Przewodnik po urodzinach pisarzy
Pisarze urodzeni w lutym
1 lutego
Muriel Spark, ur. 1 lutego 1918 r. w Edynbugu – szkocka powieściopisarka. Najbardziej znana jej powieść to „Pełnia życia panny Brodie”, na podstawie której nakręcono film oraz serial telewizyjny (pod tym samym tytułem. Luźną adaptacją tej powieści jest też film „Uśmiech Mony Lizy” z 2003 r. Wielokrotnie nagradzana, m.in. James Tait Black Memorial Prize w 1965 r. Dwukrotnie nominowana do Nagrody Bookera. (zm. 13 kwietnia 2006 r. we Florencji)
Meg Cabot, (właśc. Meggin Patricia Cabot, pseud. Jenny Carroll), ur. 1 lutego 1967 r. w Bloomington w USA- amerykańska pisarka, autorka romantycznych komedii dla nastolatków i dorosłych. Napisała i opublikowała prawie 60 książek. Pierwszą książką jaką napisała była „Tam, gdzie rosną dzikie róże” – wydana w 1998 r. Najbardziej znana jest z serii 14 książek dla nastolatek „Pamiętnik księżniczki”. Meg Cabot jest też współtwórcą scenariuszy do filmów: „Księżniczka na lodzie” (2005) i „Pamiętnik księżniczki”.
Jerry Spinelli , ur. 1 lutego 1941 r. w Norristown w stanie Pensylwania – amerykański pisarz, twórca literatury dziecięcej i młodzieżowej. Laureat wielu nagród literackich, m.in. Rebecca Caudill Young Reader’s Book Award, Mark Twain Readers Award, Boston Globe – Horn Book Award, Golden Kite Award, Dorothy Canfield Fisher Children’s Book Award, Young Reader’s Choice Award, Newbery Medal, a także dwukrotnie Massachusetts Children’s Book Award i Indian Paintbrush Book Award oraz dwukrotnie Young Reader’s Choice Award. Największą sławę przyniosły mu książki: “Gwiazda” (“Stargirl”), “Krakasa”, oraz “Maniac Magee”.
2 lutego
Maria Rodziewiczówna (pseudonim „Žmogus” (Człowiek), „Mario”, „Weryho”), ur. 2 lutego 1864 r. we wsi Pieniuha na Grodzieńszczyźnie) – polska pisarka, członkini Warszawskiego Towarzystwa Teozoficznego i Warszawskiego Stowarzyszenia Ziemianek. Od 1881 r. zamieszkała w rodzinnym majątku Hruszowa na Polesiu, gdzie pisała, zarabiając na podtrzymanie zagrożonego bankructwem majątku. Po 1905 r. działaczka w społecznych organizacjach kobiet .W okresie I wojny światowej i po jej zakończeniu brała udział w organizowaniu akcji pomocy dla ofiar wojny. Mieszkała w Warszawie w latach 1918-1921 oraz 1939-1944. Debiutowała w prasie w 1882 r. W 1884 r. opublikowała w „Świcie” opowiadanie „Jazon Bobrowski”. Już pierwsza jej powieść „Straszny dziadunio” (1887) – cieszyła się dużą popularnością. Wielkim sukcesem czytelniczym stał się „Dewajtis” (1889). Wśród licznych opublikowanych przez nią książek najważniejsze to: „Pożary i zgliszcza” , „Między ustami a brzegiem pucharu” , „Szary proch” „Anima vi lis”, „Macierz” (1903), „Wrzos” , „Byli i będą” i „Lato leśnych ludzi” . W swojej twórczości poruszała temat oddziaływania kultury polskiej na Kresach Wschodnich, w tym religijność, patriotyzm, tradycję i kult przyrody ojczystej. Jej utwory , wznawiane do dziś, budzą spory wśród krytyków i historyków literatury, zarzucających autorce wtórność, schematyzm, uproszczony dydaktyzm i sentymentalizm. (zm. 6 listopada 1944 w folwarku Leonów koło Skierniewic)
James Joyce (James Augustine Aloysius Joyce, irl. Séamus Seoige), ur. 2 lutego 1882 r. w Dublinie – irlandzki pisarz tworzący w języku angielskim, jeden z najwybitniejszych pisarzy XX wieku. Swoją karierę pisarską rozpoczął pisząc liczne wypracowanie jako uczeń szkoły jezuickiej. Jego pierwszym dziełem był „Stefan bohater” (1904 – 1906). Możemy tam zaobserwować elementy, które stanowią o jego charakterystycznym stylu – mistrzowskie użycie czasu w dziele literackim oraz wprowadzenie strumienia świadomości. Jego dwa najbardziej znane dzieła to „Dublińczycy” (1914) oraz „Ulisses” (1922). „Dubliczycy” to zbiór opowiadań z życia mieszkańców Dublina. Jego najsłynniejsza powieść „Ulisses” opowiada o zwyczajnym dniu Stefana Dedalusa i Leopolda Blooma w Dublinie na początku XX wieku. Okazuje się, że zwykły dzień zwykłego człowieka – który chodzi, je, rozmawia czy załatwia różne sprawy, ale też myśli, czuje, wspomina i marzy – to miniatura całego ludzkiego doświadczenia. Tytuł stanowi nawiązanie do bohatera „Odysei” Homera. „Ulisses” jest powieścia bardzo obszerną – zazwyczaj wydania obejmują 800- 1000 stron. Książka była przedmiotem wielu kontrowersji, oskarżano ją o nieprzyzwoitość. Dziś jednak – dzięki docenieniu techniki strumienia świadomości, eksperymentów z prozą, żartów, parodii i aluzji oraz bogatych charakterystyk – „Ulisses” uznawany jest za arcydzieło modernizmu. James Joyce za życia był pisarzem niezrozumianym do końca swojej działalności literackiej. Dopiero po śmierci wpłynął swymi nowatorskimi pomysłami na późniejszą literaturę, malarstwo, muzykę, telewizję i inne media. (zm. 13 stycznia 1941 r. w Zurychu)
Bohdan Pawłowicz, ur. 2 lutego 1899 r. w Warszawie – polski pisarz, dziennikarz, korespondent wojenny, instruktor harcerski, marynarz, podróżnik, działacz polonijny. W 1939 r. był jednym z pasażerów, m.in. obok Witolda Gombrowicza, pierwszego rejsu MS „Chrobry” do Ameryki Południowej. Cieszył się znaczną popularnością w okresie międzywojennym jako autor powieści podróżniczo-przygodowych i marynistycznych w znacznej mierze adresowanych do młodzieży. Jego twórczość obejmuje liczne powieści, opowiadania, felietony i utwory publicystyczne o charakterze reportażowym. Do najbardziej znanych należą: „Franek na szerokim świecie. Przygody na morzu”, „Chłopiec z pinjorowych lasów”, „Pionierzy”, „Morze”. (zm. 28 maja 1967 r. w USA)
3 lutego
Gertrude Stein, ur. 3 lutego 1874 r. w Allegheny – amerykańska powieściopisarka żydowskiego pochodzenia, poetka i feministka. Miała wpływ na rozwój modernistycznej sztuki i literatury. Większość życia spędziła we Francji. Pochodziła z zamożnej, żydowskiej rodziny. Napisała ponad 40 książek, w których eksperymentowała nad poszerzeniem możliwości języka literackiego; stosowała zasadę „ciągłej teraźniejszości” (unikanie wybiegania w przyszłość i cofania się w przeszłość), wykorzystywała technikę filmową, polegającą na rytmicznych powtórzeniach w miejsce opisów, zerwała z interpunkcją, unikała przymiotników i rzeczowników, wprowadzając wielkie ilości czasowników, co służyć miało podkreśleniu ruchu, praktykowała pisanie automatyczne pod wpływem rozproszenia uwagi. Swoje teorie literackie i rozważania o istocie twórczości zawarła w kilku zbiorach esejów, m.in. „Kompozycje jako wyjaśnienie” (1926), „Jak pisać” (1931), „Narracja” (1935) oraz w traktatach na temat tożsamości człowieka „Geograficzna historia Ameryki” (1936) i „Czworo w Ameryce” (1947). Do najważniejszych utworów beletrystycznych w dorobku Stein należą: pierwsza autobiograficzna powieść „Q.E.D.” (Quod Erat Demonstrandum, 1903), „Dwoje”. „Gertrude Stein i jej brat” (1951), „Portrety” literackie „Picasso” (1939) i „Trzy żywioły” (1909), pisane 10 lat dzieło „Jak powstawali Amerykanie” (1925), „”Autobiografia Alicji B. Toklas” (1933), „Autobiografia każdego z nas” (1937), hermetyczne powieści z pogranicza gatunku „Lucy Church serdecznie” (1930), „Ida. Powieść” (1941), „Powieść podziękowań” (1958) i inne. W dziejach literatury Stein zapisała się jako osobowość, która odegrała niepoślednią rolę w kształtowaniu talentów młodych pisarzy amerykańskiego „straconego pokolenia”. ( zm. 27 lipca 1946 r. w Paryżu)
Ignacy Krasicki (Ignacy Błażej Franciszek Krasicki herbu Rogala), ur. 3 lutego 1735 r. w Dubiecku nad Sanem – biskup warmiński, arcybiskup gnieźnieński, poeta, prozaik, publicysta oraz komediopisarz. Nazwany „księciem poetów polskich”. Zasiadał w Senacie Rzeczypospolitej. Jeden z najbliższych współpracowników Stanisława Augusta w jego działalności kulturowej, współorganizator i uczestnik tzw. obiadów czwartkowych. Zadebiutował „Hymem do miłości Ojczyzny” w wieku około 40 lat. Jest też autorem dzieła uznawanego za pierwszą polską powieść „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”. Tworzył głównie bajki, satyry, poematy heroikomiczne a także wiersze, komedie, powieści, prace naukowe i encyklopedyczne. W jego utworach odnajdujemy m.in. takie tematy jak: ludzka natura i jej wady, kodeks moralny, dobro Polski. Najsłynniejsze dzieła to: „ Myszeida”, „ Bajki i przypowieści”, „Monachomachia czyli wojna mnichów”, „Wojna chocimska”, „Żona modna”. W 1774 roku odznaczony został Orderem Orła Białego, a wcześniej w 1767 także Orderem Świętego Stanisława. (zm. 14 marca 1801 r. w Berlinie)
Lao She, ur. 3 lutego 1899 w Pekinie – chiński pisarz i dramaturg narodowości mandżurskiej, jeden z najbardziej cenionych przedstawicieli chińskiej literatury XX wieku. Mimo ciężkich warunków materialnych zdołał ukończyć szkołę pedagogiczną i został nauczycielem literatury chińskiej. W 1924 r. wyjechał do Anglii, gdzie przez pięć lat wykładał na uniwersytecie w Londynie. Podczas pobytu za granicą napisał pierwszą powieść. Jest autorem kilkunastu powieści, m.in.: „Filozofia starego Zhanga”, „Wielbłąd Xiangzi”(inny tytuł: „Rikszarz” – najbardziej znana z jego powieści, która uczyniła go sławnym), „Cztery generacje pod jednym dachem”, „Niezrównany pan Zhao Ziyue”. Od 2000 r. przyznawana jest Nagroda Literacka Lao She, honorująca pisarzy związanych z Pekinem. (zm. 24 sierpnia 1966 r. w Pekinie – popełnił samobójstwo)
James Michener , ur. 3 lutego 1907 r. w Doylestown – amerykański pisarz. Laureat nagrody Pulitzera w 1948 r. za powieść „Tales of the South Pacific”. Wydał ponad 40 książek, w większości o tematyce historycznej i podróżniczej. Odznaczony Medalem Wolności w 1977 r. Na podstawie powieści „Sayonara” nakręcono w 1957 r. film pod takim samym tytułem, nagrodzony rok później czterema Oscarami, w którym zagrał Marlon Brando. (zm. 16 października 1997 r. w Austin)
Henning Mankell, ur. 3 lutego 1948 r. w Sztokholmie – szwedzki pisarz, dziennikarz, reżyser i autor sztuk teatralnych. Adresatami jego twórczości są zarówno dorośli, jak i dzieci i młodzież. Za książki dla najmłodszych czytelników został uhonorowany Nagrodą Astrid Lindgren (w 1996) oraz Medalem Nilsa Holgersona (1991). W Polsce popularność przyniosła mu seria powieści kryminalnych, których bohaterem jest komisarz policji Kurt Wallander. Mankell jest autorem scenariuszy do wielu filmów nakręconych w Szwecji, w tym trzech seriali o komisarzu Wallanderze. (zm. 5 października 2015 r. w Göteborgu)
Richard Yates, ur. 3 lutego 1926 r. w Yonkers w stanie Nowy Jork – amerykański pisarz, autor powieści i opowiadań. Już w szkole zaczął interesować się dziennikarstwem. Po jej ukończeniu wstąpił do armii, służąc we Francji i w Niemczech podczas II wojny światowej. W 1946 r. wrócił do Nowego Jorku, gdzie pracował jako dziennikarz niezależny pisząc przemowy dla Prokuratora Generalnego Roberta Kennedy’ego. Jego kariera pisarska rozpoczęła się w 1961 roku, kiedy została opublikowana jego pierwsza książka „Droga do szczęścia”. Inne jego powieści to „Zakłócony spokój”, “Wielkanocna parada”, „Miasteczko Cold Spring Harbor”. Pisał też opowiadania oraz scenariusze filmowe, m.in. do adaptacji książki Williama Styrona „Pogrążyć się w mroku”. Na podstawie jego „Drogi do szczęścia” w 2008 r. powstał film w reżyserii Sama Mendesa, w którym zagrali m.in. Leonardo DiCaprio, Kate Winslet i Kathy Bates. (zm. 7 listopada 1992 r.)
4 lutego
Mikołaj Rej (z Nagłowic, herbu Oksza), ur. 4 lutego 1505 r. w Żurawnie pod Haliczem – polski poeta i prozaik renesansowy, tłumacz, a także polityk i teolog ewangelicki, poseł na Sejm I Rzeczypospolitej. Nazywany był „ojcem polskiej literatury” (zawdzięczał to autorskiemu posłaniu zawartemu w zbiorze satyrycznych epigramatów „Zwierzyniec” (1562): „A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają.”. Twórczość Mikołaja Reja jest bogata i różnorodna, na ogół podporządkowana przesłaniu etycznemu i religijnemu. Reprezentuje różne idee: średniowieczną moralistykę i dydaktykę łączy z renesansowym posłannictwem pisarza jako propagatora języka narodowego, zamiast łaciny lub greki klasycznej. Za swoją misję uznawał edukację narodu, ukazanie harmonii człowieka i natury. Jego zdaniem „człowiek naturalny” powinien mówić i pisać w swoim ojczystym języku. Charakterystyczną cechą języka Mikołaja Reja jest częste posługiwanie się zdrobnieniami. Jego ulubioną formą był dialog. Do najważniejszych utworów należą: „Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem i Plebanem”, „Żywot człowieka poczciwego”, „Kupiec”, „Żywot Józefa”, „Zwierciadło”.( zm. między 8 września a 5 października 1569 r. )
MacKinlay Kantor (Benjamin MacKinlay Kantor), ur. 4 lutego 1904 r. w Webster City – amerykański pisarz i dziennikarz, scenarzysta filmowy. Nie używał pierwszego imienia. W 1930 r. przeprowadził się do Nowego Jorku, gdzie tworzył m.in. opowiadania kryminalne na potrzeby magazynów. W 1928 r. opublikował pierwszą powieść „Diversey”. W latach 30-tych zaczął tworzyć książki o wojnie secesyjnej. W czasie II wojny światowej był korespondentem w Londynie. W 1946 r. na podstawie jego powieści „Glory for Me” nakręcono oscarowy film „Najlepsze lata naszego życia”, opowiadający o wracających z frontu żołnierzach. Z największym uznaniem spotkała się jednak wydana w 1955 r. powieść „Andersonville”, w następnym roku nagrodzona Pulitzerem. (zm. 11 października 1977 r. w Sarasocie)
Betty Friedan (właśc. Bettye Naomi Goldstein), ur. 4 lutego 1921 r. w Peorii – amerykańska psycholog żydowskiego pochodzenia, pisarka, działaczka społeczna; feministka nurtu liberalnego. Stała się jedną z ikon amerykańskiego feminizmu drugiej fali, m.in. dzięki wydanej w 1963 r. roku „Mistyce kobiecości”. Jako pierwsza powiedziała, że kobiety nie muszą się wstydzić swoich ambicji ani też mieć poczucia winy, jeśli mają własne marzenia, niezwiązane z mężem ani dziećmi. Argumentowała, że kluczem do przełamania patriarchalnej „mistyki kobiecości” jest edukacja i praca zawodowa. (zm. 4 lutego 2006 r. w Waszyngtonie)
5 lutego
Wiliam S. Boroughs, ur. 5 lutego 1914 r. w St. Louis – pisarz i poeta amerykański, także aktor i scenarzysta filmowy. Główny przedstawiciel ruchu artystycznego Beat Generation, popularny także w środowisku hippisów oraz obyczajowych rebeliantów lat 60. Często tematem jego dzieł były doświadczenia związane z zażywaniem opiatów oraz homoseksualizm. Najbardziej znane jego książki to „Ćpun”, „Pedał”, „Nagi lunch”, „Delikatny mechanizm” ( ang. The Soft Machine), „Wybuchowy bilet”, „Zachodnia kraina”. W latach siedemdziesiątych Burroughs stał się źródłem inspiracji dla wielu twórców. W Nowym Jorku odwiedzili go między innymi Frank Zappa, Andy Warhol, Lou Reed, David Bowie, David Byrne, Patti Smith i Joe Strummer. (zm. 2 sierpnia 1997 r. w Lawrence)
Susan Hill, (ur. 5 lutego 1942 r. w Scarborough) – pisarka brytyjska, autorka popularnych powieści, opowiadań, książek dla dzieci, dramatopisarka, krytyk literacki. Zadebiutowała w 1961 roku powieścią „The Enclosure”. Nagrodzona prestiżowymi nagrodami literackimi: Whitbread Award, Somerset Maugham Award, John Llewelyn Rhys Prize i nominowana do nagrody Bookera. Jej powieść „Kobieta w czerni” została adaptowana na sztukę teatralną w 1987 r. i sfilmowana w 1989 r. Jest też autorką popularnej serii literackich powieści psychologicznych z wątkiem kryminalnym z Simonem Serraillerem (m.in. „W labiryncie ulubionych miejsc”, „Ludzie czystego serca”, „Zagubieni w mroku dusz”). Napisała też dwie powieści autobiograficzne, zbiory opowiadań, sztuki teatralne, a także książki dla dzieci.
6 lutego
Wiktor Osiatyński, ur. 6 lutego 1945 r. w Białymstoku – polski prawnik, pisarz, publicysta, socjolog, nauczyciel akademicki, działacz społeczny. Specjalizował się w zakresie prawa konstytucyjnego, historii doktryn politycznych i prawnych oraz praw człowieka. Wykładał na uniwersytetach w USA (Columbia, Stanford, Harvard) i na Węgrzech (Budapeszt). Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1997) i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2011). Laureat Nagrody im. księdza Józefa Tischnera (2004). Autor wielu publikacji książkowych, m.in.: „Przez Wembley do Monachium” ( 1974), „Zrozumieć świat. Rozmowy z uczonymi amerykańskimi” (1977), „Rehab” ( 2003), „Rzeczpospolita obywateli” (2004), „Alkoholizm, grzech czy choroba” (Iskry, 2005), „Alkoholizm, i grzech, i choroba, i…” (Iskry, 2007), „Zrozumieć świat. Rozmowy z uczonymi 25 lat później” (2009), „Prawa człowieka i ich granice” (2011). (zm. 29 kwietnia 2017 r. w Warszawie)
7 lutego
Tomasz More (ang. Thomas More, lub Morus), ur. 7 lutego 1478 r. w Londynie – angielski myśliciel, pisarz i polityk, członek Izby Lordów i kanclerz królewski, męczennik chrześcijański czczony przez anglikanów, święty Kościoła katolickiego. Był dyplomatą i doradcą królewskim Henryka VIII. Po odmowie przysięgi supremacji (uznania króla za głowę Kościoła Anglii) został uwięziony w Tower of London, a następnie skazany i ścięty. Jego najsłynniejsze dzieło, „Utopia” (około 1516), przedstawia fikcyjne królestwo na wyspie – idealne państwo i system społeczny. (zm. 6 lipca 1535 r. w Londynie)
Charles Dickens (Charles John Huffam Dickens, pseudonim Boz), ur. 7 lutego 1812 r. w Landport koło Portsmouth -angielski powieściopisarz, uznawany za najwybitniejszego przedstawiciela powieści społeczno-obyczajowej w drugiej połowie XIX w. w Anglii. W 1832 roku zaczął pracować jako sprawozdawca parlamentarny oraz dziennikarz w londyńskich dziennikach liberalno-reformatorskich. W tym okresie zaczął pisać pierwsze, publikowane w czasopismach, szkice wydane jako „Szkice Boza”. Pierwsza jego powieść „Klub Pickwicka” (1836 -1837) okazała się sukcesem i Dickens zajął się tworzeniem kolejnych książek. Najbardziej znane to: „Oliver Twist”, „David Copperfield”, „Opowieść wigilijna”, „Opowieść o dwóch miastach”, „Wielkie nadzieje”. Bardzo wiele z powieści Dickensa doczekało się nawet wielokrotnych adaptacji filmowych. W swej twórczości przejawiał wrażliwości na niesprawiedliwość i krzywdę społeczną, bezduszność praw wobec ludzi ubogich, realistycznie i drobiazgowo opisywał środowisko mieszczańskie i biedoty miejskiej. Stał się kronikarzem życia ówczesnego Londynu. (zm. 9 czerwca 1870 r. w Gadshill koło Rochester w hrabstwie Kent)
Laura Ingalls Wilder, ur. 7 lutego 1867 r. w okolicach Pepin w stanie Wisconsin- amerykańska pisarka, autorka serii książek „Domek na prerii”, w których opisała przygody swojej rodziny w okresie wędrówki przez amerykański Dziki Zachód. Książki były kilkakrotnie ekranizowane, z czego najpopularniejszą wersją jest serial telewizyjny z lat 1974–1983, z Michaelem Landonem w roli głównej. (zm. 10 lutego 1957 r. w Mansfield w stanie Missouri)
Sinclair Lewis, ur. 7 lutego 1885 r. w Sauk Centre w stanie Minnesota – amerykański autor opowiadań i dramaturg. Został pierwszym amerykańskim laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Otrzymał ją w 1930 r. Jego twórczość jest doceniana za jej zrozumiałość i za krytykę społeczeństwa amerykańskiego i wartości kapitalistycznych. Jako jedyny pisarz w historii odmówił przyjęcia Nagrody Pulitzera, przyznanej mu za książkę „Arrowsmith” . Inne jego książki to: „Ulica Główna”, „Babbitt” „Szlakiem sokoła”, „Człowiek, który znał prezydenta Coolige’a”. (zm. 10 stycznia 1951 r. w Rzymie)
Anna Świrszczyńska, ur. 7 lutego 1909 r. w Warszawie – polska poetka, dramatopisarka, prozaiczka, autorka wielu utworów dla dzieci i młodzieży. Zdaniem Czesława Miłosza jedna z najwybitniejszych i nowatorskich współczesnych poetek polskich. W 1930 r. w tygodniku „Płomyk” opublikowano jej wiersz zatytułowany „Śnieg”. Za swój właściwy debiut Świrszczyńska uważała jednak wiersz „Południe” wydrukowany w 1934 r. na łamach tygodnika „Wiadomości Literackie”. Od 1936 r. rozpoczęła pisanie utworów dla dzieci, początkowo wspólnie z Janiną Porazińską. W latach 1936–1939 pracowała w Związku Nauczycielstwa Polskiego, jako redaktorka „Małego Płomyczka”. Publikowała w pismach dla dzieci i młodzieży wydawanych przez ZNP, czyli właśnie w „Małym Płomyczku”, „Płomyku”, „Płomyczku” oraz w „Kurierze Warszawskim Dzieciom” i tygodniku „Pion”. Podczas okupacji przebywała w Warszawie. Brała udział w powstaniu warszawskim jako sanitariuszka. Po upadku powstania udało jej się wydostać z Warszawy i dotrzeć do Krakowa, gdzie mieszkała i pisała po wojnie. Przełomu w poezji dokonała będąc już w bardzo dojrzałym wieku. Stało się tak za sprawą dwóch tomów odważnego obyczajowo „Jestem baba” ( 1972) oraz „Budowałam barykadę” ( 1974). W swych wierszach pisała o kobietach, ich psychice, odmiennym od męskiego punkcie widzenia i pojmowania świata, zmysłowości a nawet o biologii kobiecego ciała. Wypracowała charakterystyczny, oszczędny w słowa styl pisania. (zm. 30 września 1984 r. w Krakowie)
8 lutego
Jules Verne (Juliusz Verne), ur. 8 lutego 1828 r. w Nantes – francuski pisarz, dramaturg i działacz społeczny. Jeden z pionierów gatunku science fiction. Pisał powieści podróżnicze i fantastycznonaukowe oraz historyczne, geograficzne, kryminalne, a także sztuki teatralne i wiersze. Napisał kilkadziesiąt powieści. Najbardziej znane to: „Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi”, „Dzieci kapitana Granta”, „Michał Strogow”, „Pięć tygodni w balonie”, „Podróż do wnętrza Ziemi”, „W 80 dni dookoła świata”. Jego utwory zostały przetłumaczone na co najmniej 94 języki obce. Twórczość Verne’a wielokrotnie adaptowano na potrzeby teatru i filmu. W 1870 r. został odznaczony Orderem Narodowym Legii Honorowej. (zm. 24 marca 1905 r. w Amiens)
Tadeusz Gajcy (ps. „Karol Topornicki”, „Roman Oścień”, „Topór” ), ur. 8 lutego 1922 r. w Warszawie -polski poeta czasu wojny, żołnierz Armii Krajowej. W okresie II wojny światowej był współtwórcą (a od listopada 1943 ostatnim redaktorem) wydawanego w podziemiu miesięcznika literackiego „Sztuka i Naród”, w którym publikował swoje wiersze, fragmenty prozy, artykuły i recenzje. W swych artykułach podkreślał dziejową rolę Polski oraz głosił potrzebę pisania poezji narodowej, zagrzewającej do boju. Debiutancki tomik Gajcego „Widma” ukazał się w podziemnym wydawnictwie w maju 1943 r. Rok później powstał kolejny tomik „Grom powszedni”. W jego poezji widoczne jest pragnienie filozoficznego zrozumienia świata, losu i życia człowieka. Przeważa ton refleksyjny, pesymistyczny i momentami buntowniczy, lecz pojawiają się także pozytywne akcenty. (zm. 16 sierpnia 1944 r. w Warszawie, w trakcie powstania warszawskiego)
John Grisham, ur. 8 lutego 1955 r. w Jonesboro w stanie Arkansas – amerykański pisarz i prawnik, autor thrillerów prawniczych i kryminałów. W 1988 r. ukazał się jego pierwszy sądowy thriller „Czas zabijania”, nad którym pracował trzy lata, w nakładzie 5000 egzemplarzy. Do tej pory sprzedał ponad 60 milionów egzemplarzy swoich książek i jest jednym z trzech autorów, którzy sprzedali 2 miliony egzemplarzy pierwszego wydania (poza nim J.K. Rowling i Tom Clancy). Najbardziej znane jego powieści to: „Firma”, „Klient”, „Raport Pelikana”, „Komora”, „Ława przysięgłych”, „Testament”. Na podstawie jego książek powstało wiele filmów.
Elizabeth Bishop, ur. 8 lutego 1911 r. w Worcester – amerykańska poetka, tłumaczka, powieściopisarka, uważana za jedną z najważniejszych poetek anglojęzycznych XX wieku. Debiutowała w 1946 r. tomem „North & South”, w 1956 r. otrzymała Nagrodę Pulitzera za tom „North & South – A Cold Spring”. W późniejszych latach otrzymała większość najważniejszych amerykańskich nagród literackich, łącznie z National Book Award. W dzieciństwie opiekowali się nią dziadkowie i ciotki (straciła ojca w wieku 8 miesięcy, a jej matka była chora psychicznie). W latach 1929–1934 studiowała w Vassar College. Po studiach zaprzyjaźniła się m.in z czołowym poetą nurtu konfesyjnego, Robertem Lowellem, który wywarł na nią wielki wpływ. W jej poezji dużą rolę odgrywa przyroda i krajobrazy miejsc, z którymi była związana.( zm. 6 października 1979 r. w Bostonie)
Kate Chopin (Katherine O’Flaherty), ur. 8 lutego 1850 r. w St. Louis – amerykańska pisarka i feministka pierwszej fali. W 1870 r. wyszła za mąż za Oscara Chopina i zamieszkali w Nowym Orleanie w stanie Luizjana – zamieszkanym przez Kreolów pochodzenia francuskiego, którzy byli dość radykalni w swych poglądach na temat roli społecznej kobiety. W świetle prawa mężczyzna miał tam pełną władzę nad swoją rodziną, a Kreolskie kobiety nie miały jednak na ogół problemów z zaakceptowaniem takiego stanu rzeczy. Kreole byli zagorzałymi katolikami. Idee feministyczne nie miały zatem w Luizjanie siły przebicia. Zaczęła pisać po śmierci męża, by poradzić sobie z załamaniem nerwowym. Głównym tematem twórczości Chopin było życie Kreolów, a Luizjana stała się miejscem akcji jej powieści. Najbardziej znana powieść „Przebudzenie” ukazała się w 1899 roku i opowiada o niezadowolonej z małżeństwa kobiecie, która odważyła się zerwać pęta zniewolenia – społecznego, duchowego oraz seksualnego. Książka, ze względu na tematykę, została silnie potępiona jako niemoralna, gorsząca i skandaliczna. W 1982 roku powstała jej ekranizacja w reżyserii Boba Grahama pt.: „The End of August”. (zm. 22 sierpnia 1904 r. w St. Louis)
9 lutego
Alice Walker (Alice Malsenior Walker), ur. 9 lutego 1944 r. w Eatonton w Georgii – afroamerykańska pisarka, aktywistka i feministka. Na łamach książek i prasy walczy o prawa Afroamerykanów, kobiet i zwierząt. Jako nastolatce udało jej się poznać osobiście pastora Martina Luthera Kinga. Jej powieść „Kolor purpury” (1982) zdobyła Nagrodę Pulitzera oraz American Book Award. Akcja książki toczy się w latach 30 –tych XX w. w Georgii. Opowiada historię ubogiej Afroamerykanki Celii, będącej ofiarą przemocy ojca, a następnie męża. Na podstawie książki w 1985 r. powstał film w reżyserii Stevena Spielberga z Whoopi Goldberg w roli głównej.
John Maxwell Coetzee, ur. 9 lutego 1940 r. w Kapsztadzie – południowoafrykański i australijski pisarz, laureat Literackiej Nagrody Nobla (2003). Autor prozy psychologicznej silnie inspirowanej egzystencjalizmem i prozą poetycką. W twórczości skupia się na portretach samotników oraz ludzi uwikłanych w przemiany społeczno-gospodarcze i polityczne. Najważniejszymi poruszanymi przez autora tematami są rasizm i kolonializm. Pisarz posiada polskie korzenie: jego pradziadek ze strony matki Baltazar (lub Balcer) Dubiel był Polakiem. Otrzymał dwukrotnie najbardziej prestiżową nagrodę literacką dla literatury anglojęzycznej, Bookera – w 1983 r. za „Życie i czasy Michaela K.” i 1999 r.za „Hańbę”. Inne jego powieści to: „Ciemny kraj”, „W sercu kraju”, „Czekając na barbarzyńców”, „Wiek żelaza”, „Powolny człowiek”. 9 lipca 2012 John Maxwell Coetzee otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
10 lutego
Jerzy Szaniawski, ur. 10 lutego 1886 r. w Zegrzynku nad Narwią – polski dramaturg, felietonista i pisarz, członek Polskiej Akademii Literatury. Sławę przyniosła mu m.in. seria opowiadań o profesorze Tutce. Debiutował w 1912 na łamach „Kuriera Warszawskiego”. Pięć lat później jego sztuka „Murzyn” została wystawiona na deskach Teatru Polskiego. Po dużym sukcesie, jaki odniosła Szaniawski stał się wziętym dramatopisarzem. W latach 20. napisał m.in. „Lekkoducha”, „Ptaka”, „Papierowego kochanka” oraz jedyną powieść „Miłość i rzeczy poważne”. Po II wojnie światowej związany był z Krakowem, gdzie opublikował dramat „Dwa teatry”. Odmówił tworzenia w stylu realizmu socjalistycznego i aż do 1955 r. nie mógł wydawać ani wystawiać swoich utworów. W 1950 r. wrócił do rodzinnego Zegrzynka. (zm. 16 marca 1970 r. w Warszawie)
Boris Pasternak, 10 lutego 1890 r. w Moskwie – rosyjski poeta i prozaik żydowskiego pochodzenia. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1958. Uprawiał poezję refleksyjną, opartą na własnym systemie filozoficzno-estetycznym, tematycznie związaną z przyrodą i miłością. W latach 30- tych w twórczości sprzeciwiał się komunistycznemu reżimowi. W 1936 r. z powodu swojej bezpartyjności padł ofiarą nagonki ze strony reżimowych krytyków literackich. Udało mu się uniknąć aresztowania. W 1954 r. ukończył swoją najsłynniejszą powieść „Doktor Żywago” opowiadającą o przed- i porewolucyjnych losach inteligencji rosyjskiej. To za nią w 1958 r. otrzymał Nagrodę Nobla, jednak władze komunistyczne uznały utwór za antyradziecki i zmusiły autora do odmowy jej przyjęcia. Na motywach tej powieści został nakręcony znany, nagrodzony Oscarami film Davida Leana pod tym samym tytułem, a w 2002 roku powstał film telewizyjny. (zm. 30 maja 1960 r. w Pieriediełkinie)
Bertolt Brecht, ur. 10 lutego 1898 r. w Augsburgu – niemiecki pisarz, dramaturg, teoretyk teatru, inscenizator, poeta. W latach 1933–1947 przebywał na emigracji, od 1947 mieszkał w Niemieckiej Republice Demokratycznej. W 1949 r. założył teatr „ Berliner Ensemble”. Jego twórczość ma charakter buntowniczy, rewolucyjny; jest społecznie zaangażowana. Często stawał w obronie robotników i pokrzywdzonych, przeciwstawiał się wojnom, atakował kapitalistów. Inspirował się marksizmem i modernizmem. Pod koniec lat 20- tych zwrócił się całkowicie w kierunku propagandy (agit-prop), tworzył przedstawienia o charakterze dydaktycznym, pouczającym, które pokazywał robotnikom. Największym sukcesem Brechta była „Opera za trzy grosze”, będąca modernizacją sztuki „Opery żebraczej” Gaya przeniesioną w realia robotnicze. Inne jego dramaty to: „Wesele u drobnomieszczan” „ Baal”, „Człowiek jak człowiek”, „Życie Galileusza”, „Matka Courage i jej dzieci”. (zm. 14 sierpnia 1956 r. w Berlinie)
11 lutego
Seweryna Szmaglewska, ur. 11 lutego 1916 r. w Przygłowie koło Piotrkowa Trybunalskiego – polska pisarka, prozaik i autorka literatury dziecięcej. W latach 1942–1945 była więziona w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau, z którego udało jej się uciec. Zeznawała podczas procesów norymberskich. W 1986 r. na podstawie jej książki o tematyce harcerskiej przygody pt. „Czarne stopy”, powstał film fabularny pod tym samym tytułem. Inne jej utwory to: „Dymy nad Birkenau” (powieść autobiograficzna), „Chleb i nadzieja”, „Krzyk wiatru”, „Odcienie miłości” oraz „Nowy ślad Czarnych Stóp”, za którą otrzymała Nagrodę specjalną Głównej Kwatery ZHP. (zm. 7 lipca 1992 r. w Warszawie)
Sidney Sheldon (właściwie Sidney Schechtel), ur. 11 lutego 1917 r. w Chicago – amerykański pisarz, autor powieści, scenariuszy filmowych i sztuk teatralnych. Swoją karierę w Hollywood rozpoczął w 1937 r. jako scenarzysta filmów klasy „B”. Pisaniem powieści zajął się dopiero po ukończeniu 50. roku życia. Jego pierwsza powieść została odrzucona przez pięć różnych wydawnictw, ale w końcu opublikowana odniosła wielki sukces. Krytyka uznała „Nagą twarz” za najlepszą sensacyjną książkę roku, a pisarz otrzymał za nią nagrodę im. Edgara Allana Poe. Sheldon jest mistrzem tempa, napięcia i różnorodności. Fabuła każdej z jego powieści jest zawsze oparta na autentycznych wydarzeniach. Wykorzystując motywy sensacyjne, przygodowe i romantyczne, przetwarza je w pasjonujące opowieści. Inne jego utwory: „Po drugiej stronie ciemności”, „Nieznajomy w lustrze”, „Jeśli nadejdzie jutro”, „Czy boisz się ciemności?”. Według Księgi rekordów Guinnessa jest najczęściej tłumaczonym autorem świata. (zm. 30 stycznia 2007 r. w Rancho Mirage w Kalifornii)
Roy Fuller, ur. 11 lutego 1912 r. w Failsworth w Lancashire – powieściopisarz i poeta angielski. Podczas wojny służył w marynarce, potem przez kilka lat pracował jako radca prawny dla towarzystwa budowlanego. Pierwszy tom poezji zatytułowany „Wiersze” wydał w 1939 r. Utwory poetyckie zawarte w zbiorach „ Środek wojny” i „Zagubiony sezon” ukazują jego doświadczenia z wojny oraz zainteresowanie ówczesnymi warunkami społecznymi i politycznymi. Napisał też kilka powieści, w tym „Obraz Towarzystwa” (1956), „Moje dziecko, moja siostra” (1965), „Druga Kurtyna” (1953). W 1946 r. wydał przygodową książkę dla dzieci „Savage Gold”. Otrzymał Złoty Medal Królowej za Poezję w 1970 r. i Nagrodę Cholmondeley od Towarzystwa Autorów w 1980 r. ( zm. 27 września 1991 r.)
12 lutego
Kazimierz Przerwa-Tetmajer, ur. 12 lutego 1865 r. w Ludźmierzu – polski poeta, nowelista, powieściopisarz, przedstawiciel Młodej Polski. Zadebiutował w 1886 roku poematem prozą „Illa”, jednak prawdopodobnie jego faktycznym debiutem była nowela pt. „Rekrut” (tekst zaginął). Mieszkając w młodości w Ludźmierzu, poznał dobrze Podhale, Spisz, Liptów i Tatry. W latach 1881–1891 odbył wiele wycieczek w Tatry . Zafascynowany góralskim folklorem napisał cykl opowieści „Na skalnym Podhalu”, a ponadto epopeję tatrzańską „Legenda Tatr”. W latach 1888–1893 podjął współpracę z pismami „Tygodnik Ilustrowany”, „Kurier Warszawski” i krakowskim „Czasem”. Po I wojnie światowej mieszkał w Krakowie, Zakopanem, wreszcie osiadł na stałe w Warszawie. Najsłynniejsze jego wiersze to: „Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej”, „Melodia mgieł nocnych”, „Anioł Pański”, „Mów do mnie jeszcze”. Tetmajer pisał też dramaty („Sfinks”, „Zawisza Czarny: „Rewolucja”), powieści („Anioł śmierci”, „Panna Mery”, „Zatracenie”, „Otchłań”), szkice („O żołnierzu polskim lata 1795–1915”, „Bajeczny świat Tatr”), a także opowiadania i nowele. Wiersze Kazimierza Przerwy-Tetmajera były wielokrotnie opracowywane muzycznie, m.in. przez Mieczysława Karłowicza i Karola Szymanowskiego. Do jego twórczości często nawiązywał ksiądz Józef Tischner w swych kazaniach. (zm. 18 stycznia 1940 r. w Warszawie)
Judy Blume, ur. 12 lutego 1938 r. w Elizabeth, New Jersey- amerykańska pisarka, tworząca głównie dla dzieci i młodzieży. Jest założycielką i honorowym prezesem organizacji charytatywnej pomagającej dzieciom – The Kids Funds. Jej dorobek obejmuje 20 tytułów wydanych w łącznym nakładzie ponad 75 milionów egzemplarzy i przetłumaczonych na 20 języków. Najbardziej popularne książki to: „Opowieści czwartoklasisty”, „Opowieści z wakacji”, „Miśkomania”, „Supermisiek”, „Misiek do kwadratu”, „ Maruda i Mądrala to my”, a także „Koleje losu” i „Wakacyjne siostry” – jedna z trzech powieści dla dorosłych. Za swoją twórczość pisarka otrzymała kilkadziesiąt nagród i wyróżnień literackich.
13 lutego
Georges Simenon, ur. 13 lutego 1903 r. w Liège – belgijski pisarz, twórca powieści kryminalnych, piszący w języku francuskim. W czasie swojego życia napisał ponad 450 powieści i opowiadań. Największą popularność przyniósł mu znany na całym świecie cykl powieściowy o komisarzu Maigrecie (75 powieści + 28 opowiadań). Twórczość Simenona była wielokrotnie ekranizowana przez telewizję i kinematografię -co najmniej 171 filmów. W 1966 r. otrzymał nagrodę „Mystery Writers of America”. (zm. 4 września 1989 r. w Lozannie)
14 lutego
Anna Milska, ur. 14 lutego 1909 r. w Janowie pod Lwowem – prozaik, tłumaczka, publicystka, znana jako współautorka zbiorów baśni dla dzieci i młodzieży. Dla dzieci opracowała liczne wydania baśni J. Ch. Andersena. Wspólnie z Wandą Markowską opublikowała wiele zbiorów baśni ludowych w opracowaniu dla młodego pokolenia, długotrwale wydawanych i wznawianych, m.in.: „Baśnie z czterech stron świata”, „Laila i czarne łabędzie. Baśń z Sudanu”, „O Marandzie, co miała kołyskę z muszli„ , „Baśnie księżycowe”, „Śpiew kolibrów – baśnie różnych narodów”. Jest również autorką szkiców monograficznych poświęconych wybitnym twórcom literatury niemieckiej: Goethe, Heine, Schiller. Zajmowała się też przekładami ich dzieł z jęz. niemieckiego. (zm. 12 listopada 1987 r. w Warszawie)
Alex Scarrow, ur. 14 lutego 1966 r. w Hertfordzie – brytyjski pisarz, twórca literatury młodzieżowej, autor thrillerów oraz powieści science fiction i fantasy, projektant gier komputerowych. Za swoją powieść Time Riders. „Jeźdźcy w czasie” (“Time Riders”) otrzymał nagrody literackie: Hampshire Book Awards i Red House Children’s Book Award. Do cyklu “Jeźdźcy w czasie” należą również m.in. książki: “Czas drapieżników”, „Kod apokalipsy”, „Wieczna Wojna”, „Wrota Rzymu”, „Miasto cieni”.
Carl Bernstein ,ur. 14 lutego 1944 r. w Waszyngtonie – amerykański dziennikarz. Wraz z Bobem Woodwardem pisał dla gazety „The Washington Post” artykuły na temat afery Watergate, co w konsekwencji doprowadziło do dymisji prezydenta Stanów Zjednoczonych Richarda Nixona. Jest autorem dwóch książek napisanych wspólnie z Bobem Woodwardem: „Wszyscy ludzie prezydenta”, opisującej ich dziennikarskie śledztwo odsłaniające kulisy afery Watergate, oraz „Ostatnie dni”, opisująca ostatnie miesiące prezydentury Nixona. Jest również współautorem książki „Jego Świątobliwość: Jan Paweł II i historia naszych czasów” napisanej z Marco Politim.
15 lutego
Masuji Ibuse, ur. 15 lutego 1898 r. w Kamo – pisarz japoński. Debiutował w czasie studiów opowiadaniami: „Karp” (1922) i „Salamandra” (1923). W 1942 r. zamieszkał w Kōfu, później pod Hiroszimą, gdzie przeżył bombardowanie nuklearne. Jego powieść „Czarny deszcz”(1966) jest pierwszą powieścią dokumentalną o tragedii tego miasta. W swej twórczości wyróżniał się poczuciem humoru i umiejętnością obserwacji. Jego bohaterowie rzadko bywają heroiczni, często zachowują się zabawnie. Są pogodzeni z losem, rozumieją nieuniknioność powtarzalnych zmian. Jest laureatem wielu prestiżowych nagród literackich , w 1966 r. otrzymał Order Kultury – wysokie odznaczenie cywilne w Japonii przyznawane osobom, które wniosły znaczący wkład w rozwój nauki, sztuki, kultury lub literatury japońskiej.( zm. 10 lipca 1993 r. w Suginami, Tokio)
Anne -Catharina Vestly, ur. 15 lutego 1920 r. w Rena w Norwegii – norweska autorka książek dla dzieci, ciesząca się w swoim kraju taką samą popularnością jak Astrid Lindgren w Szwecji. Serce czytelników podbiła dziewięciotomową serią o przygodach sympatycznej wielodzietnej rodziny: mamy, taty, ośmiorga dzieci i babci. Najpopularniejsze książki z tej serii to: „8+2 i ciężarówka”, „8 + 2 i Anton z Ameryki”, „8 + 2 i domek w lesie”, „8 + 2 i pierwsze święta”. Inne znane serie dla dzieci to: „Ole Aleksander”, „Knerten”, „Aurora” i „Guro”. Książki ilustrował mąż autorki – Johan Vestly aż do śmierci w 1993 r. (zm. 15 grudnia 2008 r. w Mjøndalen)
16 lutego
Julian Ursyn Niemcewicz, ur. 16 lutego 1758 r. w Skokach na Polesiu – polski dramaturg, powieściopisarz i poeta. Absolwent Korpusu Kadetów, a następnie adiutant Adama Kazimierza Czartoryskiego. Aktywnie uczestniczył w pracach Sejmu Wielkiego jako aktywny członek Stronnictwa Patriotycznego oraz współautor (z Hugonem Kołłątajem) projektu Konstytucji 3 Maja. Czynnie bronił idei reform: propagował je w „Powrocie posła”, był współzałożycielem Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej w 1791 r. Pisząc paszkwile polityczne walczył piórem przeciw Targowicy, zaś po przystąpieniu króla do konfederacji targowickiej emigrował do Niemiec. Powrócił na wieść o insurekcji kościuszkowskiej, pełnił funkcją sekretarza Tadeusza Kościuszki, ranny w bitwie pod Maciejowicami w 1794 r., dostał się do niewoli i był więziony w Twierdzy Pietropawłowskiej w Petersburgu. Po uwolnieniu w 1796 r. wyjechał z Kościuszką do Stanów Zjednoczonych. W 1807 (po utworzeniu Księstwa Warszawskiego) wrócił do Polski, w 1809 został odznaczony Orderem Świętego Stanisława. W 1822 r. osiadł w majątku w podwarszawskim Ursynowie, gdzie zajął się gospodarstwem i twórczością literacką. Zasłynął jako doskonały mówca sejmowy, autor bajek o treści propagandowo-politycznych. Najbardziej znane utwory Niemcewicza to: „Powrót posła”(1791) – pierwsza polska komedia polityczna, „Śpiewy historyczne”, „Dzienniki”, „Pamiętnik czasów moich”, „Puławy”, „Władysław pod Warną”, „Kazimierz Wielki”, „Dzieje panowania Zygmunta III”. (zm. 21 maja 1841 r. w Paryżu)
Natalia Rolleczek, ur. 16 lutego 1919 r. w Zakopanem – polska pisarka, głównie dla dzieci i młodzieży, dramatopisarka. W latach 1931-1933 przebywała w sierocińcu prowadzonym przez zakon sióstr felicjanek. Należała do Armii Krajowej. Była znajomą Karola Wojtyły. Jako pisarka zadebiutowała w 1945 r. Jej autobiograficzna powieść „Drewniany różaniec” została zekranizowana w 1964 r. Książka dla młodzieży „Kochana rodzinka i ja” została w 1976 r. uznana za najpopularniejszą przez czytelników „Płomyka”. Inne książki dla młodzieży to: „Rodzina Szkaradków i ja”, „Rodzinne kłopoty i ja”, „Kuba znad Morza Emskiego”, „Urocze wakacje”, „Świetna i najświetniejsza”, „Zaczarowana plebania”.
17 lutego
J.-H. Rosny (starszy), (właśc. Joseph Henri Honoré Boex), ur. 17 lutego 1856 r. w Brukseli – francuski pisarz pochodzenia belgijskiego, jeden z uznanych twórców współczesnej powieści science-fiction. W 1885 r. osiadł w Paryżu i rozpoczął działalność literacką, wraz z młodszym bratem występując pod wspólnym pseudonimem twórczym J.-H. Rosny. Od 1908 r. zaczął pisać pod własnym pseudonimem. Zasłynął powieściami katastroficznymi, a książkach „Lot w nieskończoność” i „Astronauci” wprowadził do powszechnego słownictwa termin „astronautyka”. W 1897 r. za wspólną twórczość odznaczony został krzyżem kawalerskim orderu Legii Honorowej. (zm. 15 lutego 1940 r. w Paryżu)
Andre Norton, (Alice Mary Norton), ur. 17 lutego 1912 r. w Cleveland, Ohio – amerykańska pisarka, przedstawicielka literatury fantasy i science fiction. Jeszcze w czasach szkolnych napisała swoją pierwszą książkę. Chciała zostać nauczycielką historii, jednak zmuszona brakiem pieniędzy, podjęła pracę w zespole bibliotek w Cleveland, gdzie pracowała przez 18 lat jako asystent bibliotekarza w sekcji dziecięcej. W 1998 r. w Murfreesboro niedaleko Nashville otworzyła „High Hallack” – bibliotekę dla pisarzy fantastyki. Napisała ponad 100 książek, w tym: książki dla dzieci, science fiction i fantasy, a także okultystyczne, przygodowe, detektywistyczne, historyczne i szpiegowskie. Jej najbardziej znana seria to „Świat Czarownic”, w którym autorka wykorzystuje koncepcję tzw. światów alternatywnych (lub równoległych). Otrzymała wiele nagród literackich, np.: Grand Master of Fantasy Award, Gandalf Award i Jules Verne Award. Jako pierwsza kobieta otrzymała Nebula Grand Master Award w1983 r. (zm. 17 marca 2005 r. w Murfreesboro, Tennessee)
Ruth Rendell, ur. 17 lutego 1930 r. w Londynie – brytyjska powieściopisarka, autorka powieści detektywistycznych, thrillerów psychologicznych i opowiadań. Pierwszą powieść opublikowała w 1965. W swoich książkach zwykle skupiała się na portrecie psychologicznym zabójcy. Stworzyła postać inspektora Reginalda Wexforda, który stał się głównym bohaterem popularnego powieściowego cyklu detektywistycznego, a następnie serialu telewizyjnego. Zdobywczyni wielu wyróżnień i nagród w dziedzinie literackiej twórczości kryminalnej, m.in. czterokrotnie Diamentowego Sztyletu. W 1996 r. została odznaczona Komandorią Orderu Imperium Brytyjskiego. Rok później otrzymała nobilitację i tytuł „baronessy Rendell of Babergh”. Przez wiele lat zasiadała w Izbie Lordów z ramienia Partii Pracy. (zm. 2 maja 2015 r.)
Andrzej Ziemiański, ur. 17 lutego 1960 r. we Wrocławiu – polski pisarz science fiction i fantasy, debiutował na łamach „Sigmy” w 1979 r. opowiadaniem „Zakład zamknięty”. Nowsze teksty Ziemiański osadza zwykle w polskich realiach (najczęściej we Wrocławiu), wzorując często bohaterów na znanych sobie ludziach. Dużą popularność przyniosła mu powieść „Achaja”, której trzy tomy ukazywały się w latach 2002-2004. Obecnie jest jednym z najpopularniejszych polskich autorów fantastyki. W utworach Ziemiańskiego dość często pojawia się tematyka militarna. Bywa krytykowany za częste używanie wulgaryzmów w dialogach postaci.
18 lutego
Toni Morrison (z domu Chloe Anthony Wofford), ur. 18 lutego 1931 r. w Lorain – afroamerykańska powieściopisarka i eseistka. Wielokrotnie nagradzana za twórczość poświęconą głównie problematyce rasizmu, jest laureatką m.in. nagrody Pulitzera. W 1993 r. roku otrzymała literacką Nagrodę Nobla. Zadebiutowała powieścią „Najbardziej niebieskie oko” opisującą osamotnienie czarnoskórego dziecka w społeczeństwie o rasistowskich uprzedzeniach. Inne jej utwory to: „Sula” , „Pieśń Salomonowa” (saga ubogiej czarnoskórej rodziny w miasteczku amerykańskim), „Umiłowana”- wyróżniona Nagrodą Pulitzera, „Jazz” oraz zbiór esejów „Grając w ciemnościach” i „ Raj”.
Lisa See, ur. 18 lutego 1955 r. w Paryżu – amerykańska pisarka pochodzenia chińskiego. W swoich powieściach ukazuje chińską kulturę, tradycje i zwyczaje widziane często oczami kobiet. Jej pierwsza książka „ Na Złotej Górze” (1995) , w której autorka przedstawia stuletnie losy swojej rodziny od razu stała się światowym bestsellerem. Lisa See napisała także libretto opery opartej na tej książce. Fabuła powieści „Kwiat Śniegu i sekretny wachlarz” ( prawa do niej sprzedano do 14 krajów, a w roku 2011 roku nakręcono film na jej podstawie) oraz „Miłość Peonii” rozgrywają się w Chinach i opisują losy kobiet w XIX i XVII w. Inne jej powieści to: „Marzenia Joy”, „Dziewczęta z Szanghaju” i „Sieć Rozkwitającego Kwiatu”. Jest laureatką wielu nagród organizacji amerykańsko-chińskich.
Nikos Kazantzakis, ur. 18 lutego 1885 r. w Heraklionie na Krecie – grecki powieściopisarz, poeta, dramaturg, tłumacz i myśliciel. Przez wielu uważany za najważniejszego greckiego pisarza i filozofa XX w. Najczęściej tłumaczony grecki autor w XX wieku. Istotny wpływ na jego drogę twórczą wywarły wykłady H. Bergsona, a później filozofia F. Nietzschego. Debiutował opowiadaniem miłosnym „Wąż i Lilia” (1905) i niewielkim dramatem „Gdy świta” (1906). W okresie międzywojennym uprawiał niemal wszystkie rodzaje literackie: liryki, reportaże, rozprawy filozoficzne, jednak światową sławę przyniosło mu powieściopisarstwo. Tematyka jego powieści dotyczyła ojczystej Krety („Wolność lub śmierć”, „Kapetan Michał”, „Chrystus ukrzyżowany po raz wtóry”, „Grek Zorba”). W swych utworach nawiązywał do niepodległościowych tradycji Greków, szczególnie Kreteńczyków przedstawiał jako ludzi honoru, wrogów wszelkiego ucisku i obcej tyranii, przepojonych bohaterstwem i miłością ojczyzny. Za swoje najważniejsze dzieło uważał epopeję „Odyseja: wersja współczesna”. Jego powieść z 1951 r. „Ostatnie kuszenie Chrystusa” wywołała mnóstwo kontrowersji, a sama książka pojawia się często na liście książek zakazanych. Na jej podstawie w 1988 r. powstał film pod tym samym tytułem w reżyserii Martina Scorsese. Wielu adaptacji doczekała się też książka „Grek Zorba” – musical, balet oraz film w 1964 r. z Anthonym Quinnem w roli głównej. (zm. 26 października 1957 r. we Fryburgu Bryzgowijskim w Niemczech)
19 lutego
Zygmunt Krasiński (Napoleon Stanisław Adam Feliks Zygmunt Krasiński hrabia herbu Ślepowron), ur. 19 lutego 1812 r. w Paryżu – wybitny twórca romantyczny, poeta, prozaik, dramatopisarz i filozof., jeden z trójcy wieszczów obok Mickiewicza i Słowackiego. Jego ojciec, Wincenty był niegdyś generałem napoleońskim, zaś matka Maria Urszula pochodziła z rodu Radziwiłłów. Ojciec wywarł ogromny wpływ na jego poglądy i całe życie. Po śmierci matki Krasiński przebywał pod opieką ojca, który stał się lojalnym poddanym cara Rosji. Poeta rozpoczął studia na Uniwersytecie Warszawskim, ale je porzucił. Edukację kontynuował za granicą. W Genewie nawiązał liczne znajomości – poznał tu m.in. Adama Mickiewicza oraz Anglika Henry’ego Reeve’a. W grudniu 1838 roku w Neapolu nawiązał romans z Delfiną Potocką, Było to najsilniejsze z uczuć poety, gorąco odwzajemniane, jednak zmuszony przez ojca poślubił Elizę z Branickich. Debiutował w 1828 r. jako autor przepojonych makabrą „Powieści gotyckich”. Najbardziej charakterystyczne cechy pisarstwa Krasińskiego to: jego obsesja cierpienia, zagłady i śmierci, oraz wewnętrzny konflikt między życiowym konwenansem a etosem romantycznej walki narodowowyzwoleńczej. Największe jego dzieła to: „Nie-Boska komedia”, „Irydion:, „Psalmy przyszłości”, „Przedświt”, a także wiele listów, w tym do Delfiny Potockiej, Henry’ego Reeve’a, Augusta Cieszkowskiego. (zm. 23 lutego 1859 r. w Paryżu)
Helen Fielding, ur. 19 lutego 1958 r. w Morley, w hrabstwie West Yorkshire, w Anglii – angielska pisarka i dziennikarka. Zadebiutowała powieścią „Potęga sławy”, ale rozgłos przyniosły jej kolejne powieści: „Dziennik Bridget Jones” (1996) i „W pogoni za rozumem” (1999). Jest współautorką scenariuszy do filmów o zabawnych perypetiach Bridget Jones.
Maxime Chattam, ur. 19 lutego 1976 r. w Herblay – francuski pisarz, autor thrillerów. Zadebiutował powieścią „Otchłań zła”. Odniósł ogromny sukces we Francji, jego książki sprzedały się już w ilości ponad pół miliona egzemplarzy. Inne jego powieści to: „Entropia”, „Jądro ziemi”, „W ciemnościach strachu”, „Upiorny zegar”, „Cierpliwość diabła”. W Polsce autor również zyskał rzesze wiernych fanów.
André Breton, ur. 19 lutego 1896 r. w Tinchebray w Normandii – francuski pisarz, poeta, eseista i krytyk sztuki, teoretyk surrealizmu. Przywódca ruchu surrealistycznego, najbardziej znany jako twórca trzech „Manifestów surrealistycznych” (1924, 1930, 1946), i książek „Nadja” (1928), „Szalona miłość” (1937). Należał do czołowych postaci wywierających wpływ na ocenę sztuk plastycznych i literackich XX w. Breton używa poezji do zwalczania konformizmu, przesądów, racjonalizmu. Na jego poezję wpływają: wyobraźnia, relacje ze snów, przypadkowe wydarzenia. Pisząc stosował technikę tzw. pisma automatycznego. Jego twórczość cechują elementy nihilizmu i irracjonalizmu. Przez całe życie usiłował łączyć: poezję, miłość i wolność (zm. 28 września 1966 r. w Paryżu)
20 lutego
Jarosław Iwaszkiewicz, ur. 20 lutego 1894 r. w Kalniku (obecna Ukraina) – polski prozaik, poeta, eseista, tłumacz i librecista, współtwórca grupy poetyckiej „Skamander”. Debiutował w 1915 r. wierszem „Lilith” w kijowskim piśmie „Pióro”. Był jednym z twórców eksperymentalnego teatru „Elsynor” (1921). Działał także w wielu instytucjach literackich i artystycznych (m.in. Związek Zawodowy Literatów Polskich, PEN Club). Najbardziej znane dzieła Iwaszkiewicza to: „Oktostychy”, ”Ikar”, „Panny z Wilka” , „Brzezina” , „Lato w Nohant” , „Młyn nad Utratą” , „Sława i chwała” , „Kochankowie z Marony” , „Kosmogonia” . Wiele z jego utworów zostało zekranizowanych. Za pomoc Żydom w czasie okupacji został w dniu 21 stycznia 1988 r. wraz z żoną uhonorowany medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”. (zm. 2 marca 1980 r. w Warszawie)
Pierre Boulle, ur. 20 lutego 1912 r. w Awinionie – francuski pisarz i dyplomata, z zawodu inżynier. Najbardziej znany jako autor powieści pt. „Most na rzece Kwai”, której akcja rozgrywa się w Azji podczas II wojny światowej oraz powieści fantastyczno-naukowej pt. „Planeta małp”. Wiele z jego książek zostało zekranizowanych.( zm. 30 stycznia 1994 r. w Paryżu)
Richard Matheson, ur. 20 lutego 1926 r.w Allendale w stanie New Jersey – amerykański pisarz i autor scenariuszy, poruszający się w ramach fantastyki i horroru. Jego najbardziej znanym dziełem jest powieść „Jestem legendą” (1954 r.), na podstawie której powstał film z Willem Smithem w roli głównej.( zm. 23 czerwca 2013 r. w Calabasas w stanie Kalifornia)
21 lutego
Waldemar Bonsels, ur. 21 lutego 1881 r. w Ahrensburgu koło Hamburga -niemiecki pisarz, autor książek o tematyce dziecięcej, podróżniczej i religijnej. Szczególnie popularna okazała się tłumaczona na 40 języków, książka dla dzieci „Pszczółka Maja i jej przygody” (1912). Na jej podstawie nakręcono wyświetlany w wielu telewizjach serial animowany o tym samym tytule (1975). (zm. 31 lipca 1952 r. w Ambach)
Anaïs Nin, ur. 21 lutego 1903 r. w Neuilly-sur-Seine koło Paryża – amerykańska pisarka pochodzenia duńsko-francuskiego i kubańsko-katalońskiego. W latach 20. i 30. obracała się wśród artystycznej bohemy Paryża. Najbardziej znana ze swojego „Dziennika”, który obejmuje ponad 60 lat. Na jego podstawie w 1990 r. powstał film „Henry i June”. Pisała również powieści, opowiadania i literaturę erotyczną. Wiele jej prac, w tym „Delta Wenus” i „Małe ptaszki”, zostało opublikowanych pośmiertnie. (zm. 14 stycznia 1977 r. w Los Angeles)
José Zorrilla y Moral, ur. 21 lutego 1817 r. w Valladolid (Kastylia) – hiszpański poeta i dramaturg epoki romantyzmu. Po przeniesieniu się rodziny do Madrytu ukończył szkołę szlachecką prowadzoną przez jezuitów, gdzie brał udział w szkolnych przedstawieniach teatralnych. Studiował prawo na Uniwersytecie Królewskim w Toledo, poznając dzieła literackie zagranicznych i rodzimych pisarzy romantycznych. Znalazł się w kręgu stołecznej cyganerii artystycznej i debiutował w madryckiej prasie. W 1839 r. debiutował na scenie Teatro del Príncipe, a w 1840 r. opublikował tom „Pieśni trubadura”. W latach 1840 – 1845 był związany kontraktem z Teatro de la Cruz, który wystawił około 20 jego sztuk, w tym największe jego arcydzieło – tragedię bohaterską „Don Juan Tenorio”. W 1845 przeniósł się do Paryża, gdzie poznał ówczesną czołówkę pisarzy francuskich (A. Dumas, A. de Musset, V. Hugo, Th. Gautier). Wrócił do Madrytu po śmierci matki, a w 1849 r. został członkiem komitetu założycielskiego narodowego Teatro Español. W 1885 r. został przyjęty do Królewskiej Akademii Hiszpańskiej, a w 1889 r. został uwieńczony laurem poety narodowego. (zm. 23 stycznia 1893 r. w Madrycie)
22 lutego
Robert Baden-Powell, ur. 22 lutego 1857 r. w Londynie – brytyjski wojskowy, generał porucznik, pisarz, twórca i założyciel skautingu. Służył w armii brytyjskiej, od 1876 do 1910 w Indiach i Afryce. Kilka jego książek wojskowych, napisanych dla rozpoznania wojskowego i szkolenia wywiadowców, było również czytanych przez chłopców. Zainspirowany tym zjawiskiem, napisał książkę „Skauting dla chłopców”(1908)- klasyczny podręcznik skautingu. w 1910 r. zrezygnował ze służby wojskowej i całkowicie poświęcił się skautingowi. Według Baden- Powell’a skauting powinien być szkołą wychowania obywatelskiego w kontakcie z przyrodą, powinien uzupełniać naturalne luki wychowania szkolnego przez rozwijanie charakteru, zdrowia i sprawności jednostki oraz jej wartości społecznej w codziennej służbie. Ruch skautek był prowadzony przez jego siostrę, później dołączyła jego żona Olave. Za pracę skautową otrzymał tytuł lorda – barona Gilwell. Był wyróżniony wieloma najwyższymi odznaczeniami brytyjskimi i innych krajów, w tym Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. (zm. 8 stycznia 1941 r. w Nyeri w Kenii)
Anka Kowalska (właśc. Anna Kowalska), ur. 22 lutego 1932 r. w Sosnowcu – polska poetka, prozaiczka i dziennikarka, działaczka opozycji demokratycznej w PRL. W czasie studiów debiutowała wierszami w „Słowie Powszechnym” (1953). Wydała zbiory poezji: „Credo najmniejsze”, „Psalm z doliny”, „Spojrzenie”, „Wiersze z obozu internowanych „ i „Racja stanu. Wiersze z lat 1974–1984”. Jej najbardziej znana powieść „Pestka” została przetłumaczona na pięć języków, a w 1995 r. na jej podstawie nakręcono film w reżyserii Krystyny Jandy. Działała w „Solidarności”. Od 13 grudnia 1981 do 1 czerwca 1982 była internowana. (zm. 29 czerwca 2008 r. w Warszawie)
Nicholas Pileggi, ur. 22 lutego 1933 r. w Nowym Jorku – amerykański pisarz, scenarzysta i producent filmowy pochodzenia włoskiego. Napisał dwie powieści „Chłopcy z ferajny” i „Casino” o tematyce dotyczącej działania gangów i mafii w Stanach Zjednoczonych. Obie zostały zekranizowane przez Martina Scorsese.
Philip Kerr, ur. 22 lutego 1956 r. w Edynburgu – brytyjski pisarz, autor kryminałów historycznych, thrillerów i powieści science fiction. Pod pseudonimem P.B Kerr tworzy również powieści dla dzieci i młodzieży. Za swoje powieści otrzymał wiele nagród literackich, w tym za swoją debiutancka powieść „Marcowe fiołki”. Wiele z jego książek zostało wydanych w Polsce, np.: „Niemieckie requiem”, „Miłość i śmierć w Pradze”. „Przewrotny plan”, a z serii dla młodzieży (książki pod pseudonimem P.B Kerr) „Dzieci Lampy”: „Dzieci lampy i Dżinn Faraona”, „Dzieci lampy i królowa Babilonu” oraz „Dzieci lampy i kobra królewska”.
Jane Bowles (wcześniej Jane Auer), ur. 22 lutego 1917 r. w Nowym Jorku – amerykańska dramatopisarka i powieściopisarka. Jeszcze jako nastolatka zaczęła obracać się w towarzystwie bohemy Greenwich Village i eksperymentować ze swoją tożsamością płciową. Odkryła w sobie skłonności lesbijskie. W 1943 roku, opublikowała swoją pierwszą i jedyną powieść „Dwie poważne damy” („Two serious ladies”). Napisała również sztukę pod tytułem „In the Summer House”, która w 1953 r. została wystawiona na Broadwayu, oraz zbiór opowiadań „Proste przyjemności”. (zm. 4 maja 1973 r. w Maladze)
23 lutego
Erich Kästner, ur. 23 lutego 1899 r. w Dreźnie – niemiecki pisarz, satyryk, krytyk teatralny, autor książek dla dzieci. Popularność autora książek dla dzieci zdobył powieścią „Emil i detektywi”(1928). Innymi utworami dla młodych czytelników są m.in. „Kruszynka i Antoś”, „Michałek z pudełka zapałek” oraz „Mania czy Ania” – opowiadająca o bliźniaczkach rozdzielonych po urodzeniu. Najbardziej znane ekranizacje były w Polsce wyświetlane pod tytułami: „Rodzice, miejcie się na baczności” oraz „Nie wierzcie bliźniaczkom”. Historie z własnego dzieciństwa opisał w książce „Kiedy byłem małym chłopcem”. Jako komediopisarz zyskał sobie uznanie sztuką „ Szkoła dyktatorów”. Był członkiem Akademii Nauki i Literatury (RFN) i wieloletnim przewodniczącym zachodnioniemieckiego PEN Clubu. W 1960 r. został odznaczony Medalem im. Hansa Christiana Andersena.( zm. 29 lipca 1974 r. w Monachium)
Bernard Cornwell, ur. 23 lutego 1944 r. w Londynie – brytyjski pisarz, autor thrillerów i powieści historycznych, mieszkający na stałe w USA. Najbardziej znanym cyklem powieści Bernarda Cornwella są przygody angielskiego żołnierza Richarda Sharpe’a, rozgrywające się w czasach napoleońskich. Ukazało się dotąd 21 powieści oraz 3 zbiory opowiadań wydanych w ponad 10 milionach egzemplarzy. W latach 90. XX wieku telewizja BBC wyprodukowała serię 15 filmów na podstawie tych powieści, którą pokazano w wielu krajach, w tym Polsce. Cornwell uchodzi za mistrza militarnych opisów. Stworzył też inne cykle powieści historycznych: oparty na historii Sasów walczących z wikingami w IX wieku cykl o przygodach Uhtreda oraz trylogia o poszukiwaniu świętego Graala, rozgrywająca się w czasie wojny stuletniej. W czerwcu 2006 r. królowa Elżbieta II nadała Bernardowi Cornwell’owi Order Imperium Brytyjskiego.
24 lutego
Uri Orlev (właściwie Jerzy Henryk Orłowski), ur. 24 lutego 1931 r. w Warszawie – izraelski prozaik, autor książek dla dzieci i tłumacz polsko-żydowskiego pochodzenia. Podczas II wojny światowej wraz z rodziną został przesiedlony do getta warszawskiego, gdzie przebywał w latach 1940-1943. Po śmierci matki, wraz z bratem został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Bergen-Belsen, gdzie spędzili prawie dwa lata. Po wojnie wyemigrowali do Palestyny. W 1962 r. przeprowadził się do Jerozolimy, gdzie mieszka do dziś. Zadebiutował w 1956 roku powieścią „Hayalei Oferet”. W 1976 roku zaczął pisać książki dla dzieci i młodzieży, scenariusze audycji radiowych i telewizyjnych oraz tłumaczyć literaturę polską na język hebrajski. Łącznie jest autorem ponad trzydziestu książek, które przetłumaczono na 38 języków. W 1990 roku w Polsce ukazała się książka „Wyspa na ulicy Ptasiej”, a w 2009 r. „Babcia robi na drutach”. Uri Orlev jest m.in. laureatem Nagrody im. Janusza Korczaka (1990) oraz Nagrody im. Hansa Christiana Andersena (1996).
Barbara Sadowska, ur. 24 lutego 1940 r. w Paryżu – polska poetka, matka Grzegorza Przemyka – zamordowanego przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej w 1983 r. Zadebiutowała w 1957 roku w prasie wierszem „ Mama”. Była związana z Orientacją Poetycką Hybrydy, należała do Związku Literatów Polskich (1964-1983) i Polskiego PEN Clubu (od 1981). Od roku 1977 drukowała swoje wiersze w drugim obiegu, m.in. w piśmie „Zapis”. Od lat 70-tych działała w opozycji antykomunistycznej, była prześladowana przez SB i kilkakrotnie aresztowana. Swoje utwory poetyckie opublikowała m.in. w zbiorach: „Zerwane druty”, „Nad ogniem”, „Moje”, „Słodko być dzieckiem Boga” oraz wydanych pośmiertnie: „Wiersze ostatnie” i „Otwarte niebo wieczny sen”.( zm. 1 października 1986 r. w Otwocku)
Wilhelm Karl Grimm, ur. 24 lutego 1786 r. w Hanau – niemiecki filolog, członek Akademii Nauk w Berlinie, brat Jacoba Ludwika Karla Grimma. Był zbieraczem baśni i podań ludowych oraz autorem prac naukowych. Jako wydawca publikował legendy, mity i sagi niemieckie. Niektóre swoje dzieła tworzył i publikował wraz z bratem Jacobem; występowali wtedy jako bracia Grimm. Największy rozgłos przyniosło im jednak zebranie i opracowanie baśni ludowych, które jako „Baśnie braci Grimm” zyskały duży rozgłos zarówno w Niemczech, jak i innych krajach. (zm. 16 grudnia 1859 r. w Berlinie)
George Augustus Moore, ur. 24 lutego 1852 r. w Moore Hall w hrabstwie Mayo – irlandzki pisarz, poeta, krytyk, dramaturg, twórca pamiętników. Był pierwszym anglojęzycznym pisarzem epoki naturalizmu, który działał pod wpływem Émile Zoli. Jako jeden ze współtwórców Irish Literary Theatre w znaczący sposób przyczynił się do powstania Abbey Theatre. Uznany jest za mistrza angielskiego romansu naturalistycznego. Najbardziej znane jego dzieła to: „Confessions of a Young Man”, „Esther Waters”, „Evelyn Innes”, „Sister Teresa”, „Heloise and Abelard”. (zm. 21 stycznia 1933 r. w Londynie)
25 lutego
Karl May (pol. Karol May), ur. 25 lutego 1842 r. w Ernstthal – powieściopisarz niemiecki, znany głównie z powieści przygodowych o Dzikim Zachodzie. Jeden z najpopularniejszych i pierwszy pod względem liczby sprzedanych egzemplarzy pisarzy w historii literatury niemieckiej. Do piątego roku życia był niewidomy, odzyskał wzrok dzięki operacji. Początkowo pracował jako nauczyciel, jednak ze względu na popełnione wykroczenia został zwolniony z pracy. Popadał w konflikty z prawem, na skutek których kilka razy trafił do więzienia, głównie za drobne kradzieże. Właśnie w więzieniu odkrył swój talent pisarski. W roku 1875 przybył do Drezna i pracował jako redaktor. W roku 1877 został etatowym pisarzem. Początkowo tworzył tzw. powieści brukowe, ukrywając się pod pseudonimami, np. Capitain Ramon Diaz de la Escosura. Najbardziej znaną powieścią z tego wczesnego okresu twórczości jest „Leśna Różyczka”. Przełom w jego karierze literackiej nastąpił w 1882 r. – zaczął wtedy opisywać przygody swoich bohaterów na Dzikim Zachodzie i Bliskim Wschodzie. Sławę przyniosła mu szczególnie seria powieści, których bohaterami byli Winnetou, szlachetny wódz Apaczów i jego biały przyjaciel Old Shatterhand – alter ego pisarza, z którym niemal całkowicie się utożsamiał (na drzwiach swojego domu umieścił wizytówkę „Karl May zwany Old Shatterhandem”). Do najbardziej znanych utworów tego cyklu należą m.in.: „Winnetou I-III”, „Old Surehand”, „Skarb w Srebrnym Jeziorze”, „Czarny Mustang”, „Syn Łowcy Niedźwiedzi”. May po raz pierwszy odwiedził USA dopiero w 1908 roku, już po napisaniu swoich dzieł o Dzikim Zachodzie. Książki Maya były tłumaczone na co najmniej 33 języki i wydane w łącznej liczbie ponad 200 mln egzemplarzy. Kolejne pokolenia czytelników wciąż się nimi fascynują, głównie ze względu na wartką akcję, egzotykę i humor. (zm. 30 marca 1912 r. w Radebeul pod Dreznem)
Anthony Burgess (właśc. John Anthony Burgess Wilson), ur. 25 lutego 1917 r. w Manchesterze – angielski pisarz i filolog. Pracował jako nauczyciel angielskiego, wykładowca literatury angielskiej na uniwersytecie w Birmingham, a także przez krótszy czas w Leningradzie, Tangerze, Marrakeszu, na Teneryfie, i w Stanach Zjednoczonych. Autor znanej powieści „Mechaniczna pomarańcza” (1962 r.), która została zekranizowana w 1971 r. przez Stanleya Kubricka. Książka stała się nagłośniona, a ze względu na tematykę często podlegała cenzurze. Odcisnęła swoje piętno na sztuce, stając się motywem zapożyczeń czy adaptacji wielu sztuk teatralnych. Inne jego powieści to m.in.: „Czas na Tygrysa”, „Wróg w pościeli” i „Łoża na Wschodzie”- należące do tzw. Trylogii malajskiej, a także : „Doktorze lecz się sam”, „Smok i pierścień”, „Klaskać jedną ręką”, „Człowiek z Nazaretu”. Od 1961 r. cierpiał na zaburzenia psychiczne i zdiagnozowano u niego nowotwór mózgu. (zm. 22 listopada 1993 r. w Londynie)
Carlo Goldoni, ur. 25 lutego 1707 r. w Wenecji – włoski komediopisarz związany z Wenecją, z zawodu prawnik. Był autorem ponad 200 komedii. We wczesnej młodości Goldoni uległ urokom teatru i zaczął pisać sztuki, a nawet został członkiem wędrownej trupy. W 1748 r. gdy był już autorem ponad 30 sztuk, porzucił zawód prawnika. Zawarł umowę z zespołem Medebacha i zobowiązał się dostarczać dla niego 10 sztuk rocznie. Ostro rywalizał z dwoma innymi dramatopisarzami weneckimi: Pietro Chiarim i Carlo Gozzim. Przyczyniło się to do opuszczenia Wenecji i w 1762 r. Goldoni przeniósł się na stałe do Paryża, gdzie został tymczasowo nauczycielem na dworze wersalskim. Jego pisana po francusku komedia „Dobroczynny zrzęda”(1771) dotarła na deski Comédie-Française. Przeciwstawił się i odnowił formę schyłkowej commedia dell’arte. Głosił powrót do pełnego, literackiego tekstu, do charakterów w miejsce typów umownych, do realizmu w przedstawieniu obyczajów, do prostego języka bez wymyślności barokowego stylu. Jego twórczość jest artystycznym dopełnieniem plebejskiej farsy włoskiej. Najbardziej znane jego sztuki to: „Sługa dwóch panów”, „Uczciwa dziewczyna”, „Kawiarenka”, „Dziedzic”, „Mirandolina”, „Gbury”, „Awantura w Chioggi” oraz „Wachlarz”. Napisał wiele librett, do których opery komponował m.in. Antonio Vivaldi, Józef Haydn, Antonio Salieri. Wolfgang Amadeus Mozart. (zm. 6 lutego 1793 r. w Paryżu)
26 lutego
Christopher Marlowe, ochrzczony 26 lutego 1564 r. w Canterbury – angielski dramatopisarz i poeta okresu elżbietańskiego. Nadano mu przydomek „ojca angielskiej tragedii”, m.in. z powodu wprowadzenia wiersza białego do elżbietańskiego dramatu. Do najważniejszych dramatów Marlowe’a należą: „Tamerlan Wielki”, „Tragiczne dzieje doktora Fausta”, „Żyd z Malty” oraz „Edward II”. Był rówieśnikiem i inspiracją dla Williama Szekspira. Istnieje teoria, przez większość szekspirologów uważana za klasyczną teorię spiskową, jakoby to Marlowe był w istocie autorem dzieł przypisywanych Szekspirowi.( zm. 30 maja 1593 r. w Deptford pod Londynem)
Victor Hugo, ur. 26 lutego 1802 r. w Besançon – francuski pisarz, poeta, dramaturg i polityk. Jeden z najważniejszych twórców literatury francuskiej i czołowy przedstawiciel romantyzmu francuskiego. Do jego najważniejszych dzieł należą powieści „Nędznicy” i „Katedra Marii Panny w Paryżu”, dramat „Hernani” oraz jedyna we francuskiej literaturze epopeja „Legenda wieków”. Pierwszą powieść, „Bug-Jargal” Hugo napisał w wieku szesnastu lat. Jednym z tematów w całej twórczości Hugo był problem niesprawiedliwości społecznej, ubóstwa, nędzy i wykluczenia. Był zdania, że walkę z nimi można podjąć w oparciu o wartości chrześcijańskie. Twierdził, że za nędzę nie należy winić sił nadprzyrodzonych, lecz samo społeczeństwo. Był zdecydowanym przeciwnikiem kary śmierci. W powieściach „Ostatni dzień skazańca” i „Klaudiusz Nędzarz” podkreślał okrucieństwo, niesprawiedliwość i nieskuteczność tego rodzaju kary. W 1862 r. ukończył i wydał wielowątkową powieść „Nędznicy”, którą pisał od 1848 r. Na przykładzie losów głównego bohatera ukazał drogę od zła do dobra, siłę wiary i dawał świadectwo umiłowaniu sprawiedliwości. Dzieła Hugo były wielokrotnie adaptowane przez kino, telewizję i teatr. Cechą charakterystyczną jego prozy są szczegółowe i sugestywne opisy miejsc i sytuacji. Pisał też poezję (ego ulubionymi środkami stylistycznymi były metafory i antytezy) oraz dramaty, które przez krytyków i histeryków literatury nie są oceniane zbyt wysoko. Hugo posiadał również talent plastyczny – stworzył około 4 tysiące obrazów, wystawianych obecnie we Francji, Nowym Yorku, Wenecji, Brukseli i Madrycie. (zm. 22 maja 1885 r. w Paryżu)
27 lutego
Teofil Lenartowicz, ur. 27 lutego 1822 r. w Warszawie – polski poeta romantyczny, etnograf, rzeźbiarz i konspirator. Związany był ze środowiskiem Cyganerii Warszawskiej. Współpracował z Oskarem Kolbergiem i Romanem Zmorskim. Fascynował się folklorem Mazowsza. Tworzył wiersze patriotyczne i religijne, poematy historyczne oraz liryki oparte na folklorze mazowieckim, a także rzeźby portretowe, nagrobki. Debiutował w 1847 r. poematem „Pierwsze przedstawienie Hamleta”. Najbardziej znanym jego wierszem jest „Złoty kubek”, w którym przedstawił obrazy wyidealizowanej polskiej wsi. Najważniejsze jego dzieła to poematy: „Mały światek”, „Gladiatorowie”, „Bitwa racławicka” i „Wanda” oraz tomy poezji: „Polska ziemia”, „Lirenka”, „Nowa lirenka” i „Echa Nadwiślańskie”. Uczestniczył w konspiracji i powstaniu 1848 roku (Wiosna Ludów). Od 1848 r. przebywał na emigracji w Dreźnie, Paryżu, a od 1860 r. na stałe we Florencji. (zm. 3 lutego 1893 r. we Florencji)
John Steinbeck, ur. 27 lutego 1902 r. w Salinas w stanie Kalifornia – amerykański pisarz i dziennikarz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury z 1962 r. W latach 1919–1925 uczęszczał na Uniwersytet Stanforda, studiów jednak nie zakończył. Podejmował wiele prac dorywczych, m.in. jako malarz, pomocnik stolarza czy fizyczny pracownik na ranczo. Przebywanie w środowisku robotników oraz przywiązanie do rodzinnej Kalifornii miało wpływ na charakterystyczną tematykę, nastrojowość i ton jego utworów. Rozgłos przyniosła mu dopiero jego czwarta książka „Tortilla Flat” wydana w 1935 r. Największym sukcesem tego okresu okazała się jednak powieść „Grona gniewu” (1939), za którą w 1940 r. otrzymał Nagrodę Pulitzera. Dużą popularnością czytelników na całym świecie cieszyły się także „Myszy i ludzie” oraz „Na wschód od Edenu”. Późniejsze utwory Steinbecka nie spotykały się już z tak powszechnym uznaniem. W 1962 r. Steinbeck otrzymał Literacką Nagrodę Nobla. Utwory Johna Steinbecka były często ekranizowane. Na podstawie jego tekstów powstało ok. 15 filmów. (zm. 20 grudnia 1968 r. w Nowym Jorku)
Irwin Shaw (właściwie Irwin Gilbert Shamforoff), ur. 27 lutego 1913 r. w południowym Bronksie, dzielnicy Nowego Jorku – amerykański dramatopisarz, scenarzysta i autor powieści. Był synem żydowskich emigrantów z Rosji, którzy w USA zmienili nazwisko na Shaw. W wieku 21 lat rozpoczął pisanie scenariuszy, napisał tez kilka słuchowisk radiowych, a rok później pierwsza sztukę „Bury the Dead”. Podczas II wojny światowej zaciągnął się do armii, a na podstawie wojennych doświadczeń napisał książkę „Młode lwy”, która odniosła duży sukces i została sfilmowana w 1958 r. Fałszywie oskarżony o związki z komunizmem znalazł się na Czarnej liście Hollywood. W 1951 r. opuścił USA i zamieszkał w Europie (głównie w Paryżu i Szwajcarii). Podczas pobytu w Europie napisał kilka bestsellerów, w tym „Pogodę dla bogaczy”, na podstawie którego został nakręcony serial w 1976 r. Za życia otrzymał kilka prestiżowych nagród, w tym dwie „O. Henry Awards” i trzy „Playboy Award”. (zm. 16 maja 1984 r. w Davos)
Jacek Janczarski, ur. 27 lutego 1945 r. w Kurowie – polski pisarz, dramaturg, satyryk, scenarzysta filmowy. Syn polskiego pisarza, poety, twórcy utworów dla dzieci, Czesława Janczarskiego. Był mężem polskich aktorek: Barbary Wrześniewskiej i Ewy Błaszczyk. Był autorem scenariuszy do wielu polskich filmów i seriali, m.in. do „Zmienników”, a także twórcą programów satyrycznych. Napisał cykl słuchowisk radiowych „Kocham pana, panie Sułku”, a wraz z Maciejem Zembatym stworzył „Rodzinę Poszepszyńskich” i magazyn „Zgryz”. W latach 1971–1974 był kierownikiem Redakcji Audycji Rozrywkowych Programu 3 PR, a w latach 1991–1992 redaktorem naczelnym satyrycznego tygodnika „Szpilki”. Był też członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1975 otrzymał nagrodę „Złoty Mikrofon” za twórczość radiową. (zm. 2 lutego 2000 r. w Warszawie)
Henry Wadsworth Longfellow, ur. 27 lutego 1807 r. w Portland – amerykański poeta, przedstawiciel romantyzmu, nazywany „królem poezji amerykańskiej”; także filolog, tłumacz i wykładowca, autor liryki kontemplacyjnej oraz dwóch narodowych eposów. Trzecia po George’u Washingtonie i Abrahamie Lincolnie największa postać panteonu narodowego Stanów Zjednoczonych. Choć sam Longfellow był zdecydowanym przeciwnikiem „literatury narodowej” na rzecz „literatury uniwersalnej i ponadnarodowej”, jego poezja odegrała znaczący wpływ na kształtowanie się tożsamości oraz folkloru Stanów Zjednoczonych. Jego twórczość miała ambicje moralizatorskie, reprezentując ideały pokoleń pionierów kolonizacji: kult ogniska domowego i życia rodzinnego zgodnego z zasadami Ewangelii, potrzebę wewnętrznego spokoju i harmonii pośród przeciwieństw losu, głębokiego zrozumienia przyrody oraz aktywizmu życiowego w duchu wiary, nadziei i miłości. Pojawiają się też motywy wzywające do zniesienia niewolnictwa ludności murzyńskiej oraz zainteresowanie kulturą Indian. ( zm. 24 marca 1882 r. w Cambridge)
28 lutego
Ignacy Potocki, ur. 28 lutego 1750 r. w Radzyniu Podlaskim – polski polityk i działacz patriotyczny, publicysta, dramatopisarz, poeta, pedagog, historyk, tłumacz, członek Komisji Edukacji Narodowej w latach 1773-1791. Brat Stanisława Kostki Potockiego. Był czołową postacią w polskim życiu publicznym w okresie panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, współtwórcą Konstytucji 3 Maja. Uczestnik „obiadów czwartkowych”; został w roku 1773 jednym z pierwszych działaczy Komisji Edukacji Narodowej i poważnie zaangażował się w reformę szkolnictwa i w prace Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych. W roku 1778 odznaczony Orderem Orła Białego. Od roku 1777 należał do wolnomularstwa, a w roku 1781 został Wielkim Mistrzem Wielkiej Loży Narodowej Wielkiego Wschodu Polski. Pisał na tematy dotyczące nauki i jej dziejów oraz polityki, tłumaczył prace z dziedziny logiki, poezje łacińskie. Jest współautorem dzieła: „O ustanowieniu i upadku Konstytucji 3 maja” (1791), „Rozprawy o wpływie reformacji na politykę i oświatę w Polsce”, napisał też „Historję Królów Elekcyjnych”.( zm. 30 sierpnia 1809 r. w Wiedniu, pochowany w Wilanowie)
Ben Hecht, ur. 28 lutego 1894 r. w Nowym Jorku – amerykański scenarzysta, reżyser, producent, dramaturg, powieściopisarz. Pochodził z rodziny żydowskich imigrantów z Rosji. Zaczynał jako reporter opisujący przestępczy świat Chicago. Zwano go „Szekspirem Hollywood”. Był autorem lub współautorem scenariuszy około 70 filmów, napisał także 35 książek. Specjalizował się w thrillerach kryminalnych i zwariowanych komediach. Otrzymał dwa Oscary (1928 i 1935). Najbardziej znane filmy, przy których pracował, to „Przeminęło z wiatrem” i „Dyliżans” (1939 r.). (zm. 18 kwietnia 1964 r. w Nowym Jorku)
Lech Tkaczyk, ur. 28 lutego 1956 r. w Bielawie – pisarz, autor bajek, książek z dziedziny dietetyki, piosenek, współzałożyciel wydawnictwa „Astrum”. W swoim dorobku ma ok. 40 bajek dla dzieci o charakterze moralizatorsko-edukacyjnym, pisanych wierszem, m.in. „O pracowitym osiołku i królu lwie”, „O zającu szybkim i jeżu kuśnierzu”, „Jak Pan Alfabet do przedszkola maszerował”, „Bajka o Panu Zegarze”. Autor piosenek dla najmłodszych i dla dorosłych, a także kilku tomików poetyckich: „Anioły Codziennej Troski”, „Moja miłość niczyja. Lubię jak się mną dzieli”. Swoje teksty wykorzystuje w recitalach, spektaklach teatralnych, przedstawieniach dla dzieci, widowiskach, performance w otwartych przestrzeniach.
Zbigniew Dmitroca, ur. 28 lutego 1962 r. w Niewirkowie k. Zamościa – polski poeta, bajkopisarz, tłumacz, satyryk i dramaturg. Debiutował w 1980 roku w miesięczniku „Odra”. Współpracował z Radiem Lublin, z Programem 2 Polskiego Radia, a także z tygodnikiem „Przekrój”. Twórca, autor i aktor Jednoosobowej Trupy Walizkowej „Teatrzyk jak się patrzy”. Napisał m.in. trzy sztuki dla dzieci „Do trzech razy sztuka” (2004 r.), tomy poezji: „Skamieliny, otoczaki, samorodki”, „Niedoraj”, „Geoglify”, oraz wiele książek dla najmłodszych czytelników, np.: „Rozbrykana bryczka”, „Namolny mol”, „Bajki niezapominajki”, „Kotka Trajkotka”.
Michel de Montaigne (Michel Eyquem de Montaigne, Michał de Montaigne), ur. 28 lutego 1533 r. w Château de Montaigne koło Saint-Michel-de-Montaigne – francuski pisarz i filozof-humanista; jeden z głównych przedstawicieli renesansu. Jego główne dzieło: „Essais” („Próby”) wydane w 1580 r. we Francji, w 1676 r. trafiło na indeks ksiąg zakazanych. Uważany jest za twórcę eseju (od „Essais”), jako nowego gatunku literackiego. Montaigne zajmował postawę laicką, głosił idee tolerancji religijnej, racjonalizmu i relatywizmu etycznego oraz uznania naturalnego rozumu ludzkiego za instancję rozstrzygającą. Był przeciwnikiem tortur — usankcjonowanych wówczas przez prawo państwowe. Za trzech największych ludzi uznał: Homera, Aleksandra Wielkiego i Epaminondasa (wódz i polityk tebański, V/IV w. p.n.e.) To myśliciel pogodnie nastawiony do świata, uczący umiaru i rozsądnego czerpania przyjemności z życia, a jednocześnie niechętny wobec metafizycznych dywagacji i sceptyczny wobec możliwości poznawczych ludzkiego rozumu. (zm. 13 września 1592 r. w Château de Montaigne koło Saint-Michel-de-Montaigne)
Walter Tevis, ur. 28 lutego 1928 r. w San Francisco – amerykański pisarz, autor krótkich opowiadań. Trzy z jego sześciu powieści zostały zekranizowane: „Hustler”, „Kolor pieniędzy” i „Człowiek, który spadł na Ziemię”. Napisał ponad dwa tuziny opowiadań dla różnych czasopism (The American Magazine , Bluebook , Cosmopolitan , Esquire , Galaxy Science Fiction , Playboy , Redbook i The Saturday Evening Post). np.: „Pani wprowadzająca w błąd”, „Matka artysty”, „Operacja Złota Cegła”, „Tatuś”. (zm. 8 sierpnia 1984 r. w Nowym Jorku)
29 lutego
Patricia A. McKillip, ur. 29 lutego 1948 r. w Salem w stanie Oregon – amerykańska pisarka fantasy. Trzykrotna laureatka Nagrody World Fantasy za „Zapomniane bestie z Eldu”, za „Harfistę na wietrze” i za „Ombria in Shadow”. Nominowana do Nagrody Hugo oraz dwukrotnie do Nagrody Nebula. Jej najważniejsze cykle powieści to: „Mistrz zagadek”, „Kyreol” i „Cygnet”. Jest też autorką zbiorów opowiadań.
Tim Powers, ur. 29 lutego 1952 r. w Buffalo – amerykański autor fantastyki. Zadebiutował w roku 1979 r. powieścią „Serce Zachodu” („The Drawing of the Dark”). Jego powieści „Ostatnia odzywka” została nagrodzona Nagrodą World Fantasy w roku 1993. Na podstawie powieści „Na nieznanych wodach” powstał scenariusz filmu „Piraci z Karaibów: Na nieznanych wodach”.
Dodaj komentarz