Przewodnik po urodzinach pisarzy – Lipiec

Przewodnik po urodzinach pisarzy

Pisarze urodzeni w lipcu

1 lipca

George Sand (właśc. Amantine Aurore Lucile Dupin), ur. 1 lipca 1804 r. w Paryżu – francuska pisarka epoki romantyzmu.  Była prawnuczką Maurycego Saskiego, nieślubnego syna Augusta II Mocnego. Dzieciństwo spędziła w Nohant. W 1822 r. wyszła za mąż za barona Casimira Dudevanta. W 1831 r. po separacji przybyła do Paryża i zaczęła publikować swoje utwory, początkowo pisane wspólnie z Jules’em Sandeau, od którego nazwiska wzięła swój męski pseudonim artystyczny. Była znana z ekscentrycznego zachowania, paliła cygara i fajkę, ubierała się po męsku i przeklinała. W 1838 r. zaprzyjaźniła się z Chopinem, który wkrótce został jej kochankiem.  Wyjechała z nim na Majorkę dla podratowania zdrowia kompozytora. Wspomnienia z pobytu na wyspie zatytułowane „Zima na Majorce” wydała w 1840 r. Od 1839 do 1846 każde lato Chopin spędzał w posiadłości George Sand w Nohant, gdzie napisał swoje najwybitniejsze dzieła. Przez długi czas była dlań oparciem i inspiracją, jednakże zerwała z nim w 1847 r. Wczesne jej powieści : „ Indiana” (1831), „Walentyna” (1832) i „Lelia” (1833) miały charakter feministyczny. Od 1836 w jej powieściach zaczął pojawiać się nowy typ bohatera: szlachetny republikanin, pochodzący z ludu, walczący o sprawiedliwość społeczną. W powieści : „Listy podróżnika” głosiła pochwałę socjalizmu utopijnego, a w  powieściach „Grzech pana Antoniego” i „Młynarz z Angibault”  w idealistyczny sposób przestawiła wiejski lud i jego obyczaje. Przez pewien czas inspirowała się spirytyzmem i mistyką chrześcijańską. Wątki te zawarła w powieści  „Spirydion”. W końcowym okresie jej twórczości powstały dwa dzieła autobiograficzne:  „Historia mojego życia” i „Ona i On”. (zm. 8 czerwca 1876 r. w Nohant)

James M. Cain, ur. 1 lipca 1892 r.  w Annapolis – amerykański dziennikarz i autor prozy kryminalnej. Do najsłynniejszych utworów Caina należą „Listonosz zawsze dzwoni dwa razy” i „Podwójne odszkodowanie”, które doczekały się ekranizacji. (zm. 27 października 1977 r. w University Park w stanie Maryland)

Michalina Wisłocka, ur. 1 lipca 1921 r.  w Łodzi – polska lekarka, ginekolog, cytolog i seksuolog, autorka bestsellerowego poradnika „Sztuka kochania”. Po ślubie ze Stanisławem Wisłockim wyjechała do Warszawy , gdzie do powstania warszawskiego pracowała w Szpitalu Wolskim. Była współzałożycielką Towarzystwa Świadomego Macierzyństwa, w którym zajmowała się leczeniem niepłodności i antykoncepcją. Jej popularnonaukowy poradnik z dziedziny seksuologii „Sztuka kochania” wydany w 1978 r. stał się bestsellerem (nakład łączny 7 mln egzemplarzy) i zapoczątkował większą otwartość w sprawach seksu i życia seksualnego w Polsce.  Inne jej książki to: „Sukces w miłości”, „Kalejdoskop seksu”, „Kultura miłości” oraz pamiętniki „Miłość na całe życie: wspomnienia z czasów beztroski”. Na kanwie życia Michaliny Wisłockiej powstał film „Sztuka kochania. Historia Michaliny Wisłockiej”. (zm. 5 lutego 2005 r. w Warszawie)

2 lipca

Hermann Hesse, ps. Emil Sinclair, ur. 2 lipca 1877 r. w Calw – prozaik, poeta i eseista niemiecki o poglądach pacyfistycznych. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1946 r. Autor powieści o kontekście egzystencjalnym, nawiązujących do filozofii buddyjskiej oraz psychoanalizy, których tematem jest zazwyczaj samotne poszukiwanie harmonii i głębi duchowej w skłóceniu ze społeczeństwem. Od dzieciństwa miał styczność ze światopoglądem Dalekiego Wschodu, jego dziadek był indologiem. W latach I wojny światowej głośno występował przeciw agresji militarnej państw, nakłaniając do humanizmu i poszanowania godności człowieka. Po wojnie popadł w kryzys osobowościowy, który skierował go w stronę psychoanalizy. Wskutek pogłębiających się melancholii i depresji oraz problemów małżeńskich poddał się psychoterapii u doktora B. Langa (ucznia samego Junga). Wynikiem tych przeżyć są powieści: „Narcyz i Złotousty”, „Demian” oraz  „Wilk stepowy”. Potępiał niemiecki nacjonalizm i militaryzm, za co niemiecka prasa okrzyknęła go zdrajcą. Po dojściu do władzy Hitlera ukrywał m.in. Tomasza Manna i Martina Bubera. Po II wojnie światowej  odmówił powrotu do Niemiec na stałe.  (zm. 9 sierpnia 1962 r. w Montagnoli w kantonie Ticino w Szwajcarii)

Wisława Szymborska ( właśc. Maria Wisława Anna Szymborska), ur. 2 lipca 1923 r. na Prowencie, obecnie część Kórnika, woj. wielkopolskie – polska poetka, eseistka, krytyczka, tłumaczka, felietonistka; laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1996). W 1924 roku, Szymborscy przenieśli się do Torunia, a pięć lat później do Krakowa, z którym była związana do końca życia. Uczęszczała do Gimnazjum Sióstr Urszulanek, a podczas wojny uczyła się na tajnych kompletach i zdała maturę w 1941 roku. Chcąc uniknąć wywózki do Rzeszy, w 1943 roku została urzędniczką na kolei. Debiutowała w 1945 r. na łamach „Dziennika Polskiego” wierszem „Szukam słowa”. W 1948 r. wyszła za mąż za poetę Adama Włodka, z którym rozwiodła się w 1954 r.   W latach 1947–1948 była sekretarzem dwutygodnika oświatowego „Świetlica Krakowska” i – między innymi – zajmowała się ilustracjami do książek. W 1952 r. wydała pierwszy tom poetycki „Dlatego żyjemy”. W tym samym roku została członkiem Związku Literatów Polskich.  W tych czasach Wisława Szymborska była związana ze środowiskiem akceptującym socjalistyczną rzeczywistość.  W latach 1945–1966 była członkiem PZPR. W latach 1953–1981 była członkiem redakcji „Życia Literackiego”, gdzie od 1968 roku prowadziła stałą rubrykę „Lektury nadobowiązkowe”, które zostały później opublikowane także w formie książkowej. W 1957 r. Szymborska nawiązała kontakty z paryską „Kulturą” i Jerzym Giedroyciem. Od  1967 r.  była związana z pisarzem Kornelem Filipowiczem aż do jego śmierci w 1990 (nie łączył ich jednak nigdy związek małżeński ani wspólne mieszkanie). Po śmierci przyjaciela napisała wiersz „Kot w pustym mieszkaniu”.  Od 1983 roku współpracowała z „Tygodnikiem Powszechnym” . Od 1988 roku była członkiem Pen Clubu, a od 2001 – członkiem honorowym Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury. Opublikowała ok. 350 wierszy w ponad dwudziestu tomach i zbiorach poezji, z których najważniejsze to: „Wołanie do Yeti”, „Chwila”, „Tutaj”, „Wystarczy”, „Sto wierszy – sto pociech”, „Widok z ziarnkiem piasku”, „Dwukropek”.  W 1996 r. otrzymała Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury  „za poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.  Za swą twórczość wielokrotnie nagradzana i odznaczana, między innymi: Nagroda Goethego (1991), Nagroda Fundacji im. Kościelskich (1990), Złoty Medal Honorowy za Zasługi dla Województwa Małopolskiego (2012), Order Orła Białego (2011) oraz  Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005). (zm. 1 lutego 2012 r. w Krakowie)

3 lipca

Tom Stoppard  (właśc. Tomáš Straussler), ur. 3 lipca 1937 r. w Zlínie – brytyjski dramaturg i scenarzysta czeskiego pochodzenia. Dzieciństwo spędził w Singapurze i Indiach. Jego matka ponownie wyszła za mąż za brytyjskiego oficera nazwiskiem Stoppard i osiedliła się w Anglii. Za największy jego sukces dramatopisarski  uchodzi sztuka „Rosenkrantz i Guildenstern nie żyją” (1961). Tematem jej jest historia drugoplanowych postaci z dramatu Szekspira „Hamlet”. W 1990 roku Stoppard wyreżyserował film pod tym samym tytułem z Garym Oldmanem i Timem Rothem w rolach głównych.  Film zdobył Złotego Lwa na Weneckim Festiwalu Filmowym. Inne jego sztuki to: „Trawestacja”, „Prawdziwa rzecz”,  „Arkadia” oraz „Kwadratura koła” – opisująca wydarzenia w Polsce od czerwca 1980 do grudnia 1981 r.

Joanne Harris, ur. 3 lipca 1964 r. w Barnsley – angielska pisarka, autorka kilku bestsellerów. Zanim została pisarką, pracowała jako księgowa, zielarka, nauczycielka języka francuskiego w męskiej szkole w Leeds. Była również solistką w zespole rockowym. Zadebiutowała jako autorka w roku 1989 powieścią „Nasienie zła”, jednak międzynarodowy sukces przyniosła jej powieść „Czekolada”.  W 2000 r. została ona sfilmowana- główną rolę zagrała ulubiona aktorka pisarki Juliette Binoche.

4 lipca

Nathaniel Hawthorne, ur. 4 lipca 1804 r. w Salem – pisarz romantyczny, uważany za jednego z największych i najbardziej wpływowych twórców literatury amerykańskiej XIX wieku.  Jego twórczość oscylowała wokół problematyki grzechu pierworodnego, oraz  losów bohaterów uwikłanych w rozpaczliwe konflikty winy i odkupienia. Zadebiutował opublikowaną anonimowo powieścią „Fanshawe” (1828). Sławę przyniosły mu jednak opowiadania zebrane w książce Twice-Told Tales oraz głośna alegoryczna powieść „Szkarłatna litera”(1850). Na jej motywach  powstało wiele filmów, z których najbardziej znanym jest dzieło Rolanda Joffé z 1995 r. z Demi Moore w roli głównej.  Pisarz zasłynął  jako autor wnikliwych powieści psychologicznych o wydźwięku moralizatorskim, w których potępiał purytańską surowość zasad, wnikał w duchowość jednostek odrzuconych przez społeczeństwo. (zm. 19 maja 1864 r. w Plymouth)

Neil Simon, ur. 4 lipca 1927 r. na Bronksie, w Nowym Jorku – amerykański dramaturg i scenarzysta filmowy, żydowskiego pochodzenia. Jest jednym z najczęściej wystawianych dramaturgów w świecie. Laureat Nagrody Pulitzera (1991). Karierę literacką zaczynał od pisania tekstów dla radia i telewizji. Napisał ponad 30 sztuk i około 30 scenariuszy filmowych.  Najbardziej znane jego sztuki to:  musical „Słodka Charity”(1966) oraz tragikomedie „Suita kalifornijska” (1976), „Rozdział drugi”(1977), „Biloxi Blues” (1985).

Andrzej Poniedzielski, ur. 4 lipca 1954 r. w Iwaniskach w woj. świętokrzyskim – poeta, pieśniarz, konferansjer, autor tekstów piosenek, satyryk, humorysta, gitarzysta, twórca scenariuszy, reżyser, kabareciarz, aktor Teatru Ateneum w Warszawie. Jest autorem łącznie ponad 400 wierszy i piosenek oraz tekstów ponad 20 piosenek Elżbiety Adamiak – żony poety. W 1984 roku opublikował tomik swoich wierszy „Chyba już można…”, zawierający kilkadziesiąt tekstów, wierszy i piosenek z lat 1977–1982.  Pisał także teksty dla Edyty Geppert, Anny Marii Jopek, Seweryna Krajewskiego, Maryli Rodowicz, Lory Szafran,  Grzegorza Turnaua i Tadeusza Woźniaka. W 2009 r. otrzymał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a w 2011 r. otrzymał tytuł Mistrza Mowy Polskiej.

5 lipca

William Thomas Stead, ur. 5 lipca 1849 r. we wsi Embleton, hrabstwo Northumberland – angielski dziennikarz, pisarz Science Fiction, pacyfista i spirytysta. Znawca i popularyzator języka esperanto. Był zwolennikiem rozwoju nowego dziennikarstwa – prasy lekkiej (brukowej), jako przystępnego dla szerokich mas ludowych. Tworzył opowiadania fantastycznonaukowe sięgając do wątków spirytualizmu. W 1886 r. napisał opowiadanie o  ogromnym liniowcu który tonie po zderzeniu z górą lodową. W 1912 r. na zaproszenie prezydenta USA  Williama Tafta wyruszył na pokładzie świeżo zwodowanego liniowca RMS Titanic w podróż do Nowego Jorku.  Nie udało mu się przeżyć katastrofy.  (zm. 15 kwietnia 1912 r.)

Jean Cocteau, ur. 5 lipca 1889 r. w Maisons-Laffitte – francuski poeta, dramaturg, reżyser filmowy, scenarzysta, malarz, a także choreograf sceniczny. W jego sztuce widać wpływy futuryzmu, kubizmu, dadaizmu, surrealizmu oraz poezji metafizycznej.  Od najmłodszych latach interesował się sztuką: pisał, rysował, wykonywał dekoracje do teatrzyków, fascynowała go też muzyka. Zadebiutował w lutym 1909 roku tomikiem poezji „Lampa Alladyna”. Obracał się w kręgu wielu ważnych twórców, którymi byli między innymi: Pablo Picasso, Marcel Proust, Coco Chanel, Igor Strawinski.  Był uzależniony od opium i kilkukrotnie poddawał się kuracji odwykowej. Wspierał kontrowersyjną grupę artystyczną tzw. Grupę Sześciu. W 1917 r.  Cocteau napisał scenariusz dla baletu „Parada”, do którego scenografie stworzył Picasso.  Przedstawienie okrzyknięte zostało pierwszą pełną manifestacją idei kubizmu w sztuce. W czasie I wojny światowej na krótko związał się z grupą surrealistów. W 1930 r. stworzył monodram „Głos ludzki”, utwór o innowacyjnej formie, który zawarty jest w trwającej ok. godziny rozmowie telefonicznej, w której to kobieta (jedyna na scenie) prowadzi dialog ze swym (niewidzialnym) kochankiem.  Na język polski przetłumaczono zaledwie kilka dzieł poety. Pierwszym z nich jest „Opium – dziennik z kuracji odwykowej” drugim – powieść „Tomasz Fantasta” opisująca  wydarzenia pierwszej wojny światowej. (zm. 11 października 1963 r. w Milly-la-Forêt)

Janusz Domagalik, ur. 5 lipca 1931 r. w Czeladzi  – polski prozaik, dziennikarz, autor słuchowisk radiowych i widowisk telewizyjnych. W 1950 roku zadebiutował jako dziennikarz. W latach 1956–1968 był naczelnym redaktorem „Świata Młodych”, od 1968 roku kierownik Naczelnej Redakcji Programów dla Dzieci w Polskim Radiu. Jako pisarz debiutował  w 1963 r. opowiadaniem „Męska sprawa”.  W 1963 r. wydał też książkę dla młodzieży „Koniec wakacji”, która w okresie PRL-u była lekturą szkolną w 8 klasie szkoły podstawowej. W 1974 r. została zekranizowana. Inne jego utwory to opowiadania: „Marek”, „Irmina”, „Skarb szeryfa” oraz cykl powieści „Banda Rudego” zekranizowana jako „Banda Rudego Pająka”.  W 1975 r. otrzymał nagrodę Prezesa Rady Ministrów za całokształt twórczości dla dzieci i młodzieży, w 1980 r. „Orle Pióro” oraz Harcerską Nagrodę Literacką. W 1977 r. został odznaczony Orderem Uśmiechu. (zm. 27 grudnia 2007 r. w Warszawie)

6 lipca

Sophie Adlersparre, ur. 6 lipca 1823 r. w Helgerum – szwedzka feministka, wydawczyni, redaktorka, pisarka. Jest uznawana za jedną z założycielek ruchu na rzecz praw kobiet w Szwecji. Założycielka feministycznej gazety „Gazeta Domowa”, która głosiła konieczność dopuszczenia kobiet do pracy zawodowej i wyższego wykształcenia.  Angażowała się w tworzenie sieci bibliotek, agencji zatrudnienia i szkół wieczorowych dla kobiet. W 1864 r.  była współzałożycielką szwedzkiego Czerwonego Krzyża. W 1884 roku założyła Stowarzyszenie Frederiki Bremer – pierwszej szwedzkiej organizacji feministycznej. (zm. 27 czerwca 1895 r. w Ström koło Södertälje)

Verner von Heidenstam, ur. 6 lipca 1859 r. w Olshammar – szwedzki poeta i prozaik, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1916 r.  Studiował malarstwo w Paryżu i Rzymie.  Po studiach podróżował po Europie. W 1912 r. został wybrany na członka Akademii Szwedzkiej. Był też jednym z założycieli szwedzkiego dziennika „Svenska Dagbladet”. W 1916 r. otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury „w uznaniu jego znaczenia jako wiodącego reprezentanta nowej ery w literaturze”.  Na uznanie to zasłużył on przede wszystkim dzięki cyklowi epickiemu „Karolińczycy”. (zm. 20 maja 1940 r. na dworze Övralid w gminie Motala)

Heinrich Harrer, ur. 6 lipca 1912 r. w Hüttenbergu – austriacki alpinista, himalaista, geograf, pisarz i nauczyciel Dalajlamy XIV.  Studiował geografię i sport na Uniwersytecie w Grazu. W 1936 r. reprezentował Austrię na IV Zimowych Igrzyskach Olimpijskich Garmisch-Partenkirchen w kombinacji alpejskiej.  Uczestniczył w wyprawach wspinaczkowych, między innymi  na Eiger i Nanga Parbat. W 1946 r. dotarł do stolicy Tybetu – Lhasy, gdzie przebywał do 1952 r. będąc w tym czasie nauczycielem Dalajlamy XIV. Sławę przyniosła mu napisana przez niego w 1952 książka „Siedem lat w Tybecie. Moje życie na dworze Dalajlamy” i nakręcony w 1997 r. na jej podstawie film z Bradem Pittem w roli głównej.  (zm. 7 stycznia 2006 r. we Friesach)

Tenzin Gjaco, XIV Dalajlama, ur. 6 lipca 1935 r. we wsi  Taktser  w północno-wschodnim Tybecie – duchowy i polityczny przywódca narodu tybetańskiego, laureat pokojowej nagrody Nobla (1989). 22 lutego 1940 został intronizowany jako XIV Dalajlama. 17 listopada 1950, po wkroczeniu Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej w październiku tego samego roku do Tybetu, otrzymał pełną władzę polityczną. Od czasu upadku powstania w 1959 roku przebywa na emigracji w Indiach. Polskę odwiedził 7 razy, ostatni raz w 2016 r. Opublikował wiele książek, kilka z nich ukazało się również w Polsce: „Wolność na wygnaniu. Autobiografia”, „Droga do wolności”, „Moc współczucia”, „Przebudzanie umysłu, rozświetlanie serca”, „Sztuka szczęścia. Poradnik życia”, „Siła buddyzmu. Jak lepiej żyć we współczesnym świecie”, „Etyka na nowe tysiąclecie”, „Sztuka szczęścia w pracy”, „Rozmowy z Dalajlamą o życiu, szczęściu i przemijaniu”. XIV Dalajlama wystąpił w licznych filmach dokumentalnych dotyczących Tybetu, między innymi w „Dalai Lama – filozof nadziei i ludzkiego współodczuwania”. Ekranizacją życia XIV Dalajlamy jest film Martina Scorsese pt. „Kundun – życie Dalaj Lamy”. Jest także kluczową postacią opartego na faktach filmu „Siedem lat w Tybecie”. Poza Pokojową Nagrodą Nobla został odznaczony i uhonorowany również Orderem Uśmiechu, Orderem Ecce Homo (polskie odznaczenie kościelne), Złotym Medalem Kongresu (USA), Medalem Specjalnym Azjatyckiej Buddyjskiej Rady Pokoju, Nagrodą Ziemi i wieloma innymi.  Posiada tytuły naukowe i doktoraty honoris causa wielu prestiżowych uniwersytetów na świecie, w tym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

Peter Hedges, ur. 6 lipca 1962 r. w West Des Moines, Iowa – amerykański pisarz, scenarzysta i reżyser. Autor znanej powieści i scenariusza jej ekranizacji  „Co gryzie Gilberta Grape’a”. Inne jego powieści to „Ocean w Iowa” i „Wyższe sfery”. Napisał scenariusz do kilku filmów, np. do „Był sobie chłopiec” i „Mapa świata”.

7 lipca

Jan Lemański, ur. 7 lipca 1866 r.  w Głażewie pod Płockiem – polski poeta, satyryk i bajkopisarz okresu Młodej Polski. Od roku 1894 publikował drobne utwory w pismach warszawskich. W latach 1901–1907 wchodził w skład redakcji pisma „Chimera”. W jego twórczości widać motywy satyry obyczajowej. Stworzył nowy typ bajki z wyraźnymi elementami drwiny. Napisał między innymi: „Proza ironiczna. Bajki, bajeczki, przypowiastki dla dziatek, sielanki”, „Ofiara królewny. Powieść fantastyczna”, „Baśń o prawdzie. Nowy zbiór piosnek, bajek, poematów, baśni satyrycznych, melodyi i pieśni”, „Jasełka”, „Bajki o zwierzętach”, „Lis na łowach. Lisy na dworze królewskim”. W 1929 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. (zm. 11 listopada 1933 r. w Warszawie)

David Eddings, ur. 7 lipca 1931 r. w Spokane w stanie Waszyngton – amerykański pisarz fantasy, najbardziej znany jako autor cykli „Belgariada” i „Malloreon”. Każdy z nich składa się z pięciu powieści.  Inne jego cykle to „Tamuli”, „Marzyciele” i „Elenium”. Wiele książek napisał wspólnie z żoną Leigh Eddings.

8 lipca

Jean de La Fontaine, ur. 8 lipca 1621 r.  w Château-Thierry  w Szampanii- jeden z czołowych przedstawicieli klasycyzmu francuskiego, autor blisko 250 bajek. Pochodził z rodziny mieszczańskiej, od 1635 r. mieszkał w Paryżu, kształcił się przez rok w seminarium duchownym, studiował prawo, które ukończył około 1646 r. Początkowo przebywał na dworze intendenta królewskiego N. Fouqueta, później podjął służbę u księżnej orleańskiej, od 1673 r.  u pani de La Sablière. Był bywalcem salonów, miał opinię lekkoducha. W 1684 został członkiem Akademii Francuskiej. uprawiał rozmaite gatunki i formy literackie, łączył wiersz i prozę, wiersz regularny i nieregularny. Jego pierwszym większym dziełem był przekład lub adaptacja komedii Terencjusza „Eunuch”(1654). W 1658 r. napisał idylle heroiczną „Adonis”, ale sławę zyskał frywolnymi powiastkami „Contes et nouvelles” (1665), wzorowanymi na utworach G. Boccaccia i L. Ariosta. W latach późniejszych powstała powieść wierszem i prozą „Les amours de Psyché et de Cupidon” (1669), poemat religijny „La captivité de saint Malc” (1673), poemat o zaletach chininy „Quinquina” (1682), sonety, ballady, ody i epigramaty, także libretta operowe „Daphné (1674) i „Astrée” (1691). Najbardziej jednak znany jest z „Bajek”, zebranych w 12 księgach, opublikowanych w 4 zbiorach. Sięgał po wątki i tematy tradycyjne zapożyczając je najpierw od Fedrusa i Ezopa, a później, w dłuższych, filozoficznych ze starożytnych bajek wschodnich, głównie hinduskich Pilpaja. Pisał językiem prostym, a zarazem finezyjnym. Łączył elementy opowiastki, epopei, dramatu, satyry, ody i elegii. W „Bajkach” pod postacią królestwa zwierząt poeta przedstawił alegoryczny wizerunek życia ludzkiego, ukazywał satyryczny obraz przywar ludzkich oraz stosunków społecznych okresu absolutyzmu. Każda z bajek ma swój morał, ale klucz przynosi ostatnia — aby dobrze żyć i godnie umierać, należy poznać siebie samego. Do najsłynniejszych jego  bajek należą: „Konik polny i mrówka”, „Kruk i lis”, „Żaba i wół”, „Pies i wilk”, „Wilk i jagnię”, „Lis i winogrona”. Większość utworów była tłumaczona na liczne języki, zyskując autorowi pozycję największego bajkopisarza literatury nowożytnej. (zm. 13 kwietnia 1695 r. w Paryżu)

9 lipca

Ann Radcliffe, ur. 9 lipca 1764 r. w Londynie – angielska preromantyczna poetka i powieściopisarka, autorka licznych romansów sentymentalnych oraz powieści gotyckich, uważana za prekursorkę horroru oraz melodramatu w literaturze. Za życia nazywana „Szekspirem powieściopisarzy”. Pierwszymi jej dziełami  były powieści sentymentalne oraz romanse, które w późniejszym czasie inspirowały takich twórców jak: Jane Austen czy Charlotte Brontë. Sławna stała się dzięki tzw. romansom grozy, zwanym też powieściami gotyckimi.  Najbardziej znane jej powieści to „Tajemnice zamku Udolpho” i „Italczyk albo konfesjonał czarnych pokutników”. (zm. 7 lutego 1823 r. w Londynie)

Barbara Cartland, ur. 9 lipca 1901 r. w Birmingham – brytyjska powieściopisarka, znana z pisania licznych romansów i powieści miłosnych. Napisała 723 książki, w tym 5 biografii. W roku 1923 opublikowała pierwszą powieść „Jigsaw”, która stała się bestsellerem. W jej powieściach ukształtował się specyficzny styl, konstrukcja akcji, osadzenie w realiach historycznych. Wiele z jej książek zekranizowano np. : „Meandry miłości”, „Pojedynek serc”, „Dama i rozbójnik”, „Duch w Monte Carlo”. W roku 1983 jej nazwisko umieszczono w księdze Guinnessa. W połowie lat 90. sprzedała swą miliardową książkę.  (zm. 21 maja 2000 r. w Hatfield)

Glen Cook, ur. 9 lipca 1944 r.  w Nowym Jorku – amerykański pisarz fantasy i science fiction.  Służył w armii w oddziałach specjalnych US Marine Corps.  Doświadczenia wojskowe przeniósł na karty swoich książek. Jego opowieść o najemnikach z Czarnej Kompanii była jedną z najpopularniejszych lektur wśród amerykańskich żołnierzy podczas Wojny w Zatoce. Obok cyklu „Czarna Kompania” popularność przyniosła mu również seria detektywistyczno-sensacyjna w klimatach fantasy o detektywie Garretcie oraz cykl „Imperium Grozy”.

Dean Koontz, ur. 9 lipca 1945 r. w Everett – pisarz amerykański, autor licznych thrillerów i horrorów. Karierę literacką rozpoczął w wieku 20 lat, startując w konkursie na opowiadanie zorganizowanym przez „Atlantic Monthly”. Po ukończeniu studiów pracował jako nauczyciel, jednocześnie sporo publikował skupiając się początkowo na powieściach science fiction.  Później zajął się pisaniem thrillerów i horrorów. W 1980 r. napisał powieść  „Szepty”, która była przełomowa dla jego kariery. Kolejne książki stawały się również bestsellerami.  Jego dorobek to kilkadziesiąt powieści oraz liczne opowiadania wydane pod własnym nazwiskiem i paroma pseudonimami. Do najważniejszych książek należą między innymi: „Odwieczny wróg”, „Opiekunowie”, „Złe miejsce”, „Zimny ogień”, „Północ”, „Łzy smoka”, „Nocne dreszcze”. Wiele z nich zostało zekranizowanych.

10 lipca

Aphra Behn, ur. 10 lipca 1640 r. roku w Wye, w hrabstwie Kent – angielska pisarka, poetka i autorka dramatyczna. Twórczość dramatopisarska zapewniła autorce bezpieczeństwo finansowe i pozwoliła jej żyć z literatury. Najbardziej znanym jej dziełem jest krótka powieść „Oroonoko” z 1688 roku, opowiadająca  o księciu, który stał się niewolnikiem. Książka odegrała ważną rolę, podobną do tej, jaka w XIX wieku przypadła w udziale „Chacie wuja Toma” Harriet Beecher Stowe, będąc pierwszą powieścią, budzącą sympatię dla niewolników, wykorzystywanych wtedy na masową skalę we wszystkich koloniach. (zm. 16 kwietnia 1689 r. w Londynie)

Marcel Proust, ur. 10 lipca 1871 r. w Auteuil  (od 1860 r. dzielnica Paryża) – powieściopisarz i eseista francuski. Jego ojciec – Achille Adrien Proust, był słynnym lekarzem i epidemiologiem, zajmującym się m.in. badaniami nad cholerą w Europie i Azji. Był autorem około 20 książek o medycynie i higienie. Publikował tez artykuły w prasie. Był autorytetem dla pisarza. W wieku dziewięciu lat  zachorował na astmę. Mimo choroby przez rok służył w armii francuskiej. Debiutował w 1896 roku zbiorem szkiców „Przyjemności i dni”.  Zgodnie z wolą ojca podjął pracę w Bibliotece Mazarine, jednak ze względu na stan zdrowia zrezygnował. Nigdy już później nie pracował zawodowo i do końca życia rodziców nie wyprowadził się z ich mieszkania. Był homoseksualistą . Ostatnie trzy lata swego życia spędził w sypialni – w dzień śpiąc, a w nocy pisząc. Największym jego dziełem jest powieść, a właściwie cykl „W poszukiwaniu straconego czasu”. Pracę nad nim rozpoczął w 1909 r. i ukończył na krótko przed śmiercią w 1922 r.. Dzieło składa się z siedmiu części i w wersji angielskiej ma blisko 4 tys. stron, przez które przewija się ponad 200 postaci. Pierwszy tom cyklu, „W stronę Swanna” nie znalazł wydawcy, ukazał się w 1913 rok nakładem własnym autora i przeszedł niemal bez echa; drugi, „W cieniu zakwitających dziewcząt”– w 1919 wywołał wręcz entuzjazm i wyróżniony został Nagrodą Goncourtów. Kolejne powstawały w czasie, gdy autor walczył z postępująca chorobą. Za jego życia ukazały się jeszcze tylko dwa tomy „Strona Guermantes” i „Sodoma i Gomora”. Kolejne trzy: „Uwięziona”, „Nie ma Albertyny” i „Czas odnaleziony” ukazały się już po jego śmierci. Powieść jest zapisem wspomnień 40-letniego bohatera, Marcela. Wspomnienia te obejmują jego życie: od dzieciństwa do wieku dojrzałego, ale także życie postaci mu bliskich i znajomych. Zawiera również analizy psychologiczne bohaterów, refleksje na temat sztuki, muzyki i literatury oraz portrety dwóch warstw społecznych – mieszczaństwa i arystokracji. (zm. 18 listopada 1922 r. w Paryżu)

Edmund Niziurski, ur. 10 lipca 1925 r. w Kielcach – polski prozaik, publicysta, scenarzysta i dramaturg, a także socjolog i prawnik. Twórca popularnych książek dla dorosłych i młodzieży, cechujących się charakterystycznym, nieco absurdalnym humorem słownym. Najbardziej znane to: „Księga urwisów”, „Sposób na Alcybiadesa”, „Niewiarygodne przygody Marka Piegusa”, „Klub włóczykijów”, „Naprzód, Wspaniali!”, „Adelo, zrozum mnie!”, „Awantura w Niekłaju”, „Siódme wtajemniczenie”. Charakterystycznym elementem stylu pisarza są znaczące czy groteskowe nazwiska i imiona, np. Wieńczysław Nieszczególny, Chryzostom Cherlawy, Zygmunt Gnacki itd. Język, którym mówią bohaterowie, to barwna mieszanina autentycznego slangu młodzieżowego, języka naukowego i kreacji autorskie. Dla czytelnika dorosłego  napisał takie powieści, jak „Przystań Eskulapa”, „Pięć manekinów”, „Salon wytrzeźwień”, „Wyraj”, „Eminencje i bałłabancje”. Debiutował w 1944  r. w wydawanym przez Armię Krajową „Biuletynie Informacyjnym”. Po wojnie współpracował z czasopismami „Płomyk”, „Świat Młodych”, „Wieś” oraz z Polskim Radiem jako autor słuchowisk. Wiele jego książek dla młodzieży przeniesiono na ekran filmowy i telewizyjny. Za swoją twórczość został uhonorowany miedzy innymi:  Orle Pióro (1970), Order Uśmiechu (1975) i Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2008). (zm. 9 października 2013 r.  w Warszawie)

Alice Munro, ur. 10 lipca 1931 r.  w Wingham w prowincji Ontario – kanadyjska pisarka, autorka głównie opowiadań, laureatka literackiej Nagrody Nobla (2013). Jej opowiadania skupiają się na relacjach międzyludzkich w codziennym życiu. Akcja większości jej prozy osadzona jest w południowo-zachodniej części prowincji Ontario. Bohaterowie jej opowiadań to przeważnie kobiety. Książki Munro przetłumaczono na ponad 20 języków, a jej twórczość wyróżniono wieloma nagrodami literackimi, tak w Kanadzie, jak i innych krajach. W 2009 przyznano jej prestiżową Międzynarodową Nagrodę Bookera za całokształt twórczości literackiej, a w 2013 r. Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.  Najważniejsze jej książki to: „Taniec szczęśliwych cieni”, „Dziewczęta i kobiety”, „Za kogo ty się uważasz?”, „Zbyt wiele szczęścia” i „Widok z Castle Rock”.

11 lipca

E.B. White (Elwyn Brooks White), ur. 11 lipca 1899 r.  w Mount Vernon, w stanie Nowy Jork – amerykański pisarz, autor książek dla dzieci: „ Stuart Malutki” (1945 r.) – kilkukrotnie zekranizowana, „Pajęczyna Szarloty” (1952 r.) i „i Łabędzie nutki” (1970 r.). Pisał także do czasopism i gazet codziennych. Przez wiele lat był współpracownikiem amerykańskiego tygodnika społeczno-politycznego „The New Yorker”. W 1978 roku otrzymał honorową nagrodę Pulitzera za całość twórczości. (zm. 1 października 1985 r. w North Brooklin, w stanie Maine)

Hana Doskočilová, ur. 11 lipca 1936 r. w Igławie – czeska pisarka – prozaik, autorka literatury dla dzieci. Pisze głównie baśnie i opowiadania, które opowiadają o codziennym życiu i relacjach pomiędzy dziećmi i dorosłymi. Stosując realistyczne opisy i humor pokazują jak ciekawe może być życie bez przemocy. Jej książki zostały przetłumaczone na wiele języków i były wielokrotnie wznawiane. Istotną część twórczości pisarki stanowią napisane wspólnie ze Zdenkiem Milerem opowiadania o Kreciku (czternaście opowieści), które następnie zostały zekranizowane.

12 lipca

Gajusz Juliusz Cezar, ur. 12 lipca 100 r.  p.n.e.  w Rzymie – rzymski polityk, wódz, dyktator i pisarz. Był najwybitniejszym z rzymskich wodzów pod koniec rządów Republiki. Urodził się w arystokratycznej rodzinie i od dzieciństwa brał czynny udział w życiu politycznym Rzymu. W 59 r. p.n.e został wybrany konsulem. Tego samego roku wraz z Pompejuszem Wielkim i Krassusem założył I triumwirat. Dzięki temu układowi członkowie zapewnili sobie kontrolę nad całym państwem. W roku 58 p.n.e. wyruszył na podbój Galii, a następnie Brytanii. Sławę zdobył dzięki namiestnictwu w Galii i dzięki pomocy swych żołnierzy udało się mu pokonać opozycję, skupioną wokół senatu i Pompejusza – tzw. optymatów, aby następnie, po wieloletnich walkach, przejąć pełnię władzy w Rzymie. W 49 roku p.n.e. przekroczył rzekę Rubikon, wypowiadając słynne słowa: „kości zostały rzucone”. Zapoczątkował tym samym decydującą wojnę domową, w której pokonał dotychczasowego sojusznika Pompejusza Wielkiego . W 48 roku p.n.e. został mianowany dyktatorem na czas nieograniczony, a w 44 roku – dyktatorem dożywotnim. Zamordowany w idy marcowe przez senatorów pod przywództwem Brutusa oraz Gajusza Kasjusza. Cezar zasłyną nie tylko jako wybitny strateg i polityk, ale również jako utalentowany mówca i historyk. Oprócz mów, poezji i dramatów niezachowanych do naszych czasów, Cezar napisał dwie sławne monografie historyczne: „O wojnie galijskiej” i „O wojnie domowej”. Był także autorem pisma z dziedziny gramatyki „De analogia”, dedykowanego Cyceronowi, oraz pamfletów przeciwko Katonowi zatytułowanych „Anticatones”. Te dwie pozycje nie zachowały się do naszych czasów. (zm. 15 marca 44 r. p.n.e. r. w Rzymie)

Bruno Schulz, ur. 12 lipca 1892 r. w Drohobyczu na Ukrainie – polski prozaik żydowskiego pochodzenia, grafik, malarz, rysownik i krytyk literacki. Jego rodzice byli kupcami – właścicielami sklepu z towarami tekstylnymi. Miejsce to opisał w „Sklepach cynamonowych”.  Jego dorobek literacki jest skromny – napisał dwa zbiory opowiadań „Sklepy cynamonowe” i „Sanatorium pod Klepsydrą”.  Zachowały się też listy pisarza oraz część tekstów publikowanych na łamach prasy.  Cykle opowiadań „Sklepy cynamonowe” i „Sanatorium pod Klepsydrą” to swoisty opis życia małomiasteczkowych polskich Żydów i autobiografia pisarza. Głównym bohaterem opowiadań jest Józef, odzwierciedlenie samego autora.  Do wydania utworów Schulza przyczyniła się Zofia Nałkowska, z którą się przyjaźnił.  Zginął w 1942 r. zastrzelony przez hitlerowców na terenie getta. (zm. 19 listopada 1942 r. w Drohobyczu)

Pablo Neruda (właściwie Ricardo Eliecer Neftalí Reyes Besualto), ur. 12 lipca 1904 r. w Parral – chilijski poeta, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1971. Debiutował w 1920 r. Początkowo jego twórczość rozwijała się w kręgu tradycji modernistycznej, widoczne są w niej też wpływy surrealizmu. W późniejszym okresie, poeta zainspirowany wydarzeniami hiszpańskiej wojny domowej (1936-39) stał się wyrazicielem idei społecznych i rewolucyjnych.  Przykładem jest „Pieśń powszechna” – wielka epopeja walki wyzwoleńczej ludów Ameryki Łacińskiej.  Jest również autorem dramatu „Sława i śmierć Joachima Muriety” oraz pośmiertnie wydanych wspomnień „Wyznaję, że żyłem”. Jego prace przetłumaczono na kilkadziesiąt języków. Pogrzeb poety, na który, mimo działań władz, przyszły tysiące Chilijczyków, stał się pierwszą tak liczną publiczną demonstracją przeciwko rządom junty Augusto Pinocheta. (zm. 23 września 1973 r. w Santiago)

13 lipca

Wole Soyinka, ur. 13 lipca 1934 r.  w Abeokuta w Nigerii – dramaturg, prozaik i poeta nigeryjski, piszący w języku angielskim. Został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1986. Pochodzi z narodu Joruba (Yoruba). Absolwent University of Ibadan (literatura angielska, greka oraz historia cywilizacji zachodniej). Jeden z najwybitniejszych pisarzy afrykańskich. W 1986 roku. został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Najważniejsze jego dzieła: „Mieszkańcy bagien”, „Idanre i inne wiersze” , „Outsiderzy”, „Ziemia Mandeli i inne wiersze”- zbiory poezji, „Śmierć i królewski koniuszy”  i „Niedole Brata Jero”, „Droga”,  – sztuki teatralne, powieść „Interpretatorzy”.

14 lipca

Jerzy Żuławski, ur. 14 lipca 1874 r. w Lipowcu k. Rzeszowa – polski filozof, pisarz, poeta i dramaturg okresu Młodej Polski. Jako poeta przedstawiciel dekadentyzmu i katastrofizmu. Autor dramatów symbolicznych oraz prozy poetyckiej, a także esejów filozoficznych. Związany był ze środowiskiem krakowskiej bohemy artystycznej, przyjaźnił się z Kasprowiczem, Przybyszewskim, Rydlem i Tetmajerem. W 1910 roku zamieszkał na stałe w Zakopanem. Był współzałożycielem Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Debiutował jako poeta w roku 1895 zbiorem „Na strunach duszy”. Jego najbardziej znane utwory to trylogia science fiction dziejąca się na Księżycu: „Na srebrnym globie”, „Zwycięzca” i „ Stara Ziemia”. Na jej podstawie stryjeczny wnuk pisarza, Andrzej Żuławski, nakręcił film „Na srebrnym globie”. W 2008 roku utworzona została Nagroda Literacka im. Jerzego Żuławskiego dla najlepszych polskich utworów fantastycznych. (zm. 9 sierpnia 1915 r. w Dębicy)

Arthur Laurents, ur. 14 lipca 1917 r. w Nowym Jorku – amerykański dramaturg, librecista, reżyser teatralny i scenarzysta. Napisał między innymi scenariusze do przedstawień  „West Side Story” (musical na motywach „Romea i Julii” Szekspira, którego akcja rozgrywa się w latach 50. XX wieku na ulicach Nowego Jorku; opowiadający historię nieszczęśliwej miłości  portorykańskiej imigrantki Marii i Amerykanina Tony’ego) i „Tacy byliśmy”.  (zm. 5 maja 2011 r. w Nowym Jorku)

Jeff Lindsay (właśc. Jeffry P. Freundlich), ur. 14 lipca 1952 r.  w Miami – amerykański dramaturg i powieściopisarz, znany przede wszystkim z cyklu powieści kryminalnych o Dexterze Morganie, seryjnym mordercy. Na podstawie powieści „Demony dobrego Dextera” (2004) i „Dekalog dobrego Dextera” (2005) Freundlicha powstał serial telewizyjny „Dexter” (2006–2013).

15 lipca

Clive Cussler, ur. 15 lipca 1931 r. w Aurorze, stan  Illinois – amerykański pisarz, autor bestsellerowych powieści sensacyjno-przygodowych. W czasie wojny koreańskiej – służył jako mechanik i inżynier pokładowy w Wojskowych Służbach Transportu Powietrznego. Po zwolnieniu z wojska pracował w firmach reklamowych. Zaczął pisać w 1965 r. Pierwszą powieść z Dirkiem Pittem opublikował w 1973 r. Za książkę „Podwodni Łowcy” – będąca swoistą rozprawą naukową otrzymał  w 1997 r. tytuł doktora Kolegium Morskiego Uniwersytetu Stanowego w Nowym Jorku. Założył Narodową Agencję Badań Podwodnych i Morskich zajmującą się badaniami morza i historii marynistyki. Wraz z grupą ekspertów morskich i wolontariuszy  odnalazł do tej pory ponad 60 wraków mających znaczenie historyczne. Pisarz jest również członkiem Klubu Badaczy w Nowym Jorku i Królewskiego Towarzystwa Geograficznego w Londynie. Jest  laureatem Nagrody Lowella Thomasa za wybitne dokonania w dziedzinie badań podmorskich. Jest autorem i współautorem wielu cykli, między innymi: „Przygody Dirka Pita” (współautorem  6 książek jest syn pisarza), „Z archiwów NUMA”(, „Z archiwów OREGONA”, „Opowieści o Isaacu Bellu”- seria książek detektywistycznych oraz „Sam i Remi Fargo”- cykl o poszukiwaczach skarbów.  Jego książki zostały przetłumaczone na ponad 40 języków i wydane w więcej niż 100 krajach w nakładach przekraczających liczbę 125 milionów egzemplarzy.

Richard Russo, ur. 15 lipca 1949 r. w Johnstown, Nowy Jork – amerykański powieściopisarz, zdobywca Nagrody Pulitzera (za powieść z 2001 r. „Empire Falls”). Napisał także  inne powieści: „Po złej stronie drogi”, „Naiwniak”, „Prawy człowiek” oraz zbiór opowiadań „Córka ladacznicy”. Napisał też scenariusz do mini – serialu „Empire Falls”, który otrzymał dwa Złote Globy.

Jean-Christophe Grangé, ur. 15 lipca 1961 r. w Paryżu – francuski pisarz, autor thrillerów, dziennikarz i scenarzysta. Swoją działalność zawodową rozpoczynał jako dziennikarz, publikując cykl reportaży naukowych w czasopiśmie „Le Figaro” i „National Geographic”. W 1994 r. zadebiutował powieścią „Lot bocianów”. Zdobył nagrodę „Grinzane Cinema 2007” dla najlepszej książki, na podstawie której nakręcono film  za „Purpurowe rzeki” – sprzedana w łącznym nakładzie dwóch milionów egzemplarzy. Jego druga książka „Imperium wilków” również doczekała się ekranizacji – główną rolę zagrał Jean Reno.  Inne jego książki to: „Kamienny krąg”, „Las cieni”, „Czarna linia”, „Pasażer”.

16 lipca

Tony Kushner, ur. 16 lipca 1956 r. w Nowym Jorku – jeden z najwybitniejszych dramatopisarzy amerykańskich. Najbardziej  znany jako autor dwuczęściowego dramatu „Anioły w Ameryce”, za który otrzymał Nagrodę Pulitzera , dwie Tony Awards i kilka innych nagród. Dramat opowiada o perypetiach grupy nowojorskich homoseksualistów w obliczu pandemii AIDS. Na jego podstawie powstały opera i mini-serial telewizyjny „Anioły w Ameryce” w reżyserii Mike’a Nicholsa.

Aleksandra Marinina (właśc. Marina Anatoljewna Aleksiejewa), ur. 16 lipca 1957 r. we Lwowie – najsłynniejsza rosyjska autorka powieści kryminalnych. Przez prawie dwadzieścia lat pracowała w milicji, gdzie zajmowała się badaniami w dziedzinie kryminologii – prowadziła dogłębne analizy pod kątem charakteru i zmian w psychice sprawców brutalnych przestępstw. W 1986 r. zdobyła tytuł doktora prawa. W 1998 roku odeszła z pracy w stopniu podpułkownika i poświęciła się wyłącznie karierze pisarskiej.  Od swojego debiutu w 1991 roku napisała ponad czterdzieści pięć powieści kryminalnych., które sprzedały się w łącznym nakładzie przekraczającym 35 milionów egzemplarzy. W swoich książkach wylansowała postać major Anastazji Kamieńskiej, cykl liczy ponad 20 tomów, w tym  „Kolacja z zabójcą”, „Cudza maska” , „ Śmierć i trochę miłości”, „Płotki giną pierwsze” , „Życie po życiu” oraz  „Iluzja grzechu”. Na podstawie cyklu powstał serial „Kamieńska”, emitowany w kilku europejskich krajach. W 1995 roku z rąk ówczesnego rosyjskiego ministra spraw wewnętrznych otrzymała nagrodę za najlepszą książkę na temat pracy rosyjskiej milicji za „Złowrogą pętlę” i „Grę na cudzym boisku”. W 1998 roku została okrzyknięta pisarką roku na Moskiewskich Międzynarodowych Targach Książki.

17 lipca

Erle Stanley Gardner, ur. 17 lipca 1889 r. w Malden – amerykański prawnik i pisarz, autor wielu powieści detektywistycznych. Bohaterem ponad osiemdziesięciu z nich jest wzięty adwokat Perry Mason, któremu pomagają sekretarka i towarzyszka Della Street oraz detektyw Paul Drake. Powieści o Perrym Masonie były wielokrotnie filmowane w latach 30. i 40. XX wieku.  (zm. 11 marca 1970 r. w Temeculi)

Bruno Jasieński (właściwie Wiktor Zysman), ur. 17 lipca 1901 r. w Klimontowie – polski poeta, prozaik i dramaturg, zaliczany do grona poetów wyklętych, współtwórca polskiego futuryzmu, przedstawiciel polskiej awangardy międzywojennej.  Uczęszczając do warszawskiego gimnazjum im. Mikołaja Reja był redaktorem szkolnego pisma „Drugak” i gazetki „Sztubak”. W tym okresie zaczął pisać wiersze oraz próbował sił w przekładach utworów poetyckich z niemieckiego i rosyjskiego. W czasie pierwszej wojny światowej wraz z matką przebywał w Rosji, gdzie uczęszczał do szkoły i zachwycił się futuryzmem Igora Siewierianina.  W 1918 r. wrócił do Polski i studiował filozofie na Uniwersytecie Jagiellońskim.  W 1919 r. w rodzinnym Klimontowie stworzył amatorski teatr. Jako student Jasieński zaangażował się w tworzenie ruchu futurystów, współpracował ze Stanisławem Młodożeńcem i Tytusem Czyżewskim. Tworzył w języku polskim, rosyjskim i francuskim. Jest autorem tomików wierszy „But w butonierce”i „Ziemia na lewo”, dramatu „Bal manekinów”, poematu „Słowo o Jakubie Szeli”, powieści „Palę Paryż”.  Wraz z Anatolem Sternem jest autorem manifestu futuryzmu polskiego „Nuż w bżuhu. Jednodńuwka futurystuw”. (zm. 17 września 1938 r. w miejscu straceń Kommunarka pod Moskwą)

Mark Bowden, ur. 17 lipca 1951 r. w Saint Louis – amerykański dziennikarz i pisarz. Najbardziej znany z książki „Helikopter w ogniu”, na podstawie której w 2001 r. powstał film pod tym samym tytułem. Współpracował między innymi  z „The New Yorker”, „Rolling Stone”, „Sports Illustrated”. W 1999 r. był nominowany do prestiżowej amerykańskiej nagrody National Book Award.

Anna Bikont, ur. 17 lipca 1954 r. w Warszawie – polska dziennikarka, reporterka i pisarka.  Jest autorką i współautorką książek oraz zbiorów reportaży. Jej publikacja „My z Jedwabnego”została nagrodzona Europejską Nagrodą Książkową i była finalistką Nagrody Literackiej „Nike” 2005. Wspólnie z Joanną Szczęsną napisała między innymi  „Pamiątkowe Rupiecie. Biografia Wisławy Szymborskiej” oraz „Lawina i kamienie. Pisarze wobec komunizmu”.  Została laureatką Nagrody Literackiej m.st. Warszawy za książkę „Sendlerowa. W ukryciu”. Za książkę o Irenie Sendlerowej w 2018 otrzymała również Nagrodę im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki.

18 lipca

William Makepeace Thackeray, ur. 18 lipca 1811 r. w Kalkucie – brytyjski pisarz, dziennikarz i satyryk. Zyskał popularność dzięki powieści „Targowisko próżności”, w którym w satyryczny sposób przedstawił obraz społeczeństwa angielskiego w XIX wieku.  Inne znane jego dzieła to: „Księga snobów” – psychologiczne portrety społeczeństwa angielskiego, „Dzieje Pendennisa” – powieść po części autobiograficzna, „Rodzina Newcome’ów” oraz „Pierścień i róża” – baśn dla dzieci. (zm. 24 grudnia 1863 r. w Londynie)

Katarzyna Grochola, ur. 18 lipca 1957 r. w Krotoszynie – polska pisarka i dziennikarka. Zanim zajęła się literaturą pracowała jako salowa, konsultantka w biurze matrymonialnym, pomocnik cukiernika. Współpracowała m.in. z czasopismami „Jestem” i „Poradnik Domowy”. Była współautorką scenariusza serialu „M jak miłość”.  Najważniejsze jej powieści to: „Serce na temblaku”, „Osobowość ćmy”, „Trzepot skrzydeł”, „Makatka”, „Zielone drzwi” , „Houston, mamy problem!” oraz najbardziej znane „Nigdy w życiu!” i „Ja wam pokażę!”, które zostały zekranizowane.

Elizabeth Gilbert, ur. 18 lipca 1969 r. w Watrebury w Connecticut – amerykańska pisarka, autorka autobiograficznej książki „Jedz, módl się, kochaj”, która została zekranizowana . Inne jej książki to między innymi: „Botanika duszy”, „Wielka magia” i „Ludzie z wysp”.

19 lipca

Garth Nix, ur. 19 lipca 1963 r. w Melbourne – australijski pisarz literatury fantasy, piszący głównie powieści dla młodzieży. Największą sławę przyniosła mu bestsellerowa seria „Stare Królestwo”. Jest również autorem cyklu „Siódma wieża” i  „Klucze do Królestwa” .

Lisa Jewell, ur. 19 lipca 1968 r. w Londynie – brytyjska pisarka. Początkiem jej kariery literackiej było napisanie trzech rozdziałów powieści dla znajomego. Zostały one wykorzystane w książce, która później stała się bestsellerem. Najbardziej znane jej książki to: „Impreza u Ralpha”, „Trzydziestka na karku”, „Gwiazda jednego przeboju”, „Przyjaciel rodziny” i „Po imprezie”.

20 lipca

Francesco Petrarca, ur. 20 lipca 1304 r. w Arezzo – twórca renesansowej poezji miłosnej. Był duchownym i dyplomatą papieskim w Awinionie. Studiował prawo na uniwersytecie w Montpellier i w Bolonii, po śmierci ojca wrócił do Awinionu i zaczął przygotowywać się do stanu duchownego. Stan duchowny nie przeszkodził poecie w założeniu rodziny, w 1337 roku urodził się mu pierwszy syn, jednak szczególnie silnie poeta związany był z córką, z której rodziną zamieszkał na starość. Wiele podróżował, korespondował z wieloma intelektualistami z całej Europy i wiódł żywot kosmopolity. Pasjonował się filologią, poszukiwał w bibliotekach starożytnych tekstów i zebrał imponującą kolekcję 200 manuskryptów. Do jego największych odkryć należą: mowa w obronie Archiasza oraz listy Cycerona. 8 kwietnia 1341 roku na rzymskim Kapitolu Petrarca został uwieńczony wieńcem laurowym – najwyższym odznaczeniem przyznawanym twórcom. Od tego momentu rozpoczął się okres głębokiego załamania psychicznego poety spowodowany między innymi śmiercią wielu przyjaciół w wyniku epidemii dżumy, w tym ukochanej poety – Laury, która stała się liryczną bohaterką jego poezji.  Zobaczył ją po raz pierwszy w 1327 r. w Kościele , kiedy miała 19 lat i była od roku zamężna. Sam był też już po ślubach kapłańskich. Kochał ją platonicznie i bez wzajemności przez 47 lat. Jednak kwestia istnienia Laury budzi wiele kontrowersji. Wątpili w jej istnienie nawet ludzie współcześni poecie, w tym jego przyjaciel – Boccaccio. Do utworów Petrarki należą rozważania moralne i traktaty erudycyjne (np. „O znakomitych mężach” , „Droga do Syrii”, „O życiu w samotności”, „O spokoju życia poświęconego religii”) , pisma polemiczne (np. „Inwektywa przeciwko pewnemu potężnemu człowiekowi”), poemat epicki „Africa”, „Tajemnica moja”  („Secretum meum”) – autobiografia w formie dialogu Petrarki ze św. Augustynem  oraz liczne listy (np. „O sprawach bliskich”, „O sprawach starości”, „Do potomnych”, „Bez nazwiska”, „Listy wierszowane”).  Najbardziej kojarzony jest ze zbiorem lirycznym w języku włoskim „Canzoniere” („Zbiór pieśni”) znanym także jako „Sonety do Laury” zawierającym 366 utworów (317 sonetów, 29 kancon i 20 innych form stroficznych), których ogromna większość daje wyraz idealnej miłości do Laury. Laura jest także bohaterką 6 utworów alegorycznych „Trionfi”. Za życia Petrarca zdobył sławę jako filolog i autor łaciński. Dopiero w XVI w. pojawi się większe zainteresowanie jego włoską twórczością, które przekształca się w petrarkizm – modę na naśladowanie poety, obecną także we Francji, Anglii, Hiszpanii i w Chorwacji. Poeta inspirował również polskich twórców, np. Jana Kochanowskiego i Mikołaja Sępa Szarzyńskiego. (zm. 19 lipca 1374 r. w Arquà)

Erik Axel Karlfeldt, ur. 20 lipca 1864 r. w Karlbo – szwedzki poeta, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Poezja Karlfeldta  była bardzo popularna w jego czasach, związana była z wiejskimi korzeniami i tradycją. Zawiera wątki historyczne, ja także zapożyczone z historycznych sag oraz Biblii i wierzeń ludowych. Najważniejsze zbiory to: „Pieśni puszczańskie i miłosne”, „Wesoły ogród Fridolina i rymowane obrazy dolin”, „Róg jesienny”. W 1904 r.  Karlfeldt został członkiem Akademii Szwedzkiej, a w 1907 Komitetu Noblowskiego. W 1918  r. odmówił przyjęcia Nagrody Nobla – została mu przyznana pośmiertnie w 1931 r. (zm. 8 kwietnia 1931 r. w Sztokholmie)

Emil Zegadłowicz, ur. 20 lipca 1888 r. w Białej Krakowskiej – polski poeta, prozaik, znawca sztuki i tłumacz. Uczęszczał do gimnazjum w Wadowicach, studiował w Krakowie, Dreźnie i Wiedniu. Zadebiutował w 1908 r. W 1921 r. trafił do redakcji czasopisma „Ponowa”. Wraz z Edwardem Kozikowskim założył grupę poetycka „Czartak” oraz czasopismo o tej samej nazwie. W 1935 r. wydał powieść „Zmory” ( należącą do serii „Żywot Mikołaja Srebrempisanego”), która z powodu opisów pierwszych doświadczeń seksualnych bohatera została ocenzurowana. Odebrano mu też honorowe obywatelstwo miasta Wadowice. W 1979 na podstawie powieści powstał film „Zmory” w reżyserii Wojciecha Marczewskiego. Zegadłowicz opublikował ponad 30 zbiorów poezji np. „Drogą życia”, „Ballady”, „Przyjdź królestwo Twoje”, „Siedem pieśni zgrzebnych o Janie Kasprowiczu”, poemat „Dziewanny”, powieści „Motory” , „Martwe morze. Pamiętnik Jana w Oleju Zydla”, dramaty, np.: „Lampka oliwna”, „Głaz graniczny”, „Nawiedzeni”. (zm. 24 lutego 1941 r. w Sosnowcu)

Hanna Ożogowska, ur. 20 lipca 1904 r. w Warszawie – Polska pisarka, jedna z najpopularniejszych autorek utworów dla młodzieży. W swych powieściach łączyła przygodową fabułę z treściami wychowawczymi. Była także wybitną tłumaczką języka rosyjskiego, włoskiego i niemieckiego. Debiutowała w 1932 r. na łamach tygodnika „Płomyk” jako autorka literatury dziecięcej. Publikowała wiersze dla dzieci w „Naszym Dzienniczku” –dodatku „Dziennika Poznańskiego”. Po wojnie do 1947 r. była redaktorem naczelnym „Płomyczka”, w latach 1952 -1969 była redaktorem naczelnym „Płomyka”. W latach 1972–1988 była wiceprezesem Polskiej Sekcji IBBY. Najbardziej znanymi książkami Hanny Ożogowskiej są: „Ucho od śledzia”, „Za minutę pierwsza miłość”, „Głowa na tranzystorach”, „Dziewczyna i chłopak czyli heca na czternaście fajerek”, „Tajemnica zielonej pieczęci”. Za swą twórczość otrzymała wiele nagród i odznaczeń, w tym Order Uśmiechu, „Orle Pióro”, Złoty Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”, Złoty Krzyż Zasługi i wiele innych. (zm. 26 kwietnia 1995 r. w Warszawie)

Thomas Berger, ur. 20 lipca 1924 r. w Cincinnati – amerykański pisarz, autor powieści „Mały Wielki Człowiek”(1964), która przyniosła mu popularność. Opowiada o białym chłopcu, który wychowywał się wśród Czejenów. Powieść została sfilmowana w 1970 przez Arthura Penna, główną rolę w filmie zagrał Dustin Hoffman. Inne jego książki to między innymi: „Wariat w Berlinie” – debiut pisarza, „Wielka draka”, „Żyć, nie umierać!”, „Powrót Małego Wielkiego Człowieka”, „Historia Orriego”. (zm. 13 lipca 2014 r. w Nyack, w stanie Nowy Jork)

Janusz Kondratowicz, ur. 20 lipca 1940 r. w Warszawie – polski poeta, satyryk , dziennikarz i autor tekstów piosenek. Debiutował w 1957 roku jako poeta i satyryk. W okresie studiów na Uniwersytecie Warszawskim współpracował z pismami: „Kierunki”, „Nowa Wieś”, „Na Przełaj”, „Współczesność”, w których publikował wiersze, satyry, fraszki, krytyki literackie oraz wywiady i reportaże. W latach 1960–1961 pisał teksty piosenek dla kabaretu klubu studenckiego „Stodoła”. Jest autorem tekstów piosenek m.in. dla Czerwono-Czarnych, Czerwonych Gitar, Anny Jantar, Krzysztofa Klenczona, Haliny Frąckowiak, Zdzisławy Sośnickiej, Ireny Jarockiej, Ireny Santor i Krzysztofa Krawczyka.  Napisał między innymi takie przeboje jak: „10 w skali Beauforta”, „Beatlemania Story”, „Kwiaty we włosach”, „Rysunek na szkle”, „Trzynastego” czy „Zielone wzgórza nad Soliną”. (zm. 2 lipca 2014 r. w Warszawie)

21 lipca

Ernest Hemingway, ur. 21 lipca 1899 r. w Oak Park w Illinois – amerykański pisarz i dziennikarz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1954. Debiutował jako dziennikarz już w liceum publikując artykuły w szkolnej gazetce. Po ukończeniu szkoły przez sześć miesięcy pracował  w gazecie „The Kansas City Star”. W czasie I wojny światowej pracował jako sanitariusz Czerwonego Krzyża.  Trafił na włoski front, gdzie pomagał rannym żołnierzom. Poznał tam pisarza Johna Dos Passosa . Hemingway został poważnie ranny i pół roku spędził w szpitalu. Zakochał się w starszej od niego o 7 lat pielęgniarce – Agnes von Kurowsky, która odrzuciła jednak jego oświadczyny. Wydarzenia, których był świadkiem we Włoszech stały się podstawą do napisania powieści „Pożegnanie z bronią”. W 1919 r. wrócił do USA , a następnie wyjechał do Kanady, gdzie pracował jako „wolny strzelec” , redaktor i korespondent zagraniczny dla „Toronto Star Weekly”.  W 1920 r. przeniósł się do Chicago, gdzie poznał swoją przyszłą żonę Hadley Richardson.  Po ślubie w 1921 r. wyjechali do Paryża, gdzie pisarz poznał między innymi Gertrude Stein , Jamesa Joyce’a i Picassa. W Paryżu pisał artykuły dla „Toronto Star” oraz wydał zbiór opowiadań „Trzy opowiadania i dziesięć wierszy”. Niedługo potem powstała pierwsza powieśc „Słońce tez wschodzi”.  W 1927 r. pisarz rozwiódł się z żoną i w tym samym roku wziął ślub z Pauliną Pfeiffer, którą poznał w czasie pobytu w Austrii. W 1928 r. wyjechali do Key West na Florydzie , które polecił mu znajomy pisarz John Dos Passos. W 1933 r. Hemingway wraz z żoną udali się na safari we wschodniej Afryce. Była to inspiracja do napisania książki „Zielone wzgórza Afryki” oraz opowiadań: „Śniegi Kilimandżaro” i „Krótkie szczęśliwe życie Franciszka Macombera”. W 1937 r. przebywał w Hiszpanii jako korespondent relacjonujący hiszpańską wojnę domową, a w 1939 r. trafił na Kubę wraz z dziennikarką Marthą – kolejną żoną pisarza. W tym samym roku rozpoczął pracę nad powieścią „Komu bije dzwon”- najważniejszym jego dziełem, którego akcja toczy się podczas hiszpańskiej wojny domowej. W ciągu kilku miesięcy od premiery (październik 1940 r.) książka sprzedała się w liczbie ponad pół miliona egzemplarzy, a także została nominowana do nagrody Pulitzera. W czasie II wojny światowej Hemingway przebywał w Europie i poznał Mary Welsh – korespondentkę wojenną, która poprosił o rękę już podczas trzeciego spotkania. Poślubił ją w 1946 r. Powrócił też do pisania. W 1952 r. opublikował opowiadanie (powstałe na Kubie) „Stary człowiek i morze”, za które w 1953 otrzymał nagrodę Pulitzera. W 1954 r. otrzymał Nagrodę Nobla, której nie mógł odebrać osobiście, gdyż uległ wypadkowi lotniczemu w Afryce. W 1961 r. popełnił samobójstwo – zastrzelił się ze swojej ulubionej strzelby.  (zm. 2 lipca 1961 r. w Ketchum w Idaho)

Kazimierz Moczarski, ur. 21 lipca 1907 r. w Warszawie – dziennikarz, pisarz, żołnierz Armii Krajowej w stopniu kapitana, autor książki „Rozmowy z katem”, będącej relacją ze wspólnego pobytu w więzieniu z generałem SS Jürgenem Stroopem (niemieckim nazistą, zbrodniarzem hitlerowskim, odpowiedzialnym  za krwawe stłumienie powstania w getcie warszawskim). 11 sierpnia 1945 r. Moczarski został aresztowany i osadzony w więzieniu mokotowskim, a następnie skazany na 10 lat za działalność w AK. Od 2 marca do 11 listopada 1949 był przetrzymywany w jednej celi z Jürgenem Stroopem. W tym czasie Moczarski namówił swego niedawnego przeciwnika na zwierzenia, które po latach zostały spisane w formie reportażu. W 1956 r. Sąd Wojewódzki w Warszawie wydał ostateczny wyrok uniewinniający. Po zwolnieniu Kazimierz Moczarski pracował w wydawnictwach związanych ze Stronnictwem Demokratycznym. W latach 1972-74 opublikował w odcinkach w miesięczniku „Odra” „ Rozmowy z katem”, później wydane jako książka w 1977 roku. Książka ta została przetłumaczona na niemal wszystkie języki europejskie, a także na japoński. (zm. 27 września 1975 r. w Warszawie)

22 lipca

Janusz Korczak (właściwie Henryk Goldszmit), ps. „Stary Doktor” lub „Pan Doktor, ur. 22 lipca 1878 r. lub 1879 r. w Warszawie – polsko-żydowski lekarz, pedagog, pisarz, publicysta i działacz społeczny. Autor wielu powieści, publikacji i wypowiedzi radiowych. Publikował w różnych czasopismach humoreski i artykuły na tematy społeczne, obyczajowe i wychowawcze. Dorobek pisarski Korczaka to ponad 20 książek, około 1400 tekstów drukowanych w około 100 pismach, oraz około 200 materiałów nie publikowanych. Pochodził z zasymilowanej rodziny żydowskiej. Po maturze (1898 roku) podjął studia medyczne na Wydziale Lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu w Warszawie. W 1905 roku otrzymał dyplom lekarza oraz rozpoczął pracę w żydowskim Szpitalu dla Dzieci imienia Bersonów i Baumanów w Warszawie. W latach 1905-1906 zdobywał też doświadczenie jako lekarz wojskowy po powołaniu go na front wojny rosyjsko-japońskiej. Dla pogłębienia wiedzy medycznej pojechał na rok do Berlina (1907/1908) i na pół roku do Paryża (1910). Tam brał udział w wykładach z pediatrii i pedagogiki. W 1910 lub 1911 r. przebywał miesiąc w Londynie, odwiedzając tamtejsze szkoły i domy opieki – to właśnie tam zrezygnował z założenia własnej rodziny i postanowił ostatecznie poświęcić się jedynie pracy z dziećmi. W 1912 roku rozstał się na zawsze z pracą w szpitalu. Razem ze Stefanią Wilczyńską założył i prowadził w latach 1912–1942 Dom Sierot – dla dzieci żydowskich w Warszawie. Siedziba Domu Sierot znajdował się przy ulicy Krochmalnej 92 , w budynku wybudowanym przez Towarzystwo „Pomoc dla Sierot”, które także finansowało działalność placówki. W listopadzie 1940 Dom Sierot został przeniesiony do getta na ulicę Chłodną. Od 1919 r. współpracował z Marią (Maryną) Rogowską Falską przy organizowaniu zakładu wychowawczego „Nasz Dom” dla dzieci polskich w Pruszkowie, a od 1928 r. na warszawskich Bielanach.  Prowadził wykłady w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej i Wolnej Wszechnicy Polskiej; był stałym współpracownikiem wielu pism, m.in. „W Słońcu”, „Szkoła Specjalna”. Po wybuchu I wojny światowej został powołany do armii rosyjskiej. W latach 1919–1920 w czasie wojny polsko-bolszewickiej pełnił służbę lekarza w Wojsku Polskim w zmilitaryzowanych szpitalach w Łodzi, Szpitalu Ujazdowskim i na Kamionku w Warszawie. W 1926 r. założył pierwsze i jedyne w swoim rodzaju czasopismo dla dzieci „Mały Przegląd”, redagowane wraz z dziećmi (ukazywało się do 1939 r.). Pismo było tygodniowym dodatkiem do żydowskiego dziennika „Nasz Przegląd”. Było tworzone z autentycznych listów i materiałów nadsyłanych przez dzieci i młodzież.  Korczak był jego redaktorem do 1930 r., później przekazał tę funkcję Igorowi Newerlemu. W czasie okupacji nosił polski mundur wojskowy. Angażował się także w działania na rzecz innych placówek, w tym największego sierocińca w warszawskim getcie przy ul. Dzielnej. W ostatnich trzech miesiącach życia pisał pamiętnik, ostatni zapisek datowany jest na 4 sierpnia 1942 r. – podczas  wielkiej akcji likwidacyjnej warszawskiego getta. Korczak, pracownicy i ok. 200 wychowanków „Domu Sierot” został wywieziony do obozu zagłady w Treblince, gdzie zginął. Korczak był prekursorem walki o prawa dziecka; domagał się, by uznano, że dziecko jest pełnowartościowym człowiekiem od chwili narodzin, na każdym etapie swego istnienia i ma prawo być sobą, takim jakim jest. Idee te znalazły odbicie i rozwinięcie w stworzonym przez Korczaka nowoczesnym systemie wychowania. Chciał organizować społeczeństwo dziecięce na zasadach sprawiedliwości, równych praw i obowiązków. W placówkach, które prowadził życie wewnętrzne organizowały takie instytucje jak sejm (dziecięcy parlament), sąd i redagowana w nich prasa. Swe poglądy pedagogiczne Korczak zawarł przede wszystkim w tetralogii „Jak kochać dziecko” (1920) i programowym utworze „Prawo dziecka do szacunku” (1929), a także w wielu innych pracach (między innymi: „ Momenty wychowawcze”, „Prawidła życia”, „Pedagogika żartobliwa”. Twórczość literacka Korczaka dla dzieci i o dzieciach łączy humanitaryzm i głęboką znajomość psychiki dziecięcej z liryzmem, humorem i fantazją; do najbardziej znanych utworów należą adresowane do dzieci powieści: „Mośki, Joski i Srule”, „Józki, Jaśki i Franki”, „Król Maciuś I”, „Król Maciuś na wyspie bezludnej” , „Kajtuś czarodziej” oraz „Bankructwo małego Dżeka”. W jego dorobku literackim znajdują się również naturalistyczne powieści społeczne: „Dzieci ulicy”, „Dziecko salonu”, satyra obyczajowa „Koszałki opałki”. Pisał też prozę poetycką -„Sam na sam z Bogiem” oraz utwory dramatyczne, np.: „Senat szaleńców”. Od wiosny 1935 r. współpracował z Polskim Radiem, w którym prowadził audycje zwane „gadaninkami radiowymi” jako „Stary Doktor”. W 1937 r. został odznaczony Złotym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury.  (zm. w sierpniu 1942 r. w Treblince)

23 lipca

Raymond Chandler, ur. 23 lipca 1888 r. w Chicago – amerykański autor powieści i opowiadań kryminalnych. Początkowo pracował jako dziennikarz i recenzent. Zadebiutował w 1933 r. opowiadaniem w piśmie „Black Mask”. W 1939 r. wydał pierwszą powieść „Głęboki sen”. Łącznie napisał 7 powieści i kilkadziesiąt opowiadań. Najbardziej znaną, stworzoną przez niego postacią jest Philip Marlowe – prywatny detektyw, który pojawił się w wielu jego powieściach, między innymi w: „Żegnaj laleczko”, „Wysokie okno”, „Tajemnica jeziora”, „Siostrzyczka”, „Długie pożegnanie”. Postać Marlowe’a była wielokrotnie ekranizowana, a główną rolę odgrywali znani aktorzy: Humphrey Bogart, Robert Mitchum, James Garner i Elliott Gould. W 1943 r. Chandler  zaczął pracować jako scenarzysta. Pisał scenariusze do filmów, np.: „Podwójne ubezpieczenie”, „Błękitna dalia” i „Nieznajomi z pociągu”. Za scenariusze był dwukrotnie nominowany do Oscara. (zm. 26 marca 1959 r. w La Jolla)

24 lipca

Aleksander Dumas (ojciec) (właśc. Dumas Davy de la Pailleterie), ur. 24 lipca 1802 r. w Villers-Cotterêts – pisarz i dramaturg francuski. Pierwszy sukces literacki odniósł  w 1829 r. dzięki dramatowi historycznemu „Henryk III i jego dwór”. Powodzeniem cieszyły się również kolejne dramaty: „Antony”, „Wieża Nesle” oraz „Panna z Belle-Isle”. Jednak największą sławę przyniosły mu powieści historyczne i przygodowe: „Hrabia Monte Christo”(1845), cykl o muszkieterach: „Trzej muszkieterowie”(1844), „Dwadzieścia lat później” (1845), „Wicehrabia de Bragelonne” (1848), cykl o Walezjuszach: „Królowa Margot” (1845), „Pani de Monsoreau” (1846) i „Czterdziestu pięciu” (1847-1848) oraz cykl „Pamiętniki lekarza”, do którego należą: „ Józef Balsamo” , „Naszyjnik królowej, „Anioł Pitou”, „Hrabina de Charny” i „ Kawaler de Maison-Rouge”. Dumas napisał ponad dwieście utworów. Zostały przetłumaczone na prawie dwieście języków, a na ich podstawie powstało więcej niż 200 filmów.  W 1847 r. roku Dumas otworzył własny teatr, który nazwał „Teatrem Historycznym”. Inicjujący działalność teatru spektakl „Królowa Margot” trwał dziewięć godzin. (zm. 5 grudnia 1870 r. w Dieppe)

Henrik Pontoppidan, ur. 24 lipca 1857 r. we Fredericii – duński pisarz, felietonista, przedstawiciel realizmu krytycznego. W roku 1917 r. otrzymał literacką Nagrodę Nobla za „realistyczny opis bogatej duńskiej codzienności na przełomie wieków XIX i XX”. Do najważniejszych jego powieści należą: „Ziemia obiecana”, „W czepku urodzony” i „Królestwo umarłych”. (zm. 21 sierpnia 1943 r. w Ordrup koło Kopenhagi)

Robert Graves, ur. 24 lipca 1895 r. w Wimbledonie – angielski poeta, prozaik i badacz mitologii. Syn irlandzkiego pisarza Alfreda Gravesa.  Napisał ponad 120 książek.  Popularność zdobył dzięki powieściom historycznym: „Ja, Klaudiusz”, „Klaudiusz i Messalina” (1934), „Córka Homera” oraz opracowaniom dotyczącym mitologii: „Mity greckie” i „Mity hebrajskie”.  W 1976 r. telewizja BBC zrealizowała 13-odcinkowy serial „Ja, Klaudiusz”. (zm. 7 grudnia 1985 r. na Majorce)

25 lipca

Maria Gripe, ur. 25 lipca 1923 r. w Vaxholm – szwedzka pisarka; autorka książek dla dzieci i młodzieży. W 1974 r. zdobyła Nagrodę imienia Hansa Christiana Andersena. Jej utwory przetłumaczono na około 30 języków. Część z nich została zekranizowana. Najważniejsze jej książki to: „Agnes Cecylia: Niezwykła historia”, „Córka taty Pellerina”, „Dzieci szklarza” oraz „Hugo i Józefina”. (zm. 5 kwietnia 2007  r. w Rönninge)

Mariusz Wollny, ur. 25 lipca 1958 r. we Wrocławiu – polski pisarz, z wykształcenia etnograf, autor powieści, książek popularnonaukowych i opowiadań dla dzieci.  Autor cyklu o przygodach Kacpra Ryxa, a także książek: „Historia jak bajka, czyli poczet Piastów dla dzieci”, „Tropem smoka, bajeczny przewodnik po magicznym Krakowie dla dzieci i młodzieży”, „Bardzo bzdurne bajdurki”.

Anne Applebaum, ur. 25 lipca 1964 r. w Waszyngtonie – amerykańsko-polska dziennikarka, laureatka Nagrody Pulitzera w 2004 r. Karierę dziennikarską rozpoczęła w 1988 jako korespondentka „The Economist” w Warszawie. Za swoją pierwszą książkę „Między Wschodem a Zachodem” otrzymała w 1996 Nagrodę im. Adolpha Bentincka. Za wydaną w 2003 książkę „Gułag” otrzymała w 2004 r. Nagrodę Pulitzera.  W 2013 r. zdobyła Cundill Prize, nagrodę za książkę historyczną „Za żelazną kurtyną. Ujarzmienie Europy Wschodniej 1944–1956”. Prywatnie jest żoną byłego ministra Radosława Sikorskiego. Za swoją działalność dziennikarską i publicystyczną została odznaczona w 2012 r. Krzyżem Oficerski m Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

26 lipca

George Bernard Shaw, ur. 26 lipca 1856 r. w Dublinie – irlandzki dramaturg i prozaik, przedstawiciel dramatu realistycznego. Najbardziej znany dzięki dramatowi „Pigmalion” (1913) oraz często przywoływanym aforyzmom. Jest laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1925 „za twórczość naznaczoną idealizmem i humanizmem, za przenikliwą satyrę, która często łączy się z wyjątkowym pięknem poetyckim”. Jest także zdobywcą Oscara w roku 1938 za „najlepszy scenariusz adaptowany” do filmu „Pigmalion”. Na podstawie sztuki „Pigmalion” powstał musical „My Fair Lady”. Karierę rozpoczął od dziennikarstwa, pisząc recenzje muzyczne, literackie i teatralne . Jego pierwsze sztuki nie cieszyły się dużym zainteresowaniem. Pierwszym ważnym jego dziełem był dramat „Kandyd” (1903). W 1904 r. stworzył tzw. „scenę idei”, w londyńskim „Royal Court Theatre”. Utwory Shawa są dramatami idei, źródłem konfliktu i motorem akcji są w nich różnice poglądów wyznawanych przez bohaterów, a nie różnice ich charakterów, pochodzenia czy stopnia zamożności. Jego dramaty dotykają ogromnej skali problemów współczesnego świata: wad ustroju kapitalistycznego, obłudy, zakłamania, głupoty. Po wybuchu I wojny światowej opublikował pacyfistyczny artykuł „Wojna z punktu widzenia zdrowego rozsądku”, w którym wyśmiewał fanatyczny patriotyzm zarówno Niemiec jak i Wielkiej Brytanii. Był też twórcą koncepcji filozoficznej tzw. „siły życiowej”, którą rozumiał jako siłę woli oraz życie w harmonii. Uważał, że dzięki niej dokonuje się ewolucja indywidualna i społeczna, powstają jednostki bardziej kreatywne i lepiej przystosowane. (zm. 2 listopada 1950 r. w Ayot St Lawrence)

Aldous Huxley, ur. 26 lipca 1894 r. w Godalming – angielski powieściopisarz, nowelista, eseista, poeta. Studiował medycynę i filozofię w Oksfordzie, ale przerwał studia z powodu zagrożenia ślepotą. Z tego powodu nie uczestniczył również w I wojnie światowej. Dopiero w 1935 r. odzyskał pełnię wzroku. Początkowo zajmował się poezją i wydał kilka tomików. W 1921 r. wydał  pierwszą powieść „Crome Yellow”, w której przedstawił  karykaturalny obraz ówczesnej angielskiej inteligencji. Największą sławę przyniosła mu książka „Nowy wspaniały świat” – antyutopia, w konwencji science-fiction. Pisał też eseje i opowiadania.  (zm. 22 listopada 1963 r. w Los Angeles)

Magdalena Samozwaniec (właściwie: Magdalena Anna z domu Kossak), ur. 26 lipca 1894 r. w Krakowie – polska pisarka satyryczna. Nazywana „pierwszą damą polskiej satyry”. Wnuczka Juliusza Kossaka, córka Wojciecha Kossaka i Marii Kisielnickiej, siostra Jerzego Kossaka oraz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Stryjeczna siostra Zofii Kossak-Szczuckiej. Jej debiutem literackim była humoreska „Wyjazd mamy do miasta”, opublikowana w 1912 r. w „Nowinach Krakowskich”. Jej pierwszym sukcesem literackim była wydana w 1922 r. satyryczna parodia „Trędowatej” pt. „ Na ustach grzechu” napisana wspólnie z siostrą i jej mężem Janem Gwalbertem Henrykiem Pawlikowskim. Od 1926 r. publikowała liczne utwory satyryczne w czasopismach: „Bluszcz”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Tęcza” i „Cyrulik Warszawski”. Była prekursorką wieczorów autorskich – wyjazdowych spotkań z czytelnikami, które odbywała w całej Polsce do końca swojego życia. W 1933 r. wydała kolejny swój bestseller „Wielki Szlem”, dzięki któremu zyskała miano „jedynej satyryczki w Polsce”. W 1944 r. opublikowała konspiracyjnie „Fraszki Magdaleny Samozwaniec”. Po II wojnie światowej publikowała między innymi w „Szpilkach”, „Przekroju”, „Dzienniku Polskim” i „Trybunie Robotniczej”. W 1956 r. wydano jej trzeci bestseller „Maria i Magdalena” – wspomnienia o siostrze. Marii Pawlikowskiej- Jasnorzewskiej poświęciła też książkę „Zalotnica niebieska”. (zm. 20 października 1972 r. w Warszawie)

27 lipca

Aleksander Dumas (syn), ur. 27 lipca 1824 r.  w Paryżu – pisarz i dramaturg francuski, syn pisarza Alexandre’a Dumasa. Karierę pisarską rozpoczął jako poeta, jednak sławę przyniosły mu powieści „Sprawa Clémenceau” i „Dama kameliowa” – oparta na autentycznej biografii kurtyzany Marie Duplessis i historii jej romansu z pisarzem. Melodramat ten  został adaptowany scenicznie między innymi jako opera Verdiego „La Traviata”.  Doczekał się również wielu adaptacji filmowych. Między innymi amerykańskiej, włoskiej, francuskiej i polskiej.  Dumas napisał także komedie: „Półświatek” i „Cudzoziemka”. Pisał też felietony i artykuły prasowe. W 1874 r. został członkiem Akademii Francuskiej, a w  1894 r. otrzymał order Legii Honorowej. (zm. 27 listopada 1895 r. w Marly-le-Roi)

Giosuè Carducci, ur. 27 lipca 1835 r. w Valdicastello di Pietrasanta – włoski poeta i historyk literatury. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 1906 r. za „twórczą energię, świeżość stylu i siłę liryczną, tak charakterystyczne dla jego poetyckich arcydzieł”. Najważniejsze jego dzieło to zbiór wierszy „Ody barbarzyńskie” wydane w 1877 r. W wierszach tych poeta próbował nawiązać do do świata starożytności nie tylko przez tematykę i stylizowane słownictwo, ale także odtwarzając iloczasowe miary wierszowe. Z powodu choroby nie mógł osobiście odebrać Nagrody Nobla. Zmarł dwa miesiące później. (zm. 16 lutego 1907 r. w Bolonii)

Jack Higgins (właściwie Harry Patterson), ur. 27 lipca 1929 r. w Newcastle upon Tyne – angielski pisarz, autor powieści sensacyjno-przygodowych z czasów II wojny światowej oraz z okresu zimnej wojny. Po ukończeniu szkoły średniej służył w wojsku, w Armii Brytyjskiej, później pracował między innymi jako pomocnik w cyrku, robotnik i kierowca ciężarówki. Ukończył socjologię Londyn University;  po studiach został nauczycielem.  W 1959 r. rozpoczął karierę pisarską. Napisał ponad 60 książek, które sprzedano w blisko 250 milionach egzemplarzy i przetłumaczono na 55 języków. Jego powieści doczekały się licznych ekranizacji kinowych i telewizyjnych. Należą do nich filmy „Modlitwa za konających” (z Mickey’em Rourke) i „Orzeł wylądował” (z Donaldem Sutherlandem)  oraz seriale telewizyjne. Międzynarodowe uznanie przyniosła mu powieść „Orzeł wylądował” (1975). Inne jego książki to między innymi: „Konfesjonał” , „Noc Lisa”, „Orzeł odleciał”, „Oko cyklonu” , „Skała Wichrów” , „Saba”, „Anioł Śmierci”, „Córka prezydenta” i „Lot orłów”.

28 lipca

Józef Ignacy Kraszewski, ur. 28 lipca 1812 r. w Warszawie – polski pisarz, publicysta, wydawca, historyk, działacz społeczny i polityczny, malarz. Jest rekordzistą w polskiej literaturze pod względem ilości publikacji – napisał ponad 600 książek, w tym 232 powieści, (144 społecznych, obyczajowych i ludowych oraz  88 historycznych). Za to dokonanie trafił do księgi rekordów Guinnessa jako autor największej liczby napisanych powieści. Jako  pisarz zadebiutował podczas studiów na Uniwersytecie Wleńskim (początkowo na Wydziale Lekarskim, później przeniósł się na literaturę) publikując swe utwory  w prasie pod pseudonimem Kleofasa Fakunda Pasternaka. Brał aktywny udział w życiu studenckim, także w gronie spiskowców. W 1830 r. wraz z grupą młodzieży został aresztowany i przebywał w więzieniu do 1832 r. Otrzymał nakaz przymusowego pobytu w Wilnie, gdzie prowadził historyczne badania źródłowe. Pozwoliło mu to napisać czterotomową historie tego miasta. W 1838 r. poślubił Zofię Woroniczównę – bratanicę prymasa Jana Pawła Woronicza, z którą osiedlił się na Wołyniu koło Łucka. W 1853 r. przeniósł się z rodziną do Żytomierza, gdzie przez 7 lat pracował jako kurator szkolny. Pełnił też funkcje dyrektora teatru, dyrektora  Klubu Szlacheckiego oraz prezesa Towarzystwa Dobroczynności. W 1858 r. odbył półroczną podróż po Europie, a po powrocie przeniósł się do Warszawy. W 1859 r. został redaktorem „Gazety Codziennej”, na łamach której propagował rozwój przemysłu i gospodarki. Odbywał podróże do Belgii, Francji i Włoch, gdzie angażował się w życie polityczne i społeczne  Polaków na emigracji.  W 1863 r. został zmuszony opuścić Warszawę i osiadł w Dreźnie, gdzie pomagał powstańcom styczniowym.  Próbował zamieszkać we Lwowie, ale nie otrzymał na to zgody. W 1866 r. został obywatelem Krakowa, gdzie ubiegał się o katedrę  literatury polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Odniósł jednak porażkę i wyjechał do Drezna, gdzie w 1868 r. stał się właścicielem drukarni. Z powodów finansowych musiał ją  sprzedać w 1871 r. Pozostało mu jednak obywatelstwo saskie, a później Rzeszy Niemieckiej. Od roku 1873 poświęcał się wyłącznie pracy literackiej. W roku 1883 aresztowany w Berlinie pod zarzutem działalności wywiadowczej na rzecz Francji (pisarz z własnych pieniędzy finansował sieć wywiadowczą). Skazano go na trzy i pół roku więzienia, ale z powodu choroby płuc w 1885 roku został wypuszczony za kaucją. Wyjechał do Szwajcarii, a później do San Remo. Zmarł w 1887 roku w Genewie, został pochowany w Krakowie. W jego twórczości można wyróżnić trzy okresy: młodzieńczy (1830–1838), wołyńsko-warszawski (1838–1863) i okres drezdeński (od 1863).W pierwszych dwóch pisał głównie powieści ludowe i współczesne, w ostatnim historyczne (starożytny Rzym, wiek XV i wiek XVIII). Najważniejsze jego dzieła to: „Hrabina Cosel”, „Stara baśń”, „Chata za wsią”, wiersz  „Dziad i baba”, „Krzyżacy 1410: obrazy przeszłości”, „Szalona”. Wiele z jego utworów doczekało się filmowych adaptacji. (zm. 19 marca 1887 r. w Genewie)

Beatrix Potter, ur. 28 lipca 1866 r.  w Londynie – angielska ilustratorka oraz autorka powiastek i wierszy dla dzieci. W 1902 r. wydała ilustrowaną przez siebie książkę „Piotruś Królik”. Początkowo publikowała jąwłasnym sumptem i sprzedała jedynie 250 egzemplarzy wśród rodziny i znajomych.   W dzieciństwie spędzała czas, opiekując się zwierzętami i rysując – głównie przyrodę. Prowadziła też obserwacje natury i swoje  prace przedstawiła botanikom z Royal Botanical Gardens w Kew. Ze względu na płeć została odrzucona przez środowisko naukowe. Sukces „Piotrusia Królika” przyniósł jej niezależność finansową. Napisała też wiele innych powiastek, których bohaterami były zwierzęta np. „Wiewiórka Orzeszko”, „Beniamin Truś”, „Prosiak Robinson”, „Kaczka Tekla Kałużyńska”. Wiele jej utworów zekranizowano, a w 2006 r. na ekrany kin wszedł biograficzny film „Miss Potter”, w którym tytułowa role zagrała Renée Zellweger. W 2018 r. miała premierę najnowsza filmowa adaptacja o przygodach Piotrusia Królika. W 1918 r. na farmie w Near Sawrey w Krainie Jezior pisarka założyła hodowlę owiec rasy Herdwick i jako pierwsza kobieta została prezesem Stowarzyszenia Hodowców Owiec Herdwick. (zm. 22 grudnia 1943 r. w Near Sawrey)

29 lipca

Eyvind Johnson, ur. 29 lipca 1900 r.  w Svartbjörnsbyn – prozaik szwedzki, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1974. W dzieciństwie, w wieku 4 lat z powodu choroby ojca i związanego z tym ubóstwa został oddany na wychowanie  bezdzietnej siostrze matki i jej mężowi. W wieku 14 lat opuścił przybranych rodziców i zaczął się sam utrzymywać. Pracował  miedzy innymi jako drwal, robotnik w tartaku, palacz lokomotywy i bileter w kinie. W wolnym czasie dużo czytał i sam się kształcił. W wieku 19 lat znalazł zatrudnienie w Sztokholmie w fabryce Ericssona. Tam zaczął działać w ruchu lewicowym i związkowym oraz podejmował pierwsze próby literackie. Był jednym z założycieli literackiego pisma „Nasza współczesność”. Stał się członkiem stowarzyszenia przyszłych pisarzy „Zieloni” oraz pisał do magazynu „Ogień”. Od 1921 r. podróżował po Europie, miedzy innymi do Berlina i Paryża. W 1924 r. miał miejsce jego debiut literacki – opublikował książkę „Czterech obcych”.  W Paryżu poznał i poślubił Norweżkę Aase Christoffersen, z którą miał syna Torego.  W 1929 r. kolejna książka „Komentarz do upadku gwiazdy” zyskała uznanie krytyków. W 1930 r. pisarz wrócił do Szwecji i w kolejnych latach napisał najważniejsze swoje dzieło „Powieść o Olofie”, w którym w oparciu o własne doświadczenia opisał drogę młodego chłopaka wychowującego się w czasie I wojny światowej za kołem polarnym.  W 1938 r. zmarła jego żona. Z drugą żoną Cillą Frankenhauser przetłumaczył wiele książek francuskich pisarzy, między innymi Alberta Camusa, Anatole’a France’a i Jeana-Paula Sartre’a.  Po II wojnie światowej pisał głównie powieści historyczne np. „Fale Przyboju” czy „Chmury nad Metapontem”. W roku 1953 r. otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu w Göteborgu, a w 1957 r. został członkiem Akademii Szwedzkiej.  W 1974 r. otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury  za „sztukę narracji oraz dalekie spojrzenie na lądy i w głąb czasu używane w służbie wolności”. (zm. 25 sierpnia 1976 r. w Sztokholmie)

Jacek Bocheński (ps. „Adam Hosper”, „Teodor Ursyn”), ur. 29 lipca 1926 r.  we Lwowie –  polski pisarz i publicysta. Najważniejsze jego dzieła to „Trylogia rzymska” (w jej skład wchodzą: „Boski Juliusz”, „Nazo poeta” i „Tyberiusz Cezar”), „Stan po zapaści”, „Kaprysy starszego pana”, „Trzynaście ćwiczeń europejskich” i „Antyk po antyku”. Poza powieściami jest autorem opowiadań, reportaży, wspomnień i esejów. Jest też autorem bloga, który został opublikowany w formie książki w 2016 r. Wiele książek zostało zainspirowanych jego pobytem we Włoszech w latach 70-tych XX wieku. W czasie stanu wojennego był internowany i przebywał w więzieniu na Białołęce oraz w Jaworzu. Jego nazwisko znalazło się na specjalnej liście, na której umieszczono autorów pod szczególnym nadzorem peerelowskiej cenzury.  Jest laureatem wielu nagród , między innymi dwóch nagród honorowych „Radia Wolna Europa”, Nagrody kulturalnej „Solidarności”, Nagrody Polskiego PEN Clubu im. Jana Parandowskiego. W 2009 r. otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a w 2013 r. Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski.

30 lipca

Emily Brontë, ur. 30 lipca 1818 r.  w Thornton – angielska pisarka i poetka, siostra pisarek Anne, Charlotte Brontë i Patricka Branwella – pisarza i malarza. Od wczesnych lat młodości pisała utwory poetyckie i opowiadania. W  1847 r.  pod pseudonimem Ellis Bell wydała swą jedyną powieść „Wichrowe wzgórza”. Jednak powieść zyskała nieprzychylne recenzje, krytykowano ją za to, że jest brutalna i ponura.  Jednak w latach 20-tych XX wieku książka cieszyła się pozytywną opinią. Doczekała się kilku adaptacji filmowych, z których najsłynniejsza jest wersja z 1992 roku z Juliette Binoche jako Katy i Ralphem Fiennesem jako Heathcliffem. Niektórzy badacze literatury podważali jakoby Emily Brontë faktycznie była autorką „Wichrowych Wzgórz” i przypisywali autorstwo powieści jej siostrze Charlotte lub bratu Branwellowi.  (zm. 19 grudnia 1848 r. w Haworth)

Patrick Modiano, ur. 30 lipca 1945 r. w Boulogne-Billancourt – francuski pisarz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w 2014 roku. Zadebiutował w roku 1968 r. powieścią „La Place de l’Étoile”. W 1972 r. roku otrzymał nagrodę Akademii Francuskiej, a w 1978 r. prestiżową francuską nagrodę literacką – Nagrodę Goncourtów – za powieść „Ulica Ciemnych Sklepików”. Na język polski przełożonych zostało kilka jego powieści, w tym: „Nawroty nocy”, „Willa Triste”, „Zagubiona dzielnica”, „Katarzynka” – książka dla dzieci  i „Przejechał cyrk”.  W 1996 r. otrzymał państwową nagrodę za całokształt twórczości, ma  na swoim koncie ponad 20 książek. W 2014 r. otrzymał literacką Nagrodę Nobla  „za sztukę pamięci i dzieła, w których uchwycił najbardziej niepojęte ludzkie losy i odkrywał świat czasu okupacji”.

Jacek Dukaj, ur. 30 lipca 1974 r. w Tarnowie – polski pisarz, autor fantastyki. Debiutował opowiadaniem „Złota galera”, opublikowanym w lutym 1990 w miesięczniku „Fantastyka”, które napisał w wieku 16 lat. W 1997 r. opublikował pierwszą powieść  „Xavras Wyżryn”. W 2007 r.  ukazała się kolejna powieść „Lód”, która otrzymała tytuł „Książka Roku 2007” w plebiscycie Wirtualnej Polski oraz była nominowana  do Angelusa, Nagrody im. Józefa Mackiewicza i Nagrody Literackiej Nike 2008. Inne jego książki to opowiadania: „Serce Mroku”, „Katedra” (na jego podstawie powstał film animowany Tomasza Bagińskiego pod tym samym tytułem, nominowany do Oscara w 2003 r.) oraz powieści: „Czarne oceany”, „Perfekcyjna niedoskonałość”, „Król Bólu”.  Sześciokrotnie został uhonorowany Nagrodą im. Janusza A. Zajdla, a w 1999 r. otrzymał polską nagrodę literacką „Srebrny Glob”,  w 2008 r. Nagrodę Kościelskich, a w 2009 r. Europejską Nagrodę Literacką.

31 lipca

J.K. Rowling (właśc. Joanne Murray), ur. 31 lipca 1965 r. w Chipping Sodbury – brytyjska pisarka, autorka serii  książek o Harrym  Potterze. Po ukończeniu studiów ( filologia klasyczna) przeprowadziła się do Londynu, gdzie podjęła pracę dla Amnesty International. Przed serią o Harrym Potterze napisała dwa utwory, ale ich nie opublikowała. Nad pierwszą  powieścią „Harry Potter i Kamień Filozoficzny” pracowała w Edynburgu, jednocześnie kończąc studia podyplomowe.  Wydała ją w 1997 r. Kolejne tomy przygód  słynnego czarodzieja to: „Harry Potter i Komnata Tajemnic”, „Harry Potter i więzień Azkabanu”, „Harry Potter i Czara Ognia”, „Harry Potter i Zakon Feniksa”, „Harry Potter i Książę Półkrwi” oraz „Harry Potter i Insygnia Śmierci”. Z serią powiązane są też inne jej książki, między innymi: „Quidditch przez wieki” (napisana pod pseudonimem Kennilworthy Whisp), „Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć” (pod pseudonimem Newt Scamander)  „Baśnie barda Beedle’a” (pod pseudonimem Bard Beedle), a także opowiadania i sztuka teatralna „Harry Potter i przeklęte dziecko”. Seria o Harrym Potterze przyniosła jej duże zyski, wskutek czego stała się jedną z najbardziej majętnych osób w kraju. Na podstawie cyklu powstała seria amerykańsko-brytyjskich filmów wyprodukowanych w latach 2001-2011. W główne role wcieliła się trójka (nastolatków: Daniel Radcliffe, Rupert Grint i Emma Watson. Filmy z serii „Harry Potter”  odniosły potężny sukces na całym świecie. Za sprawą ponad 7,7 miliarda dolarów dochodu jest to najbardziej kasowy cykl filmów w historii, poza tym wszystkie pojedyncze części znajdują się w czołówce najbardziej dochodowych filmów wszech czasów.  W 2012 r. autorka wydała pierwszą książkę dla dorosłych „Trafny wybór”, a w kolejnych latach pod pseudonimem Robert Galbraith opublikowała serię detektywistyczną  „Cormoran Strike” do której należą „Wołanie kukułki”, „Jedwabnik” i „Żniwa zła”. Została uhonorowana licznymi nagrodami: Locusa i Hugo oraz Nagrodą Księcia Asturii: Zgoda między narodami. W 2002 r. otrzymała Order Uśmiechu przyznany przez polskich czytelników.