sprawach międzynarodowych. Jego książki zostały opublikowane w 27 językach i sprzedały się w ponad 60 milionów egzemplarzy na całym świecie. (zm. 9 października 1999 r. w Clareville w Australii)

 

27 kwietnia

 

Mary Wollstonecraft, ur. 27 kwietnia 1759 r. w Londynie – angielska pisarka, propagująca równouprawnienie kobiet, prekursorka feminizmu. W słynnym dziele „Wołanie o prawa kobiety” poruszała problemy edukacji dziewcząt, nierównego statusu kobiet o konieczności zrównania praw kobiet i mężczyzn.  Nie była zwolenniczką prawa kobiet do aborcji, co zwykle było kojarzone z feminizmem. (zm. 10 września 1797 r. w Londynie)

Julian Stryjkowski (właśc. Pesach Stark), ur. 27 kwietnia 1905 r. w Stryju na Ukrainie – filolog polski i pisarz żydowskiego pochodzenia, prozaik, dramaturg, autor opowiadań i dziennikarz. Zadebiutował w 1928 r. na łamach dziennika „Chwila” opowiadaniem Skrzyżowanie się dwóch pociągów”. W 1943 r. ukończył powieść „Głosy w ciemności”, która otworzyła tetralogię o życiu żydowskiej ludności w galicyjskich miasteczkach. Zalicza się do niej książki „Echo”, „Sen Azrila” i „Austerię”, którą w 1983 r. zekranizował Jerzy Kawalerowicz. Jest autorem również tryptyku biblijnego, w którego skład wchodzą trzy opowiadania: „Odpowiedź”, „Król Dawid żyje!” i „Juda Makabi”. Zawarte są w nich wątki ze Starego Testamentu. Poza twórczością literacką Stryjkowski zajmował się tłumaczeniami z języka hebrajskiego, rosyjskiego i francuskiego. Za swoja twórczość otrzymał wiele nagród i odznaczeń (głównie w czasach PRL). W 1993 r. otrzymał Nagrodę Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego. (zm. 8 sierpnia 1996 r. w Warszawie)

Tim LaHaye, ur. 27 kwietnia 1926 r. w Detroit – amerykański ewangelista, pisarz i mówca. Najbardziej znanym jego dziełem była „Powieść o czasach ostatecznych” napisana we współpracy z Jerrym Jenkinsem.  Jest to cykl thrillerów religijno-politycznych, które ukazują wizje końca świata w oparciu o przekaz biblijny, zwłaszcza Apokalipsę św. Jana. Na całym świecie sprzedano już ponad 60 milionów egzemplarzy tego dzieła. Na podstawie cyklu powstały komiksy i seria powieści dla nastolatków. Kilka książek zostało zekranizowanych, np. filmy „Koniec jest bliski”, „Spisani na straty”. (zm. 25 lipca 2016 r. w San Diego)

Ryszard Bugajski, ur. 27 kwietnia 1943 r. w Warszawie – polski reżyser filmowy i telewizyjny oraz pisarz i scenarzysta.  Debiutował filmem psychologicznym „Kobieta i kobieta” (1979), ale najbardziej kojarzonym jego dziełem jest scenariusz  filmu „Przesłuchanie”  nakręconego w 1982 r. (jednak z powodu cenzury jego premiera odbyła się w 1989 r. a do oficjalnej dystrybucji wszedł w 1990 r.) Główne role zagrali Krystyna Janda i Janusz Gajos.  W latach 1985-1991 Ryszard Bugajski realizował filmy telewizyjne w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Reżyser  w 2008 r. został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz  Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Jego wybrane publikacje książkowe to: „Przesłuchanie” (1983), „Przyznaję się do winy” (1991), „Sól i pieprz” (2000), „Jak powstało „Przesłuchanie” (2010).

 

28 kwietnia

 

Jan Sztaudynger, ur. 28 kwietnia 1904 r. w Krakowie – polski poeta, fraszkopisarz, satyryk, teoretyk lalkarstwa, tłumacz. Studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim, w roku 1927 uzyskał stopień doktora. W czasie studiów należał do grupy literacko-artystycznej „Helion”. Przed wojną pracował głównie jako nauczyciel, zajmował się też teatrem lalkowym. W latach 1937-1939 mieszkał w Poznaniu. Wykładał na Uniwersytecie Poznańskim oraz był pracownikiem Kuratorium Szkolnego. Angażował się w życie literackie Poznania – współpracował z kabaretem „Klub Szyderców”. Był też członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich. Po II wojnie światowej mieszkał w Szklarskiej Porębie i w Łodzi. Do 1954 r. pracował w łódzkiej Państwowej Szkole Dramatycznej Teatru Lalek. Był redaktorem również pisma „Teatr Lalek” Od 1955 r. aż do śmierci w 1970 r. mieszkał w Zakopanem. Jako prozaik zadebiutował artykułem w 1923 r. w czeskim piśmie „Divadelni Listy”. W 1925 ukazał się jego debiutancki tomik poezji „Dom mój”. Swoje utwory (artykuły, recenzje, wiersze i fraszki) publikował między innymi w „Kurierze Literacko-Naukowym”, „Dzienniku Poznańskim Czasie” i „Tęczy”. wyspecjalizował się w krótkich, jednozdaniowych, rymowanych fraszkach. Napisał ich ponad 2 tys. i zostały wydane po jego śmierci w zbiorze „Piórka prawie wszystkie”. Wcześniej ukazywały się w zbiorach: „Piórka” (1954), „Krakowskie piórka” (1956), „Puch ostu” (1958). „Fraszki cieszyły się dużą popularnością i mają zwolenników do dzisiaj. Tworzył również wiersze dla dzieci. np. „Zwrotki dla Dorotki”. (zm. 12 września 1970 r. w Krakowie)

Nelle Harper Lee, ur. 28 kwietnia 1926 r. w Monroeville w Alabamie – amerykańska pisarka i publicystka. Pierwsza jej powieść „Zabić drozda” ukazała się w lipcu 1960 i od razu stała się bestsellerem.  Książka przedstawia życie w małym miasteczku na południu USA w okresie Wielkiego Kryzysu, w tym problem rasizmu. W powieści znajdują się wątki autobiograficzne. W 1961 r. autorka otrzymała za nią Nagrodę Pulitzera.  W 1962 r. powstała ekranizacja w reżyserii Roberta Mulligana z Gregorym Peckiem w roli głównej. W 2015 r., po 55 latach przerwy, ukazała się jej druga powieść – kontynuacja „Zabić drozda” zatytułowana „Idź, postaw wartownika”. (zm. 19 lutego 2016 r. w  Monroeville w Alabamie)

Lois Duncan (właśc. Lois Duncan Steinmetz), ur. 28 kwietnia 1934 r. w Filadelfii – amerykańska pisarka, autorka popularnych thrillerów dla młodzieży i książeczek z obrazkami dla dzieci. Zaczęła pisać jako dziesięciolatka, a już jako trzynastolatka sprzedała swoją pierwszą powieść. Najpopularniejszym jej utworem jest „I Know What You Did Last Summer”. Na jego podstawie powstał film „Koszmar minionego lata”(1997 r.) oraz jego kontynuacja „Koszmar następnego lata” (1998 r.). W Polsce ukazały się: „Kto zabił moją córkę” i „Korytarzem w mrok”. (zm. 15 czerwca 2016 r. w Sarasocie)

Daniel Passent (właśc. Passenstein), ur. 28 kwietnia 1938 r. w Stanisławowie (obecnie Ukraina) – polski dziennikarz i dyplomata, felietonista ambasador RP w Chile, tłumacz, satyryk i autor książek. Jako dziecko z żydowskiej rodziny został ocalony z Holocaustu przez Polaków.  Działalność dziennikarską rozpoczął w 1956 roku, podczas studiów na Uniwersytecie Warszawskim w „Sztandarze Młodych”. Od 1959 roku jest związany z „Polityką”. W latach 60-tych był korespondentem podczas wojny w Wietnamie, a także zasłynął publikacją pamiętników Adolfa Eichmanna – zbrodniarza hitlerowskiego. Ze związku z poetką Agnieszką Osiecką ma córkę Agatę Passent. Jest autorem wielu książek, miedzy innymi: „Bywalec”, „Bitwa pod wersalikami”, „Zdanie odrębne”, „Choroba dyplomatyczna”, „Codziennik” . W 1997 r.  został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W latach 2003–2006 zasiadał w Radzie Nadzorczej „Fundacji Okularnicy imienia Agnieszki Osieckiej”.

Terry Pratchett, ur. 28 kwietnia 1948 r. w Beaconsfield – brytyjski pisarz fantasy, science fiction, na całym świecie znany ze swojego humorystycznego cyklu fantasy „Świat Dysku”, który doczekał się wielu przekładów, ekranizacji, animacji komputerowych. W wieku 13 lat Pratchett opublikował w gazetce szkolnej swoje pierwsze opowiadanie.  W wieku 17 lat opuścił szkołę i zaczął pracować jako dziennikarz. Jego pierwsza powieść „Dywan” została opublikowana w 1971 r. Kolejnymi dziełami Pratchetta były książki science fiction „Ciemna strona Słońca” i „Warstwy wszechświata”. Pierwsza książka z serii „Świat Dysku” – „Kolor magii” – ukazała się w 1983 r. W latach 90. był najlepiej sprzedającym się autorem w Wielkiej Brytanii. Do lutego 2007 roku sprzedał na całym świecie ok. 50 milionów książek, a jego dzieła zostały przetłumaczone na 33 języki.  Jego najsłynniejsza seria „Świat Dysku” liczy 40 powieści, zaliczanych do gatunku satyrycznego fantasty. Jego książki parodiują wiele zjawisk i idei dzisiejszego świata: kultowe postacie fantasy i science fiction (np. Conana Barbarzyńcę), filmy Ingmara Bergmana, specyfikę Australii, Hollywood, prasę, muzykę rock and roll czy historię Egiptu, nawiązują też do religii, filozofii, związków zawodowych, polityki czy monarchii. Pratchett jest również autorem „Trylogii Nomów”, cyklu o Długiej Ziemi, a także opowieści o Johnnym Maxwellu. Czasami pisał wspólnie z innymi autorami. W 1994 r. otrzymał nagrodę British Book Awards – Autor Roku w dziedzinie Fantasy i Science Fiction. W 1998 r. został kawalerem Orderu Imperium Brytyjskiego za zasługi dla literatury. Otrzymał też tytuł doktora honoris causa wielu uniwersytetów. (zm. 12 marca 2015 r. w Broad Chalke)

 

29 kwietnia

 

Rafael Sabatini, ur. 29 kwietnia 1875 r. w Jesi we Włoszech – włosko-brytyjski pisarz, autor powieści marynistycznych i przygodowo-historycznych. Swoją działalność literacką rozpoczął w pierwszych latach XX wieku, lecz dłuższy czas jego książki nie cieszyły się popularnością. Sławę przyniosła mu książka „Scaramouche”(1921) oraz  kolejne: „Sokół morski” i „Kapitan Blood”.  Powieść „Kapitan Blood” była kilkakrotnie ekranizowana, najbardziej znany z tych filmów to hollywoodzka produkcja z 1935 r. pod tym samym tytułem w której tytułową rolę zagrał Errol Flynn. (zm. 13 lutego 1950 r. w Adelboden w Szwajcarii)

Jack Williamson, ur. 29 kwietnia 1908 r. w Bisbee w stanie Arizona – amerykański pisarz science fiction. W wieku 20 lat opublikował swoje pierwsze opowiadanie science fiction. W latach 30. był już znanym wśród fanów fantastyki pisarzem – jego fanem był m.in. nastoletni Isaac Asimov. Najbardziej znanym jego opowiadaniem jest „Z założonymi rękami”, ostrzegające przed światem, gdzie życie stało się zbyt łatwe. W opowiadaniu tym po raz pierwszy pojawiły się humanoidalne roboty zwane po prostu humanoidami, pojawiające się później w wielu innych utworach Williamsona. Inne jego utwory to między innymi „Humanoidy”, „Legion umarłych”, „Ostatni Ziemianin”, „Ratunek w kosmosie”.  (zm. 10 listopada 2006 r. w Portales)

Robert J. Sawyer, ur. 29 kwietnia 1960 r. w Ottawie – kanadyjski pisarz science fiction. W 1995 r. zdobył nagrodę Nebula za powieść „Eksperyment terminalny” , a w 2003 r. nagrodę Hugo za powieść „Hominidzi”. Był tez wielokrotnie nominowany do tych nagród, z czego aż dziewięciokrotnie do nagrody Hugo. Jest też autorem trylogii „WWW”, zbiorów opowiadań i innych powieści.

 

30 kwietnia

 

Jaroslav Hašek, ur. 30 kwietnia 1883 r. w Pradze – czeski pisarz, publicysta i dziennikarz i satyryk. W dzieciństwie uchodził za wzorowe dziecko i prymusa. Po śmierci ojca cierpiącego na chorobę alkoholową  pozostał z matką i rodzeństwem bez środków do życia. Jako 14-latek trafił do bandy ulicznej i popadł w konflikt z prawem. W jego kartotece policyjnej znalazły się zapiski o pijaństwie, włóczęgostwie, wywoływaniu burd, a z czasem o działalności anarchistycznej, handlu kradzionymi psami, plagiatowaniu cudzych artykułów, bigamii, dezercji z armii i zdradzie ojczyzny. Po ukończeniu gimnazjum kształcił się w Akademii Handlowej. Po jej ukończeniu pracował w drogerii i w banku. W tym czasie poznał środowisko czeskich anarchistów, przystał do bohemy. Nie miał ochoty wiązać się stałą posadą i odbył wiele wędrówek zwiedzając Słowację, Galicję i Węgry. Swoje przygody opisywał na łamach prasy, co było jego głównym źródłem utrzymania (opublikował ponad 1000 takich opowieści). Po pewnym czasie znalazł zatrudnienie  w czasopiśmie „Świat zwierząt”, skąd wyrzucono go po kilku miesiącach za plagiaty z prasy niemieckiej. Po utracie posady chciał popełnić samobójstwo skacząc z Mostu Karola do Wełtawy, która jednak okazała się zamarznięta i skończyło się na lekkich obrażeniach fizycznych. Trafił wtedy na obserwację psychiatryczną do szpitala. Po jego opuszczeniu zmagał się z depresjami i alkoholizmem.  Nie wrócił też do żony i nowonarodzonego syna. Ubiegał się o stanowisko burmistrza Pragi. W tym czasie zaczął pisać opowiadania o dobrym wojaku Szwejku. W 1915 r. wstąpił do wojska austriackiego jako jednoroczny ochotnik. Został wysłany na front wschodni do Galicji, ale nie widział sensu walki za monarchię austro-węgierską.  Dał się schwytać i trafił do obozu jenieckiego w Rosji.  Od czerwca 1916 r. był ochotnikiem Korpusu Czechosłowackiego w Kijowie. Pełnił tam funkcję pisarza pułkowego.  W 1918 r. po wybuchu rewolucji październikowej wstąpił do Armii Czerwonej w Moskwie. Wstąpił też do czeskiej partii robotniczej i został komisarzem politycznym. Wraz z armią przebywał na froncie wschodnim, w Mongolii i w Irkucku na Syberii. W 1920 r. poślubił Rosjankę – Aleksandrę Grigoriewną Lwową, jednak nie zakończył formalnie pierwszego małżeństwa. Został oskarżony o bigamię. Wrócił do Czechosłowacji i w 1921 r. wydał pierwszy tom książki „Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej”. Losy dobrego żołnierza Szwejka powstawały jako powieść w odcinkach, publikowana na łamach jednego z czasopism. Przetłumaczone na 55 języków, doczekały się licznych ekranizacji i adaptacji scenicznych. ( zm. 3 stycznia 1923 r. w Lipnicy nad Sazawą)

John Boyne, ur. 30 kwietnia 1971 r. w Dublinie – irlandzki powieściopisarz., autor książki „Chłopiec w pasiastej piżamie” (2006). Jej akcja toczy się w obozie zagłady podczas II wojny światowej. Opowiada historię przyjaźni syna komendanta obozu i żydowskiego chłopca –więźnia. Na jej podstawie nakręcono film pod tym samym tytułem. Autor jest laureatem wielu nagród literackich, w tym „The Curtis Brown Award” w 1995 r. i „Irish Book Awards” w 2007 r.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie będzie widoczny. Pola wymagane *

11 + two =