Przewodnik po urodzinach pisarzy
Pisarze urodzeni w sierpniu
1 sierpnia
Francis Scott Key, ur. 1 sierpnia 1779 r. w Hrabstwie Caroll w USA – prawnik i poeta amerykański, autor hymnu państwowego Stanów Zjednoczonych „Gwieździsty Sztandar” (ang. „The Star-Spangled Banner”).Uczestniczył w wydarzeniach wojny brytyjsko-amerykańskiej, które zainspirowały go do napisania tekstu pieśni. Był prokuratorem okręgowym w administracji prezydenta Andrew Jacksona. Działał charytatywnie. (zm. 11 stycznia 1843 r. w Baltimore)
Herman Melville, ur. 1 sierpnia 1819 r. w Nowym Jorku – amerykański powieściopisarz, poeta i eseista. Jego najsłynniejszym dziełem, zaliczanym do kanonu literatury światowej, jest „Moby Dick”, fikcyjna opowieść o białym kaszalocie. Przedstawił w niej żywy obraz społeczności wielorybników i właścicieli statków wielorybniczych oraz zawarł alegorię odwiecznej walki dobra ze złem. Inne jego książki to: „Taipi”, „Biały kubrak”, „Oszust”, „Kopista Bartleby, Historia z Wall Street” oraz „Weranda i inne opowiadania”. (zm. 28 września 1891 r. w Nowym Jorku)
Jadwiga Łuszczewska, ps. literacki Deotyma, ur. 1 sierpnia 1834 r. w Warszawie – polska poetka i powieściopisarka romantyzmu, improwizatorka. Pseudonim „Deotyma” wybrała jej matka, gdy Jadwiga miała kilkanaście lat. Szybko zdobyła rozgłos i podziw jako improwizatorka poezji. Po śmierci rodziców zamieszkała w domu przy ulicy Marszałkowskiej 153, gdzie od 1870 r. prowadziła własny salon literacki. Był to początek znanych w Warszawie „czwartków literackich” u Deotymy. Była autorką wielu zbiorów wierszy, poematów, dramatów i powieści. W 1854 r. wydała w Warszawie pierwszy tom „Improwizacje i poezje”. Inne jej utwory to: cykl poematów epickich „Polska w pieśni” oraz powieści historyczne dla młodzieży, z których najbardziej znaną jest „Panienka z okienka”. (zm. 23 września 1908 r. w Warszawie)
Bogdan Brzeziński, ur. 1 sierpnia 1911 r. w Warszawie – polski pisarz i satyryk, autor monologów które Hanka Bielicka przez 25 lat wygłaszała jako „Dziunia Pietrusińska” w radiowej audycji „Podwieczorek przy mikrofonie”. Pisał też utwory dla dzieci np.: „Bajkowe przygody” czy „Opowiem ci bajeczkę”. (zm. 7 grudnia 1980 r. w Krakowie)
Robert James Waller, ur. 1 sierpnia 1939 r. w Charles City, Iowa – pisarz amerykański, któremu sławę przyniosła powieść „Co się wydarzyło w Madison County” (1991). Została ona zekranizowana w 1995 r. – w rolach głównych wystąpili Clint Eastwood i Meryl Streep. (zm. 10 marca 2017 r. w Fredericksburgu w stanie Texas)
2 sierpnia
James Baldwin, ur. 2 sierpnia 1924 r. w Nowym Jorku – afroamerykański powieściopisarz i eseista. Angażował się w ruch praw obywatelskich i aktywnie wspierał działalność Martina Luthera Kinga. Tematyka jego utworów dotyczy głównie problemów rasizmu i prześladowania homoseksualizmu, widzianych z perspektywy osobistych doświadczeń. Najważniejsze jego książki to : „Notatki syna swego kraju”, „Nikt nie zna mego imienia”, „Na spotkanie człowieka”, „Inny kraj”. (zm. 1 grudnia 1987 r. w Saint-Paul-de-Vence)
Robert Holdstock, ur. 2 sierpnia 1948 r. w Hythe w hrabstwie Kent – brytyjski pisarz fantasy. Pisał pod pseudonimami: Robert Faulcon, Robert Black, Chris Carlsen. Jest autorem książek: “Sataniści” oraz cyklów: “Berserker”, „Las ożywionego mitu” i „Nocny Łowca”. Jego twórczość była silnie zakorzeniona w mitologii nordyckiej. Laureat World Fantasy Award w 1985 roku a także British Science Fiction Award w 1988 r. (zm. 29 listopada 2009 r. w Londynie)
3 sierpnia
Wanda Grodzieńska, ur. 3 sierpnia 1906 r. w Warszawie – polska poetka, prozaik, krytyk literatury dla dzieci, tłumaczka. W 1935 roku zadebiutowała jako prozaik na łamach czasopisma „Płomyczek”. Po II wojnie światowej została redaktorką naczelną pisma dla dzieci „Świerszczyk”, którego pierwszy numer ukazał się 1 maja 1945 r. Jest autorką wielu zbiorów wierszy dla dzieci między innymi: „Najprawdziwsza bajka”, „Były sobie koty dwa”, „O ślimaku, co szukał wiosny”, „Kolorowe bajki”, „Świerszczowa muzyka”. (zm. 3 lipca 1966 r. )
P.D. James (właśc. Phyllis Dorothy James, Baroness James of Holland Park), ur. 3 sierpnia 1920 r. w Oksfordzie – angielska pisarka, autorka powieści kryminalnych. Napisała 14 powieści, których bohaterem jest inspektor Adam Dalgliesh. Stworzyła także postać prywatnej detektyw Cordelii Gray. Najważniejsze jej dzieła to: „Przedsmak śmierci”, „Całun dla pielęgniarki”, „Czarna wieża”, „Śmierć każdego dnia” i „Ludzkie dzieci”. (zm. 27 listopada 2014 r. w Oksfordzie)
Cécile Aubry (właśc. Anne-José Madeleine Henriette Bénard), ur. 3 sierpnia 1928 r. w Paryżu – francuska aktorka, pisarka, scenarzystka oraz reżyserka. Po poślubieniu marokańskiego księcia Si Brahim El Glaoui przerwała karierę aktorską i zajęła się pisaniem książek dla dzieci. Na podstawie jej książki „Bella i Sebastian” powstał film i serial telewizyjny pod tym samym tytułem. (zm. 19 lipca 2010 r. w Dourdan)
4 sierpnia
Knut Hamsun, ur. 4 sierpnia 1859 r. w Vågå – norweski pisarz, przedstawiciel kierunku subiektywistycznego w prozie norweskiej, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1920 za książkę „Błogosławieństwo ziemi”. Pierwszą powieścią, która zyskała uznanie krytyków był „Głód” (1890). Inne jego dzieła to: „Misteria”, „Pan” oraz „Włóczęgi”, „August Powsinoga” i „A życie toczy się dalej” stanowiące trylogię „Błogosławieństwo ziemi”. Przed II wojną światową i w jej trakcie popierał Adolfa Hitlera i nazistów, za co po wojnie był sądzony i skazany przez sąd za zdradę ojczyzny na bardzo wysoką grzywnę, która w istocie pozbawiła go całego majątku. Osadzono go też w szpitalu psychiatrycznym, w którym napisał powieść „Na zarośniętych ścieżkach”. (zm. 19 lutego 1952 r. w Nörmholmie koło Grimstad)
Witold Gombrowicz, ur. 4 sierpnia 1904 r. w Małoszycach pod Opatowem, w ówczesnej guberni radomskiej – polski powieściopisarz, nowelista i dramaturg. Pochodził z zamożnej rodziny ziemiańskiej. W sierpniu 1939 r. wybrał się w podróż do Argentyny, gdzie zastał go wybuch II Wojny Światowej i gdzie przebywał do 1963 r. W 1964 r. przeniósł się do Vence koło Nicei na południu Francji, gdzie spędził resztę życia. W latach 60. Gombrowicz zyskał sławę światową, uwieńczoną licznymi tłumaczeniami dzieł oraz głośnymi realizacjami teatralnymi jego dramatów, szczególnie we Francji, Niemczech i Szwecji. Do najważniejszych jego dzieł zalicza się: „Pamiętnik z okresu dojrzewania” – debiutancki zbiór opowiadań (1933), powieści: „Ferdydurke” (1937), „Pornografia” (1960), „Trans-Atlantyk” (1953), „Opętani” (1939), „Kosmos” (1965), dramaty: „Ślub”(1953) i „Iwona, księżniczka Burgunda” (1938), „Operetka” oraz „Dzienniki” pisane od 1953 r. do śmierci. Trzy powieści Gombrowicza zostały sfilmowane ( „Ferdydurke”, „Kosmos” i ‘Pornografia”). Cechy charakterystyczne jego twórczości to: umiejętność widzenia człowieka w jego psychologicznym uwikłaniu w innych ludzi i spuściznę kultury, swoiste poczucie absurdu i obrazoburstwo dotykające przyjmowanych przez społeczeństwo tradycyjnych wartości, a także liczne neologizmy i „słowa klucze”. W PRL-u twórczość Gombrowicza prawie nie była publikowana, a dramaty trafiały na sceny niezwykle rzadko. (zm. 25 lipca 1969 r. w Vence we Francji)
5 sierpnia
Roman Bratny (właściwie Roman Mularczyk), ur. 5 sierpnia 1921 r. w Krakowie – polski prozaik, poeta, publicysta i scenarzysta filmowy. Pierwszy tomik swojej poezji pt. „Pogarda” opublikował w 1944 r. W latach 1943–1944 współpracował z pismem „Kuźnia”, a od 1944 r. był jednym z założycieli i redaktorem pisma literackiego „Dźwigary”. Walczył w powstaniu warszawskim. Po wojnie pracował w redakcji „Pokolenia” , „Nowa Kultura” i „Kultura”, a od 1975 był kierownikiem literackim Teatru Powszechnego w Warszawie. W 1949 r. wstąpił do PZPR. W swoich powieściach obrazował walkę i powojenne losy swojego pokolenia. Od jego powieści „Kolumbowie. Rocznik 20” pochodzi nazwa generacji literatów urodzonych około 1920 roku. Powieść została zekranizowana w 1970 r. – pisarz był scenarzystą i autorem dialogów ekranizacji „Kolumbów”. Inne ważne powieści Bratnego to: „Szczęśliwi torturowani”, „Śniegi płyną”, „Brulion”, „Na bezdomne psy”, „Nagi maj” oraz autobiograficzna „Anioł w butach z ostrogami”. (zm. 5 listopada 2017 r.)
6 sierpnia
Alfred Tennyson, ur. 6 sierpnia 1809 r. w Somersby – największy poeta postromantyzmu wiktoriańskiego, uhonorowany tytułem „poeta laureatus”. Zaczął tworzyć wraz z braćmi w wieku kilkunastu lat. W 1830 r. opublikował pierwszy wybór wyłącznie własnych poezji, w którym znalazły się poematy „Claribel” i „Mariana”. W 1833 roku Tennyson wydał kolejny zbiór poezji, zawierający najsłynniejszy poemat – balladę „Pani z Shalott”. Szczyt kariery osiągnął w 1850 roku, kiedy to przyznano mu godność „poeta laureatus” – nadwornego poety brytyjskich monarchów. Do najbardziej znanych jego utworów należy elegia poświęcona przyjacielowi Arthurowi Hallamowi „In Memoriam A. H. H.”. Był też twórcą monologów dramatycznych, między innymi: „Ulisses” i „Święty Szymon Słupnik”. (zm. 6 października 1892 r. w Aldworth)
Kazimiera Iłłakowiczówna, ur. 6 sierpnia 1892 r. w Wilnie – polska poetka, prozaik, dramaturg i tłumaczka. W latach 1926–1935 była sekretarką Józefa Piłsudskiego. Należała do najwybitniejszych postaci życia literackiego Warszawy w dwudziestoleciu międzywojennym. W młodości fascynowała się ruchem feministycznym. Do grona jej przyjaciół należeli: Julian Tuwim, Maria Dąbrowska i Witkacy. Oprócz wierszy uprawiała prozę. Jest autorką powieści dla dzieci „Bajeczna opowieść o królewiczu La-Fi-Czaniu, o żołnierzu Soju i o dziewczynce Kio”, prozy poetyckiej „Z rozbitego fotoplastikonu” oraz wspomnień „Niewczesne wynurzenia”. Pisała też dramaty, np. : „ Rzeczy sceniczne”. (zm. 16 lutego 1983 r. w Poznaniu)
Piers Anthony, ur. 6 sierpnia 1934 r. w Oksfordzie – angielsko-amerykański pisarz science fiction i fantasy. Autor cyklu powieściowego „Xanth” – liczącego 40 tomów oraz cyklów „Adept”, „Aton”, „Jason Striker”, „ChroMagic” i wielu innych.
7 sierpnia
Stephen Marlowe (właściwie Milton Lesser), ur. 7 sierpnia 1928 r. w Brooklynie – amerykański pisarz science fiction, powieści detektywistycznych. Najbardziej znany jako autor serii powieści o detektywie Chesterze Drumie. (zm. 22 lutego 2008 r. w Williamsburgu)
Tadeusz Zimecki, ur. 7 sierpnia 1929 r. w Warszawie – polski prozaik, dziennikarz, reportażysta, autor utworów dla młodzieży. Od 1947 do 1951 r. redaktor „Życia Warszawy”, a w latach 1951-1953 dziennikarz Polskiej Agencji Prasowej. Od 1953 do 1982 r. dziennikarz i redaktor Polskiego Radia. Autor między innymi: „Klub wyższego wtajemniczenia”, „Virtuti dla Karakuła”, „Wielki temat Tomasza Akapita”, „Old Piernik, prerie i my”, „Mister Nikt”. (zm. 5 listopada 2007 r. w Warszawie)
8 sierpnia
Samuel Agnon (właśc. Szmuel Josef Czaczkes), ur. 17 lipca 1888 r. w Buczaczu na Ukrainie (sam twierdził, że urodził się 8 sierpnia) – izraelski prozaik, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1966. Zaczął pisać w wieku ośmiu lat; początkowo w języku jidysz, później po hebrajsku. Najważniejsze jego utwory to opowiadanie „Porzucone żony” oraz powieści: „Wydawanie za mąż”, „Zwyczajna historia”, „Gość na noc”, „Wczoraj przedwczoraj” i „Szira”. (zm. 17 lutego 1970 r. w pobliżu Tel Avivu)
Marjorie Kinnan Rawlings, ur. 8 sierpnia 1896 r. w Waszyngtonie – amerykańska pisarka. Jej najbardziej znane dzieło to „Roczniak” , które zdobyło Nagrodę Pulitzera dla książki beletrystycznej w 1939 roku. Książka opowiada o chłopcu, który adoptuje osieroconego jelonka, a potem zmuszony jest go zabić. W 1946 r. została zekranizowana. W swych utworach poruszała wiejską tematykę, opisywała przyrodę i życie na wsi. (pisarka mieszkała na wsi na Florydzie). (zm. 14 grudnia 1953 r. w St. Augustine)
Jostein Gaarder, ur. 8 sierpnia 1952 r. w Oslo – norweski pisarz, autor książek filozoficznych i literatury pięknej. Jest autorem popularnych powieści dla młodzieży i dorosłych, prezentujących historię myśli filozoficznej i europejskie dziedzictwo kulturowe. Najsłynniejszą jego książką jest „Świat Zofii”. Wydrukowana w ponad 30 milionach egzemplarzy, tłumaczona w 54 językach. Inne jego książki to miedzy innymi „Dziewczyna z pomarańczami” i „Tajemnica Bożego Narodzenia”.
9 sierpnia
Tove Jansson, ur. 9 sierpnia 1914 r. w Helsinkach – fińska pisarka szwedzkojęzyczna, malarka, ilustratorka i rysowniczka komiksowa, znana najbardziej jako autorka książek o Muminkach. W wieku 14 lat zadebiutowała jako graficzka prasowa. Studiowała malarstwo w Sztokholmie, Helsinkach i Paryżu. Pierwszy raz wzięła udział w wystawie w 1933 roku i wtedy też wydała pierwszą książkę z własnymi ilustracjami. W latach czterdziestych zaczęła pisać i publikować utwory w różnych periodykach. Jesienią 1945 roku wyszła drukiem pierwsza część muminkowej sagi: „Małe trolle i duża powódź”. Po dwóch kolejnych powieściach: „Komecie nad Doliną Muminków” (1946) i „W Dolinie Muminków” (1948) pisarka zyskała ogromną popularność, a jej bohaterowie na stałe zagościli w domach i sercach czytelników. Seria o Muminkach zyskała szczególną popularność dzięki niezwykłej atmosferze świata w niej przedstawionego, bezpośredniemu i humorystycznemu językowi, bez przesadnego moralizatorstwa, niespotykanemu dotąd w literaturze dziecięcej, a także ilustracjom autorstwa samej Jansson. W latach 1947–1948 oraz 1954–1959 Jansson stworzyła (czasem współtworzyła z bratem Larsem) 22 komiksy o przygodach Muminków. Serię kontynuował Lars Jansson, który był samodzielnym autorem kolejnych 52 komiksów. Pisarka była lesbijką. Przez czterdzieści lat, aż do śmierci, żyła ze swoją partnerką, graficzką Tuulikki Pietilä – autorką wielu rysunków do jej książek. Oprócz cyklu o Muminkach Tove Jansson jest także autorką książek dla dorosłego odbiorcy, między innymi „Lato” i „Uczciwa oszustka”. W 1966 roku pisarka została odznaczona Medalem Hansa Christiana Andersena, a w 1994 – Nagrodą Szwedzkiej Akademii. W 1976 r. została odznaczona Orderem Uśmiechu. (zm. 27 czerwca 2001 r. w Helsinkach)
Daniel Keyes, ur. 9 sierpnia 1927 r. w Nowym Jorku – amerykański pisarz science-fiction. W 1959 r. opublikował swoje najsłynniejsze opowiadanie „Kwiaty dla Algernona”, nagrodzone w 1960 Nagrodą Hugo za najlepszą miniaturę literacką. Po rozbudowaniu go do formy powieściowej Keyes zdobył także nagrodę Nebula w 1966 r. Utwór miał wiele adaptacji scenicznych, radiowych i filmowych w różnych krajach. W Polsce, ekranizacja ukazała się w 1981 r. w ramach telewizyjnego Teatru Sensacji „Kobra”. (zm. 15 czerwca 2014 r. w Boca Raton)
Maria Czubaszek, ur. 9 sierpnia 1939 r. w Warszawie – polska pisarka i satyryczka, autorka tekstów piosenek, scenarzystka, felietonistka, dziennikarka. Jeszcze na studiach rozpoczęła prace w Polskim Radiu – początkowo jako sekretarka biurze reklamy. Zadebiutowała jako autorka tekstów reklamowych sloganem: „Jeśli chcesz mieć radio, to sobie kup”. Od 1976 była etatowym członkiem redakcji literacko-satyrycznego tygodnika „Szpilki” , dla którego pisała satyryczne felietony. Felietony te wraz z innymi zebranymi tekstami ukazały się w jej pierwszej książce „Na wyspach Hula-Gula”. Była autorką licznych tekstów piosenek, w tym do muzyki swojego męża Wojciecha Karolaka. Współpracowała też z telewizją – pisała teksty do programów satyrycznych oraz filmów i seriali telewizyjnych. Była stałą komentatorką „Szkła kontaktowego” nadawanego w TVN24. Inne jej książki to: „Każdy szczyt ma swój Czubaszek” (rozmowa z Arturem Andrusem), „Boks na Ptaku, czyli każdy szczyt ma swój Czubaszek i Karolak”, „Dzień dobry, jestem z kobry – czyli jak stracić przyjaciół w pół minuty i inne antyporady” i „Nienachalna z urody”. Była wielokrotnie nagradzana za swą twórczość, między innymi: laureatka Nagrody Osobowości i Sukcesy Roku w kategorii osobowość telewizyjna w 2014 r., a w 2009 r. otrzymała Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. (zm. 12 maja 2016 r. w Warszawie)
10 sierpnia
Zofia Kossak-Szczucka, ur. 10 sierpnia 1889r. w Kośminie (woj. lubelskie) – polska powieściopisarka, współzałożycielka dwóch tajnych organizacji w okupowanej Polsce: Frontu Odrodzenia Polski oraz Rady Pomocy Żydom Żegota. Za pomoc Żydom uhonorowana medalem „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”. Była córką Tadeusza Kossaka (brata bliźniaka Wojciecha) i Anny Kisielnickiej-Kossakowej, siostrą stryjeczną satyryczki Magdaleny Samozwaniec, poetki Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej i malarza Jerzego Kossaka oraz wnuczką Juliusza Kossaka. W 1943 r. została aresztowana przez władze niemieckie i trafiła do obozu w Oświęcimiu, a potem do Pawiaka. Skazano ją na śmierć, jednak dzięki pomocy władz podziemia została uwolniona w końcu lipca 1944 r. Potem wzięła też czynny udział w powstaniu warszawskim. Zaraz po wojnie została wysłana do Londynu z misją Polskiego Czerwonego Krzyża i pozostawała tu przez dwanaście lat. Po powrocie do kraju Najważniejszą dziedzinę jej twórczości stanowi proza historyczna. W powieściach takich jak „Legnickie pole” (1930) i opowiadaniach np. „Nieznany kraj” (1932) opisywała polskie wątki historii tego Śląska . Najbardziej znanym dziełem Kossak-Szczuckiej pozostaje jednak tłumaczony na wiele języków cykl powieściowy „Krzyżowcy”. Za swoją działalność otrzymała liczne odznaczenia między innymi nagrodę literacką województwa śląskiego (1932 r.), Złoty Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury (1936 r.), a także Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski i Wielki Krzyż Zasługi. (zm. 9 kwietnia 1968 r. w Bielsku-Białej)
Stefan Wiechecki, ps. Wiech, ur. 10 sierpnia 1896 r. w Warszawie – polski prozaik, satyryk, publicysta i dziennikarz. Najbardziej znane są jego felietony, z którymi jego postać jest kojarzona. Nazywany „Homerem warszawskiej ulicy”. W latach 1918 – 1920 grywał w teatrach, w 1923 roku został rzecznikiem prasowym Polskiego Czerwonego Krzyża, a w latach 1924–1926 był dyrektorem Teatru Popularnego na Woli. Po upadku teatru zajmował się dziennikarstwem („Kurier Warszawski” i „Kurier Czerwony”)- był sprawozdawcą z śródmiejskich sądów grodzkich. W wyniku tej pracy jego twórczość ewoluowała i pojawił się charakterystyczny dla Wiecha styl gwarowy. Po wojnie pisał felietony do „Życia Warszawy” , „Kuriera Codziennego” i „Expressu Wieczornego”. Był autorem popularnych felietonów pisanych gwarą warszawską, przedstawiających w satyrycznym świetle mieszkańców Warszawy. Stworzył m.in. postać historyka-amatora pana Teofila Piecyka oraz pana Walerego Wątróbki komentującego codzienne życie stolicy. Felietony, humoreski i reportaże Wiecha były wydawane również w zbiorach, m.in.: „Ja panu pokażę!” (1938), „Wiadomo – stolica!” (1946), „Helena w stroju niedbałem” (1949), „Ksiuty z Melpomeną” (1963), „Śmiech śmiechem” (1968), „Dryndą przez Kierberdzia” (1990). Jest też autorem powieści „Café »Pod Minogą«” (1957), i jej kontynuacji „Maniuś Kitajec i jego ferajna”(1960) oraz wspomnień „Piąte przez dziesiąte” (1970). (zm. 26 lipca 1979 r. w Warszawie)
Tadeusz Dołęga-Mostowicz, ur. 10 sierpnia 1898 r. w folwarku Okuniewo koło Głębokiego (Białoruś) – polski pisarz, prozaik, scenarzysta i dziennikarz. Jego najbardziej znaną powieścią jest „Kariera Nikodema Dyzmy”, kilkukrotnie zekranizowana, między innymi w serialu telewizyjnym o tym samym tytule. Ukazał w niej mechanizmy kierujące elitami władzy. Inne jego powieści to: „Ostatnia brygada”, „Kiwony”, „Prokurator Alicja Horn”, „Doktor Murek zredukowany”, „Drugie życie doktora Murka”, „Znachor”, „Trzy serca”, „Profesor Wilczur”, „Pamiętnik pani Hanki”. Już przed wojną znaczna część jego powieści doczekała się adaptacji filmowych, z których niektóre zyskały dużą popularność. (zm. 20 września 1939 r. w Kutach (obecna Ukraina))
Jerzy Pilch, ur. 10 sierpnia 1952 r. w Wiśle – polski pisarz, publicysta, felietonista, dramaturg i scenarzysta filmowy. Publikował na łamach „Polityki”, „Tygodnika Powszechnego”, „Dziennika”, „Przekroju”. Od lipca 2012 r. ponownie jest felietonistą „Tygodnika Powszechnego”. Autor powieści „Spis cudzołożnic. Proza podróżna”, która została zekranizowana w reżyserii Jerzego Stuhra. W 1989 otrzymał Nagrodę Fundacji im. Kościelskich za tom „Wyznania twórcy pokątnej literatury erotycznej”. W 2001 r. otrzymał Nagrodę Literacką „Nike” za powieść „Pod Mocnym Aniołem”, którą w 2013 r. zekranizował Wojciech Smarzowski. Pisze też scenariusze do filmów i seriali telewizyjnych.
11 sierpnia
Zuzanna Morawska, ur. 11 sierpnia 1840 r. w Sokołówku koło Ciechanowa – polska pisarka dla dzieci i młodzieży, działaczka oświatowa. Działała w Warszawskim Towarzystwie Dobroczynności. Współpracowała z „Przyjacielem dzieci” i „Bluszczem”. Autorka powiastek dla małych dzieci: „Z życia małych dzieci”, „Nasi znajomi”, „Lalka panny Gosi” i in. oraz powieści historycznych dla młodzieży: „Wilcze gniazdo”, „Giermek książęcy”, „Jerzy Jaszczur Bażeński”, „Król kurkowy”, „Na zgliszczach Zakonu”, „Rotmistrz wybraniecki”, „Złota ostroga”, „Na posterunku”, „Nigdy”, „Waterloo”, „Na straży”. (zm. 6 stycznia 1922 r. w Mławie)
Geoffrey Trease, ur. 11 sierpnia 1909 r. w Nottingham – angielski pisarz, autor spektakli radiowych i telewizyjnych. Napisał 113 książek, przetłumaczonych na 20 języków. Najbardziej znany jest z powieści historycznych dla dzieci. Autor między innymi: „Z Garibaldim na Sycylii”, „Dwanaście miesięcy, czyli historia Anglii” i „Podwodne cienie”. (zm. 27 stycznia 1998 r. w Bath)
Alex Haley, ur. 11 sierpnia 1921 r. w Ithaca – amerykański pisarz. Laureat Nagrody Pulitzera za książkę „Korzenie”, która jest swoistym drzewem genealogicznym autora. Opowiada historię przodków pisarza, którzy byli gambijskimu Murzynami i przybyli do USA jako niewolnicy, w tym o Kunta Kinte, który jest głównym bohaterem powieści. Na jej podstawie powstał serial telewizyjny pod tym samym tytułem. (zm. 10 lutego 1992 r. w Seattle)
Suzanne Collins, ur. 11 sierpnia 1962 r. w Hartford, Connecticut – amerykańska pisarka, scenarzystka telewizyjna, autorka bestsellerowej powieści science-fiction dla młodzieży „Igrzyska śmierci”, będącej pierwszą częścią trylogii o mieszkańcach futurystycznego państwa Panem. Kolejne części trylogii to: „W pierścieniu ognia” i „Kosogłos”. Cykl został zekranizowany, a główną zagrała Jennifer Lawrence. Autorka swoją pisarską karierę rozpoczęła w 1991 roku jako twórca telewizyjnych programów dla dzieci. Przed „Igrzyskami śmierci” pisała opowiadania oraz stworzyła pięciotomowy cykl pt. „Kroniki Podziemia”.
12 sierpnia
Robert Southey, ur. 12 sierpnia 1774 r. w Bristolu w południowo-zachodniej Anglii – angielski poeta, przedstawiciel romantyzmu w literaturze angielskiej, zaliczany do tzw. „poetów jezior”. Zostawił po sobie duży dorobek literacki, często zmuszony był pisać na zamówienie, co bardzo odbiło się na jakości jego utworów. Najbardziej cenione są dwie ballady „Po bitwie pod Blenheim” i „Uczony”. jest także autorem historii uznanej dziś za klasykę literatury dziecięcej – „Opowieść o trzech niedźwiadkach” – znanej też pod tytułem „Złotowłosa i trzy niedźwiadki”. Southey napisał też kilka książek biograficznych (najbardziej znana „Żywot Nelsona”) oraz pięć eposów: „Joanna d’Arc”, „Madoc”, „Thalaba Niszczyciel”, „Klątwa Kehamy”, „Roderyk, ostatni z Gotów”. (zm. 21 marca 1843 r. w Londynie)
Jacinto Benavente y Martínez, ur. 12 sierpnia 1866 r. w Madrycie – hiszpański dramaturg, poeta, eseista, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1922. Autor ponad 150 dramatów, między innymi: „Uczta drapieżników”, „Krąg interesów”, „Pani dziedziczka”, „Miasto niefrasobliwe”. W swoich utworach krytykował arystokracje i burżuazję, pojawiały się w nich też aluzje polityczne oraz elementy fantastyczne. Pisał również dla dzieci np. „Zdarzyło się pewnego” i „Kopciuszek”.( zm. 14 lipca 1954 r. w Madrycie)
Sue Monk Kidd, ur. 12 sierpnia 1948 r. w Sylvester , stan Georgia – amerykańska pisarka, autorka książki „Sekretne życie pszczół” , która przyniosła jej światowy rozgłos. Adaptowano ją do przestawienia teatralnego, a w roku 2008 powstał na jej podstawie film. Książka opowiada o konfliktach na tle rasowym i kobiecej przyjaźni ponad podziałami. Inne jej książki to: „Podróże z owocem granatu”, „Czarne Skrzydła” i „Opactwo świętego grzechu”.
Katherine Boo, ur. 12 sierpnia 1964 r. w Waszyngtonie – dziennikarka i pisarka, pisząca przede wszystkim o biednych i pokrzywdzonych ludziach w Ameryce i Indiach. W roku 2000 jako dziennikarka otrzymała Nagrodę Pulitzera za serię artykułów w „The Washington Post” o domach grupowych dla upośledzonych umysłowo. W 2012 r. ukazała się jej pierwsza książka „Zawsze piękne. Życie, śmierć i nadzieja w slumsach Bombaju”. Otrzymała za nią National Book Award.
13 sierpnia
Werner Keller, ur. 13 sierpnia 1909 r. w Gut Nutha – niemiecki dziennikarz i autor książek popularnonaukowych. Jego najbardziej znana książka „A jednak Pismo Święte ma rację” , w której wskazuje w niej na odkrycia archeologiczne które jego zdaniem potwierdzają prawdziwość przekazów zawartych w Starym i Nowym Testamencie, została przetłumaczona na ponad 20 języków, osiągnęła nakład ponad 20 milionów egzemplarzy. (zm. 29 lutego 1980 r. w Ascona)
Joe Simpson, ur. 13 sierpnia 1960 r. w Kuala Lumpur – brytyjski alpinista i pisarz. Sławę przyniosła mu książka „Dotknięcie pustki”, w której opisuje historię groźnego wypadku, mającego miejsce w czasie zejścia ze szczytu Siula Grande w Andach peruwiańskich w 1985 r. Została ona nagrodzona między innymi nagrodą Boardmana Taskera dla najlepszej książki o tematyce górskiej. Na podstawie książki powstał film „Czekając na Joe”.
14 sierpnia
John Galsworthy, ur. 14 sierpnia 1867 r. w Kingston upon Thames – brytyjski powieściopisarz, nowelista, poeta i dramaturg, przedstawiciel realizmu krytycznego, zapoczątkowanego przez pisarzy takich jak Herbert George Wells, Arnold Bennett czy George Bernard Shaw. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1932. Otrzymał ją za „Sagę rodu Forsyte’ów”- dzieło rozpisane łącznie na dziesięć tomów, zaczynają się w epoce wiktoriańskiej, a kończą na czasach międzywojennych. Saga obejmuje losy kilku pokoleń bogatej mieszczańskiej rodziny. Historia zaczyna się w 1886 roku w Londynie. Na jej podstawie oraz kontynuacji sagi Forsyte’ów- „Nowoczesnej komedii” w 1967 r. został zrealizowany brytyjski serial telewizyjny. Inne jego dzieła to między innymi trylogia „Koniec rozdziału” oraz książki „Droga świętego”, „Z czterech stron wiatru”, „Villa Rubein”, „Człowiek z Devon”. (zm. 31 stycznia 1933 r. w Londynie)
Julia Hartwig, ur. 14 sierpnia 1921 r. w Lublinie – polska poetka i eseistka, tłumaczka literatury pięknej z języka francuskiego i angielskiego. Swoje wiersze i artykuły publikowała w pismach: „Odrodzenie”, „Nowa Kultura”, „Świat”, „Nowe Książki”, „Poezja”, „Tygodnik Powszechny”, „Twórczość”, „Kresy”, „Na Głos”, „Zeszyty Literackie”, „Odra”, „Więź”, „Kwartalnik Artystyczny”. Jej dorobek literacki obejmuje kilkanaście zbiorów poezji i prozy poetyckiej oraz monografie, eseje, tłumaczenia, książki dla dzieci. Tomy poetyckie to między innymi: „Pożegnania”, „Czuwanie”, „Czułość”, „Zawsze od nowa”, „Nie ma odpowiedzi” , „Błyski”, „Bez pożegnania”, „To wróci”, „Jasne niejasne”, „Wiersze wybrane”, „Gorzkie żale”, „Zapisane”. Julia Hartwig jest też autorką: tomów poematów prozą: „Mówiąc nie tylko do siebie”; szkiców: „Pisane przy oknie”; monografii: „Apollinaire”, „Gerard de Nerval” oraz książek dla dzieci: „Pierwsze przygody poziomki”, „Tomcio Paluch”, „Zguba Michałka”, „Pan Nobo. Dalsze przygody Poziomki”. Otrzymała wiele nagród, w tym: Nagroda Polskiego Pen Clubu (1979, 1997), Nagroda Wilder Prize (USA, 1986), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1997), Nagroda Ministra Kultury za całokształt twórczości (2001), Nagroda Wielka Fundacji Kultury (2003), Medal Gloria Artis (2005), Nagroda Polskiego Pen Clubu im. J. Parandowskiego (2009). Dwukrotnie otrzymała najwyższe odznaczenie nadawane przez rząd francuski – order Legii Honorowej: w 2008 roku w randze kawalera, w 2016 roku w randze oficera. W 2013 roku w XII edycji Nagrody Norwida otrzymała nagrodę „Dzieło życia” za całokształt twórczości. W 2014 roku Julia Hartwig otrzymała nagrodę im. Wisławy Szymborskiej za tom „Zapisane”. Czterokrotnie była nominowana do Nagrody Literackiej Nike. (zm. 13 lipca 2017 w Gouldsboro w Pensylwanii)
René Goscinny, ur. 14 sierpnia 1926 r. w Paryżu – francuski scenarzysta i pisarz polskiego pochodzenia, jeden z najbardziej znanych twórców komiksu europejskiego. Autor serii komiksów o Gallu Asteriksie (24 zeszyty) oraz serii humorystycznych książek o Mikołajku, które ilustrował Jean-Jacques Sempé, ukazujących się we Francji w latach 1956–1964. Opisują one w barwny i humorystyczny sposób wydarzenia z codziennego życia małego chłopca, tytułowego Mikołajka, mieszkającego we Francji na przełomie lat 50. i lat 60. XX wieku. (zm. 5 listopada 1977 r. w Paryżu)
15 sierpnia
Edith Nesbit, ur. 15 sierpnia 1858 r. w Kennington – brytyjska pisarka i poetka, znana głównie jako autorka powieści dla dzieci. Wywarła duży wpływ na angielską literaturę dziecięcą, uważana jest za jedną z przedstawicielek brytyjskiego „złotego wieku powieści dla dzieci” i twórczynię realistycznej powieści przygodowej dla dzieci. Jej utwory cechuje pomieszanie realiów ówczesnej Wielkiej Brytanii i fantastyki, stąd też uznawana jest za prekursorkę nowoczesnej literatury fantastycznej. Pierwszym utworem dla dzieci były opublikowane w prasie wspomnienia z lat szkolnych. Sławę przyniosły jej książki o przygodach rodziny Bastablów. Pierwszy tom „Poszukiwacze skarbu” napisała w 1899 r. Kontynuacją są: „Złota Księga Bastablów” i „Przygody młodych Bastablów”. Jej najbardziej znane powieści, fantastyczna trylogia „Pięcioro dzieci i „coś”” oraz „Przygoda przyjeżdża pociągiem” powstały w latach 1902–1906. (zm. 4 maja 1924 r. w New Romney)
Jan Brzechwa (właśc. Jan Wiktor Lesman, ps. Szer-Szeń, Inspicjent Brzeszczot), ur. 15 sierpnia 1898 r. w Żmerynce na Podolu (Ukraina) – polski poeta pochodzenia żydowskiego, autor bajek i wierszy dla dzieci, satyrycznych tekstów dla dorosłych, a także tłumacz literatury rosyjskiej. Z zawodu był adwokatem, specjalistą w dziedzinie prawa autorskiego. Był wnukiem warszawskiego księgarza i wydawcy Bernarda Lesmana, a przy tym kuzynem poety Bolesława Leśmiana, który wymyślił jego pseudonim artystyczny : Brzechwa (nawiązanie do części strzały). Jeszcze jako nastolatek zadebiutował w 1915 r., kiedy to opublikował swoje pierwsze wiersze w „Sztandarze” oraz w kijowskich „Kłosach Ukraińskich”. Po rozpoczęciu studiów prawniczych zaczął dorabiać jako autor tekstów satyrycznych oraz piosenek i skeczy. Współpracował wówczas z takimi znanymi kabaretami, jak : „Qui Pro Quo”, „Czarny Kot” czy „Morskie Oko”. Posługiwał się najczęściej pseudonimami Szer-Szeń oraz Inspicjent Brzeszczot. Utwory liryczne publikował w „Skamandrze” i „Wiadomościach Literackich”. W 1926 r. wydał tom poezji „Oblicza zmyślone”. Pierwszy tomik wierszy dla dzieci – „Tańcowała igła z nitką” opublikował w 1938 r. Kolejny tom „Kaczka Dziwaczka” wydano w 1939 r. W czasie II wojny światowej powstały „Akademia pana Kleksa” i „Pan Drops i jego trupa”. Kontynuacja przygód pana Kleksa: „Podróże pana Kleksa” i „Tryumf pana Kleksa” powstała w latach 60-tych. W latach 80-tych książki zostały zekranizowane, powstały polsko-radzieckie muzyczne filmy fantasy z 1983 i 1986 roku w reżyserii Krzysztofa Gradowskiego. W rolę Ambrożego Kleksa wcielił się Piotr Fronczewski. Inne znane utwory dla dzieci to także: „Przygody Pchły Szachrajki”, „Ptasie plotki”, „Na wyspach Bergamutach”, „Przygody rycerza Szaławiły”, „Brzechwa dzieciom”, „Sto bajek”, „Szelmostwa lisa Witalisa”. Brzechwa był zaprzyjaźniony z grafikiem Janem Marcinem Szancerem, autorem licznych ilustracji do jego tekstów. W latach 50. XX w. pisał socrealistyczne wiersze propagandowe, gloryfikujące PZPR i ustrój socjalistyczny. Po śmierci Stalina poeta zaprzestał twórczości na zamówienie polityczne. (zm. 2 lipca 1966 r. w Warszawie)
Maria Ulatowska, ur. 15 sierpnia 1948 r. w Warszawie – polska pisarka specjalizująca się głównie w powieściach społeczno-obyczajowych. Zadebiutowała w 2011 książką „Sosnowe dziedzictwo”. Inne jej powieści to: „Pensjonat Sosnówka”, „Domek nad morzem”, „Prawie siostry”, „Rodzina z Sosnówki”, „Ostatni list”, „Kartka ze szwajcarskim adresem” i wiele innych.
Stieg Larsson, ur. 15 sierpnia 1954 r. w Skelleftehamm – szwedzki dziennikarz i pisarz, autor powieści kryminalnych. Najbardziej znany jako autor wydanej po jego śmierci trylogii „Millennium”. Jako dwunastolatek napisał swoją pierwszą powieść, którą dał do przeczytania swojemu ojcu. Znany był ze swoich skrajnie lewicowych poglądów. Popierał ruchy antyrasistowskie i antynazistowskie. Był również zagorzałym feministą, co wynikało z tego że w młodości był świadkiem gwałtu. Przez bardzo długi czas pisał tylko dla rozrywki po powrocie z pracy. Dopiero tuż przed śmiercią postanowił opublikować swoje powieści. Niestety, nie doczekał tej chwili – zmarł nagle na zawał serca 9 listopada 2004 roku. Na trylogię „Millenium” składają się książki: „Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet”, „Dziewczyna, która igrała z ogniem” i „Zamek z piasku, który runął”. Cykl ten stał się niekwestionowanym bestsellerem na całym świecie, sprzedając się w ponad 80 milionach egzemplarzy. Na jego podstawie powstały dwie ekranizacje – szwedzka oraz hollywoodzka, ta druga z Danielem Craigiem w roli Mikaela Blomkvista. W 2015 roku została wydana czwarta część serii, „Co nas nie zabije”, napisana przez Davida Lagercrantza. (zm. 9 listopada 2004 r. w Sztokholmie)
16 sierpnia
Charles Bukowski, ur. 16 sierpnia 1920 r. w Andernach – amerykański poeta, powieściopisarz, nowelista, scenarzysta filmowy i rysownik niemieckiego pochodzenia. Przez wielu zaliczany do pokolenia Beat Generation. Sławę zyskał dzięki cyklowi powieściowemu, w którym stworzył postać alkoholika – Henry’ego Chinaskiego. Jego twórczość była inspirowana była jego własnymi doświadczeniami. Pomimo wulgarnego języka i prostego stylu, jego twórczość ujmuje wrażliwością i głębokim zrozumieniem ludzkiej natury. Jego bohater to człowiek z marginesu społecznego, outsider przepełniony sceptycyzmem wobec ludzi, a jednocześnie wiecznie poszukujący bliskości z nimi. Najważniejsze jego dzieła to: powieści: „Listonosz”, „Faktotum”, „Kobiety”, „Hollywood”, opowiadania: „Na południe od nigdzie”, „Kłopoty to męska specjalność”, „Najpiękniejsza dziewczyna w mieście” oraz wiersze: „Miłość to piekielny pies: wiersze z lat 1974-1977”, „Światło błyskawicy za górą”. (zm. 9 marca 1994 r. w San Pedro, Kalifornia)
Diana Wynne Jones, ur. 16 sierpnia 1934 r. w Londynie – brytyjska autorka powieści fantasy dla dzieci i dorosłych. Zaczęła pisać we wczesnych latach 60. W Polsce znana jest za sprawą serii „Światy Chrestomanciego”, trzech powieści o Ruchomym Zamku oraz powieści „Spisek w Królestwie Czarów”. Jest autorką kilkudziesięciu powieści, tłumaczonych na 15 języków. W 1978 r. otrzymała nagrodę The Guardian dla najlepszej dziecięcej książki roku. Natomiast w 2007 r. pisarka została uhonorowana World Fantasy Award za całokształt twórczości. (zm. 26 marca 2011 r. w Bristolu)
17 sierpnia
Fredrika Bremer, ur. 17 sierpnia 1801 r. w Turku (w tamtych czasach w Szwecji) – szwedzka pisarka i feministka. W 1828 roku zadebiutowała jako anonimowa pisarka serią opowiadań o losach kobiet na rynku matrymonialnym. Pod względem przekonań politycznych była liberałką, która sympatyzowała z ruchem robotniczym i uznawała kwestie socjalne za ważne. Była współzałożycielką Stowarzyszenia Kobiet na rzecz Więźniarek, którego celem było odwiedzanie więźniarek by zapewnić im wsparcie moralne i pozytywny rozwój osobowości poprzez studia religijne. W swojej powieści „Hertha” poruszyła kwestię braku wolności i praw kobiet. Książka wywołała debatę w szwedzkim parlamencie, która przyczyniła się w 1858 roku do uchwalenia nowego prawa uwłasnowalniającego niezamężne kobiety w Szwecji. Książka Bremer zapoczątkowała również debatę o uprawnieniu kobiet do studiowania na uczelniach wyższych. W roku 1861 państwo założyło Uniwersytet dla nauczycielek. (zm. 31 grudnia 1865 r. w Haninge)
Józef Wittlin, ur. 17 sierpnia 1896 r. w Dmytrowie (wieś na Ukrainie) – polski poeta, prozaik i tłumacz żydowskiego pochodzenia. Pisał eseje, powieści oraz poezję. Współpracował z Radiem Wolna Europa. W 1935 r. opublikował swoją najsłynniejszą powieść „Sól ziemi” w której przedstawiając losy prostego żołnierza wcielonego do wojska w czasie I wojny światowej zawarł wątki pacyfistyczne. Książka w 1939 r. była wymieniana jako jedna z propozycji do literackiej Nagrody Nobla. (zm. 28 lutego 1976 r. w Nowym Jorku)
Jadwiga Żylińska, ur. 17 sierpnia 1910 r. we Wrocławiu – polska pisarka, prozaiczka, eseistka, autorka powieści dla młodzieży, powieści historycznych, słuchowisk i adaptacji. Debiutowała w 1931 r. tomikiem baśni z własnymi ilustracjami pt. „Królewicz grajek”. Publikowała między innymi w czasopismach: „Tydzień”, „Moda i Życie Praktyczne”, „Przekrój”, „Odra”. Od 1951 r. współpracowała z Polskim Radiem. Jest autorką takich powieści jak: „Tajemniczy zamek”, „Stig Ulsen i Rozamunda”, „Złota włócznia”, „Na bursztynowym szlaku”, „Mistrz Dedal”, „Tezeusz i Ariadna”, „Gwiazda spadająca”. Pisała też opowiadania, do których należą między innymi: „Muzykanci z Bremy”, „Dzikie ptaki”, „Gospoda samobójców”, „Spotkania po drugiej stronie lustra”. W 1993 r. otrzymała Nagrodę Polskiego PEN Clubu im. J. Parandowskiego za twórczość prozatorską. (zm. 25 kwietnia 2009 r. w Warszawie)
V.S. Naipaul (właśc. sir Vidiadhar Surajprasad Naipaul), ur. 17 sierpnia 1932 r. w Chaguanas w pobliżu Port-of-Spain w Trynidadzie i Tobago – brytyjski prozaik i eseista, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 2001. Pochodził z rodziny imigrantów z północy Indii, jego przodkowie należeli do najwyższej kasty braminów, czyli kapłanów. W 1950 roku wygrał stypendium Oksfordu i wyjechał na studia do Anglii. Po studiach pracował jako prezenter BBC. Pierwsze powieści poświęcił tematyce kolonialnej Wielkiej Brytanii, utrzymane w ironicznym stylu: „Masażysta cudotwórca”, „Wybory w Elwirze” oraz „Dom pana Biswasa”, która przyniosła mu międzynarodową sławę. Inne jego utwory, bardziej pesymistyczne w wymowie bywają porównywane do twórczości Josepha Conrada. W niektórych zawarł watki polityczne np. „Partyzanci” czy „Zakręt rzeki”. Opisując świat kultury kolonialnej przedstawiał Europe z perspektywy mieszkańca kraju Trzeciego Świata, a także tamte kręgi cywilizacyjne z punktu widzenia człowieka Zachodu. Napisał tez wiele esejów i reportaży, będących relacjami ze swych licznych podróży, np. : „Indie: miliony zbuntowanych”, „Podróż karaibska do pięciu społeczeństw kolonialnych” czy „Maska Afryki: odsłony afrykańskiej religijności”. Laureat wielu nagród, między innymi Nagrody Bookera (1971), Nagrody im. T.S. Eliota (1986), Nagrody im. Davida Cohena (1993). W 1990 roku otrzymał z rąk królowej Elżbiety II tytuł szlachecki. W 2001 roku został laureatem Nagrody Nobla. (zm. 11 sierpnia 2018 r. w Londynie)
18 sierpnia
Brian Aldiss, ur. 18 sierpnia 1925 r. w East Dereham w Norfolk- brytyjski pisarz science-fiction, krytyk i wydawca fantastyki. Pięciokrotny laureat British SF Award, dwukrotny laureat nagrody Hugo oraz Nebuli i Nagrody im. Campbella. Uhonorowany nagrodą Damon Knight Memorial Grand Master Award (1999) za dorobek życia. W 2005 roku został odznaczony tytułem Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego (OBE) za swoje zasługi dla literatury. Autor książek: „Non-stop”, „Tłumacz”, „Cieplarnia”, „Mroczne lata świetlne”, „Siwobrody”, zbioru opowiadań „Kto zastąpi człowieka?”, „Kryptozoik” , trylogii „Helikonii” i wielu innych. (zm. 19 sierpnia 2017 r. w Oksfordzie)
Edward Stachura (pseudonim „Sted”), ur. 18 sierpnia 1937 r. w Charvieu we Francji – polski poeta, prozaik, pieśniarz i tłumacz. Urodził się w rodzinie polskich emigrantów, którzy wyjechali z Polski w poszukiwaniu pracy. W 1948 r. po 26 latach rodzina wróciła do kraju i osiedliła się w Łazieńcu, niedaleko Aleksandrowa Kujawskiego. Poeta miał wtedy 11 lat. Z powodu konfliktów z nauczycielami zmuszony był zmienić szkołę średnią i przeniósł się do liceum do Gdyni. Zaczął pisać w wieku 17 lat. Po maturze nawiązał kontakt z młodoliterackim środowiskiem Gdańska. Za prasowy debiut Stachury uznaje się druk jego wierszy („Brudny pijak”, „Tępymi nożami” i „Przestroga”) w czasopiśmie młodych „Kontrasty” (1956 r.) oraz dwóch wierszy „Metamorfoza” i „Odnalazły się marzenia” w gdańskim dwutygodniku „Uwaga” (rok 1957). W 1957 roku rozpoczął studia (romanistykę) na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, które przerwał po pierwszym semestrze. W maju 1960 roku przeniósł się na Uniwersytet Warszawski, gdzie uzyskał dyplom magistra w 1965 roku. Przez krótki czas należał do tzw. Orientacji Poetyckiej Hybrydy. Debiut książkowy miał miejsce w 1962 r. Opublikował zbiór opowiadań pt. „Jeden dzień”. Cztery lata później ukazał się zbiór „Falując na wietrze”. Podczas pobytu w Meksyku (1969–70), gdzie studiował język hiszpański oraz historię kultury Ameryki Łacińskiej i Meksyku, tłumaczył na polski m. in. wiersze Borgesa, opowiadania Onettiego oraz powieść Márqueza „Sto lat samotności”. W 1972 roku otrzymał nagrodę Fundacji im. Kościelskich w Genewie, a w 1975 ukazała się książka „Wszystko jest poezja. Opowieść–rzeka”. Jest także autorem powieści: „Cała jaskrawość” i „Siekierezada albo Zima leśnych ludzi”. Najbardziej znany i doceniany jest jednak jako poeta. Najważniejsze jego dzieła poetyckie to tomy: „Dużo ognia”, „Piosenki”, „Missa pagana” oraz poematy: „Po ogrodzie niech hula szarańcza” i „Przystępuję do ciebie”. Jest też autorem felietonów, szkiców i listów. W swych utworach sięgał do stylu ballady i gawędy, na spotkaniach autorskich grał na gitarze i śpiewał swoje teksty. W latach 80. poezja Stachury stała się symbolem młodzieżowej kultury alternatywnej. Wiele jego utworów było wykonywanych przez znane zespoły, np. Stare Dobre Małżeństwo. Od maja do lipca 1979 roku pisał swój ostatni brulion zatytułowany „Pogodzić się ze światem”. Zmarł tragicznie popełniając samobójstwo (wcześniej kilkukrotnie próbował pozbawić się życia miedzy innymi rzucając się pod szyno bus).Napisał pożegnalny list, znany jako „List do pozostałych”. (zm. 24 lipca 1979 r. w Warszawie)
Janusz Leon Wiśniewski, ur. 18 sierpnia 1954 r. w Toruniu – naukowiec i pisarz polski, magister fizyki i ekonomii, doktor informatyki, doktor habilitowany chemii. Jako pisarz Wiśniewski zadebiutował w 2001 roku, wydając powieść „Samotność w Sieci”, która szybko stała się bestsellerem i doczekała się ekranizacji filmowej w 2006 r. Do 2014 roku wydał kilkadziesiąt powieści, spośród których większość zostało ciepło przyjętych przez czytelników i trafiła na listy bestsellerów. Należą do nich między innymi: „Zespoły napięć”, „Los powtórzony”, „Intymna teoria względności”, „Molekuły emocji,”, „Sceny z życia za ścianą”, „Bikini”, „Spowiedź niedokończona”. Obecnie mieszka i pracuje we Frankfurcie nad Menem.
19 sierpnia
Jerzy Andrzejewski, ur. 19 sierpnia 1909 r. w Warszawie – polski prozaik, publicysta, felietonista, scenarzysta, działacz opozycji demokratycznej w PRL, współzałożyciel Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”. Debiutował w 1932 na łamach dziennika „ABC” opowiadaniem „Wobec czyjegoś życia”. Sławę przyniosła mu powieść „Ład serca” z 1938. W 1944 roku wraz z Jerzym Zagórskim napisał sztukę teatralną „Święto Winkelrieda” w ramach konkursu zorganizowanego przez Tajną Radę Teatralną, który został wystawiony w 1956 roku w Łodzi w reżyserii Kazimierza Dejmka. W 1948 roku ukazała się powieść „Popiół i diament”, która dziesięć lat później została przeniesiona na ekran przez Andrzeja Wajdę. W filmie główną role zagrał Zbigniew Cybulski. W latach pięćdziesiątych powstały kolejne dwie cenione powieści : „Ciemności kryją ziemię” oraz „Bramy raju”. Inne jego dzieła to: „Idzie skacząc po górach”, „Miazga”, „Nikt”. (zm. 19 kwietnia 1983 r. w Warszawie)
Frank McCourt, ur. 19 sierpnia 1930 r. w Nowym Jorku – pisarz amerykański pochodzenia irlandzkiego, laureat Nagrody Pulitzera. Światową sławę przyniosła mu autobiograficzna powieść „Prochy Angeli”, w której opisał swą młodość oraz klerykalną społeczność rodzinnego miasta. W roku 1999 książka została zekranizowana przez Alana Parkera. (zm. 19 lipca 2009 r. w Nowym Jorku)
20 sierpnia
Charles de Coster, ur. 20 sierpnia 1827 r. w Monachium – belgijski powieściopisarz, piszący po francusku. Jego utwory przyczyniły się do pobudzenia belgijskiej świadomości narodowej i uważane są za początki belgijskiej literatury. Do najważniejszych dzieł de Costera należą „Legendy flamandzkie” i „Przygody Dyla Sowizdrzała”. Pisząc „Legendy flamandzkie” posługiwał się językiem pełnym archaizmów i stylizowanym na dawne opowieści. (zm. 7 maja 1879 r. w Brukseli)
Bolesław Prus (właściwie Aleksander Głowacki herbu Prus), ur. 20 sierpnia 1847 r. w Hrubieszowie – polski pisarz, prozaik, nowelista i publicysta okresu pozytywizmu. W wieku dwu lat osierociła go matka, gdy miał 9 lat zmarł jego ojciec. W wieku 16 lat uciekł ze szkoły i wziął udział w powstaniu styczniowym. Został ranny w bitwie pod Białką i dostał się do rosyjskiej niewoli. Ze względu na młody wiek oraz dzięki wstawiennictwu ciotki pozwolono mu wrócić do domu. Jednak w 1864 r. za udział w powstaniu został aresztowany i przebywał w wiezieniu na Zamku w Lublinie, a sąd wojskowy pozbawił go szlachectwa. Po zwolnieniu z więzienia pisarz kontynuował naukę w gimnazjum, a następnie w Szkoły Głównej w Warszawie na Wydziale Matematyczno-Fizycznym. W tym czasie zarabiał na studia jako guwerner i korepetytor, a także publikował listy w „Kurierze Świątecznym” pod pseudonimem Jan w Oleju. Z powodów finansowych przerwał studia w Warszawie i przeniósł się do Puław, gdzie popadł w konflikt z rosyjskim profesorem i w 1870 r. wrócił do Warszawy. Za debiut prasowy Aleksandra Głowackiego uważa się artykuł społeczny „Nasze grzechy” w czasopiśmie „Opiekun domowy” w 1872 r. Tego samego roku w czasopiśmie „Niwa” opublikowany został jego pierwszy artykuł popularnonaukowy „O elektryczności”. Na łamach „Opiekuna domowego” w 1872 roku ukazywały się też felietony Głowackiego „Listy ze starego obozu”, które autor po raz pierwszy podpisał pseudonimem Bolesław Prus. Rozpoczął również współpracę z satyrycznymi pismami „Mucha” i „Kolce”, dla których pisał prześmiewcze „Szkice społeczne” i liczne humoreski. W 1874 r. związał się z „Kurierem Warszawskim”, na łamach którego ukazała się seria siedmiu utworów z cyklu „Szkice warszawskie”, a od 1875 r. felietony i reportaże zatytułowane „Kartki z podróży”. Popularność przyniosły pisarzowi artykuł publikowane w ramach cyklu „Kronika tygodniowa”, w których poruszał on sprawy polityczne, społeczne i moralne. W „Kurierze Warszawskim” w latach 1875 – 1887 ukazało się 345 jego felietonów, a w „Kurierze Codziennym” w latach 1887 – 1901 opublikował ich 373. W latach 1905 – 1911 pisarz współpracował z „Tygodnikiem Ilustrowanym”, dla którego napisał 178 kronik. W 1882 r. objął redakcję „Nowin”. Na jej łamach zamieścił kontrowersyjny dokument „Szkic programu w warunkach obecnego rozwoju społeczeństwa”, w którym proklamował program pozytywistycznej pracy i opowiadał się przeciwko kolejnym powstaniom. Zostało to uznane jako świadectwo ugodowej postawy wobec Rosji i pomawiano go o brak patriotyzmu. W latach 1879 -1885 Prus zajmował się twórczością nowelistyczną. Większość opowiadań, nowel, a później powieści Prusa była po raz pierwszy publikowana na łamach gazet, z którymi współpracował. Najważniejsze jego nowele to: „Antek”, „Katarynka”, „Kamizelka”, „Anielka” i „Omyłka”. Pierwszą dużą powieścią Prusa była „Placówka” (1885-1886) – ukazująca się początkowo na łamach czasopisma „Wędrowiec”. Następnie powstała „Lalka”, „Emancypantki” i powieść historyczna „Faraon”. Wiele jego utworów zostało zekranizowanych. Pod koniec życia Prus angażował się w działalność społeczną: działał między innymi w Towarzystwie Dobroczynności, Seminarium dla Nauczycieli Ludowych w Ursynowie, był prezesem Stowarzyszenia Kursów dla Analfabetów Dorosłych. W swoim testamencie ufundował stypendia dla utalentowanych dzieci pochodzących z ubogich wiejskich rodzin. Przez 28 lat regularnie odwiedzał Nałęczów, gdzie chętnie wypoczywał. (zm. 19 maja 1912 r. w Warszawie)
Salvatore Quasimodo, ur. 20 sierpnia 1901 r. Modica na Sycylii – poeta włoski, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1959. Zajmował się również tłumaczeniem antycznej poezji greckiej i łacińskiej oraz anglojęzycznej, w tym Szekspira. Jego najważniejsze dzieła to: „Wody i ziemie”, „Erato i Apollo”, „I nagle wieczór”, „Dzień po dniu”, „Fałszywa i prawdziwa zieleń”. (zm. 14 czerwca 1968 r. w Neapolu)
Greg Bear, ur. 20 sierpnia 1951 r. w San Diego w Kalifornii – amerykański pisarz science fiction. Trzykrotny laureat nagród Nebula, a także Hugo oraz Endeavour. Autor między innymi: serii „Droga” i „Radio Darwina” oraz powieści: „Pieśń krwi’, „Styczne”, „Ciężki bój”, „Fundacja i Chaos” i „Prom kosmiczny 03”.
21 sierpnia
Emilio Salgari, ur. 21 sierpnia 1862 r. w Weronie – pisarz włoski; autor popularnych powieści przygodowych, których akcja rozgrywa się w egzotycznych krajach, pionier fantastyki naukowej. Zasłynął głównie z napisania książki o malezyjskim piracie, Sandokanie. W 1971 roku na podstawie jego książek nakręcono film pt. „Czarny pirat”, a w 1976 r. „Czarny korsarz”. (zm. 25 kwietnia 1911 r. w Turynie)
Mary Margaret Kaye, ur. 21 sierpnia 1908 r. w Shimla w Indiach – pisarka brytyjska. Wychowywała się w Indiach, dopiero jako 10-latka została wysłana do Anglii. Była żoną brytyjskiego oficera. Dużo podróżowała i pisała powieści detektywistyczne. Najbardziej znana z powieści „Dalekie pawilony”, której akcja toczy się w Indiach w latach 1852-1879. Bohaterami są Anglik urodzony w Indiach, oraz jego ukochana Andżuli, która wychodzi za mąż za radżę. Książka doczekała się także ekranizacji w kinie i telewizji. (zm. 29 stycznia 2004 r. w Lavenham w Wielkiej Brytanii)
22 sierpnia
Ray Bradbury, ur. 22 sierpnia 1920 r. w Waukegan – amerykański pisarz, należący do czołówki światowych twórców fantastyki. Pisał pod pseudonimami: Edward Banks, William Elliot, D. R. Banat, Leonard Douglas, Leonard Spaulding. Od 1941 r. zaczął publikować opowiadania na łamach czasopism. W 1950 roku wydał zbiór „Kroniki marsjańskie”, który przyniósł mu sławę i uznanie krytyki. W 1953 r. wydał powieść „451 stopni Fahrenheita”, której akcja rozgrywa się w świecie, gdzie czytanie książek i krytyczne myślenie są zakazane. Pierwsza adaptacja filmowa powstała w 1966 roku, a w 2002 r. powstał film „Equilibrium” zainspirowany fabułą książki. Za swoją twórczość otrzymał wiele nagród, w tym Nagrodę World Fantasy i Nagrodę Brama Stokera za całokształt twórczości. Na cześć pisarza jedna z planetoid została nazwana (9766) Bradbury. (zm. 5 czerwca 2012 r. w Los Angeles)
Annie Proulx, ur. 22 sierpnia 1935 roku w Norwich w stanie Connecticut – amerykańska pisarka i dziennikarka. Za książkę „Kroniki portowe” otrzymała w 1994 r. nagrodę Pulitzera w kategorii fikcja literacka. W tym samym roku otrzymała też National Book Award. Jej twórczość osadzona jest mocno w życiu amerykańskiej prowincji, duże znaczenie odgrywa motyw przywiązania do rodzinnej ziemi, której porzucenie prowadzi do rozpadu związków międzyludzkich i zagubienia bohaterów. „Kroniki portowe” oraz opowiadanie „Tajemnica Brokeback Mountain” zostały zekranizowane.
23 sierpnia
Arthur Adamov, ur. 23 sierpnia 1908 r. w Kisłowodzku na Kaukazie – francuski pisarz rosyjskiego pochodzenia. W 1917 r. wyemigrował z Rosji. W 1924 r. znalazł się w Paryżu, gdzie poznał tamtejsze środowisko surrealistów. Pierwsze pięć jego wierszy opublikował na łamach prasy w 1933 r. W 1950 r. opublikowano jego pierwszą sztukę pt. „Parodie”. Uznawany jest za jednego z głównych przedstawicieli teatru absurdu. W jego twórczości dominuje temat śmierci, poczucie daremności ludzkiego istnienia oraz obsesja zagrożenia. Jednym z najważniejszych dzieł autora jest sztuka Wszyscy przeciwko wszystkim, w którym pojawia się obraz odrealnionego państwa, w którym trwa walka „tubylców” z „uciekinierami”. Zmarł śmiercią samobójczą na skutek zażycia barbituranów, po trwającej ponad rok ciężkiej depresji. (zm. 15 marca 1970 r. w Paryżu)
Nelson DeMille, ur. 23 sierpnia 1943 r. w Nowym Jorku – pisarz amerykański. W latach sześćdziesiątych służył w Wietnamie, początkowo w wywiadzie wojskowym, potem w piechocie w stopniu porucznika; otrzymał szereg odznaczeń wojskowych za męstwo. Po powrocie do kraju pracował jako korespondent „Law Officer Magazine”. Studiował nauki polityczne i historię. Pod pseudonimem Jack Cannon opublikował cykl sześciu krótkich powieści, których bohaterem jest niekonwencjonalny nowojorski detektyw, sierżant Joe Ryker. Sławę przyniosła mu pierwsza książka wydana pod własnym nazwiskiem „Nad rzekami Babilonu”(1978). Od tego czasu ukazało się sześć kolejnych tytułów, między innymi: „Katedra”, „Szkoła wdzięku”, „Złote Wybrzeże” i „Córka generała”. Jego powieści wyróżniają się błyskotliwymi dialogami i niezwykle celnym, ironicznym humorem. Kilka z nich zostało sfilmowanych.
24 sierpnia
Paulo Coelho, ur. 24 sierpnia 1947 r. w Rio de Janeiro – brazylijski pisarz i poeta, który w swych powieściach często odwołuje się do tradycji chrześcijańskiej zwłaszcza w jej moralnych aspektach. W wieku siedmiu lat rozpoczął naukę w szkole Jezuitów, gdzie odkrył swoje powołanie – pisarstwo. Swoją pierwszą nagrodę literacką otrzymał w szkolnym konkursie poetyckim. Rodzice chcieli, by syn został inżynierem, ale pisarz się temu sprzeciwił. Ojciec uznał to za przejaw choroby psychicznej i umieścił go w klinice psychiatrycznej. Wkrótce związał się z grupą teatralną i rozpoczął pracę jako dziennikarz, co również spotkało się z dezaprobatą rodziców. Ponownie umieścili syna w klinice psychiatrycznej. Po opuszczeniu placówki wrócił na studia. Zaangażował się w działalność ruchu Tropicália, który był brazylijską odmianą ruchu hippisów. Pisał teksty( ponad 60) do piosenek tworzonych wraz z muzykiem i kompozytorem – Raulem Seixasem, a płyty z tymi utworami osiągnęły bardzo wysoki nakład sprzedaży. Za publikację ulotek nawołujących do przyznania większej wolności, uznanych przez dyktaturę za wywrotowe pisarz wraz z Raulem Seixasem trafili do więzienia. Najprawdopodobniej uniknął śmierci dlatego, iż oświadczył że jest umysłowo chory, czego dowodem był kilkukrotny pobyt w klinice psychiatrycznej. Ostatecznie został wypuszczony. W 1977 roku podjął pracę w wytwórni płytowej Polygram, gdzie poznał swoją przyszłą żonę. Wyjechał z nią do Londynu i zaczął pisać. Początkowo nie odnosił jednak sukcesów. Żonę porzucił i znalazł się na powrót w Brazylii. Tam spotkał swoją dawną przyjaciółkę – Cristinę Oiticica. Poślubił ją i do dziś są małżeństwem. Największą sławę przyniósł mu „Alchemik” – alegoryczna opowieść o wędrówce andaluzyjskiego pasterza. W książce tej pisarz ukazał jak ważne w życiu są marzenia oraz to, by podążać własną, zgodną z powołaniem drogą. Inne jego dzieła to: powieść „Weronika postanawia umrzeć”, „Być jak płynąca rzeka”, „Brida”, „Pielgrzym”, „Czarownica z Portobello”, „Rękopis znaleziony w Akce”, „Zahir”, „Piąta góra”, „Podręcznik wojownika światła”, „Walkirie” i wiele innych. W 2014 roku nakręcono film „Paulo Coelho. Niesamowita historia” opowiadający o życiu Coelho zanim napisał swoją pierwszą książkę. Mimo popularności i przyznania wielu nagród pojawiają się też słowa krytyki. Jego styl opisywany jest jako zbyt prosty i bezpośredni, zwraca się także uwagę na zapożyczenia z dzieł innych autorów.
Alexander McCall Smith, ur. 24 sierpnia 1948 r. w Bulawayo w Rodezji, Republika Zimbabwe –szkocki pisarz i profesor prawa medycznego. Jest autorem ponad 50 powieści i opowiadań. Szczególną popularnością w wielu krajach cieszy się cykl „Kobieca Agencja Detektywistyczna Nr 1”, która zdobyła wiele nagród literackich.
25 sierpnia
Gustaw Morcinek (właściwie Augustyn Morcinek), ur. 25 sierpnia 1891 r. w Karwinie na Śląsku Cieszyńskim – polski pisarz związany ze Śląskiem, nauczyciel, działacz publicystyczny. Pochodził z bardzo biednej rodziny. Już jako roczne dziecko, na skutek śmierci ojca, stał się półsierotą. W wieku 16 lat rozpoczął pracę w kopalni. Dzięki zbiórce pieniędzy przez kolegów z pracy Morcinek mógł ukończyć Polskie Seminarium Nauczycielskie w Białej (obecnie część Bielska – Białej). W okresie międzywojennym stał się jednym z najbardziej znaczących śląskich pisarzy tworzących po polsku. Debiutował w 1920 r. artykułem „Wspomnienia z przewrotu w listopadzie 1918 r.” zamieszczonym w „Dzienniku Cieszyńskim”. W okresie międzywojennym powstały takie dzieła, jak zbiór noweli „Serce za tamą” (1929), czy powieści „Wyrąbany chodnik” (1931–1932), „Narodziny serca” (1932) i „Łysek z pokładu Idy” (1933). Większość jego utworów poświęcona jest tematyce górniczej i śląskiej. Przez większość swojego życia pisarz był zaangażowany politycznie. Brał udział m.in. w przewrocie Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, przeprowadzonym w celu przyłączenia części księstwa do Polski. Po wojnie Morcinek przyłączył się do Stronnictwa Demokratycznego, a następnie został posłem na Sejm PRL I Kadencji. (zm. 20 grudnia 1963 r. w Krakowie)
Frederick Forsyth, ur. 25 sierpnia 1938 r. w Ashford – brytyjski pisarz powieści sensacyjnych i thrillerów. Mając 17 lat, wstąpił do RAF-u i uzyskał licencję pilota wojskowego. Dwa lata później porzucił służbę w lotnictwie na rzecz dziennikarstwa. W latach 1961-65 był korespondentem Reutera w Berlinie i Paryżu. Światową sławę przyniósł pisarzowi wydany w 1971 r. thriller „Dzień Szakala”, opowiadający o zamachu na Charles’a de Gaulle’a. Wielki sukces odniosły także inne jego książki: „Akta Odessy”, „Psy wojny”, „Diabelska alternatywa”, „Fałszerz”, „Ikona”, „Weteran”, „Mściciel”, „Afgańczyk”, „Kobra” , „Czwarty protokół” i „Czarna lista”. Wiele z nich zekranizowano.
26 sierpnia
Natalia Gałczyńska, ur. 26 sierpnia 1908 r. w Kaliszu – polska pisarka, autorka książek dla dzieci i młodzieży, tłumaczka literatury rosyjskiej. Pochodziła z rodziny gruzińsko-rosyjskiej. W 1930 r. poślubiła poetę Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, którego poznała podczas studiów na Uniwersytecie Warszawskim. Utwory dla dzieci i młodzieży publikowała pod pseudonimem Anna Glińska. Napisała między innymi: „Kasia i inne”, „Dom na Celnej”, „Spotkajmy się w Bangkoku”, „Powrót do Santa Cruz”. (zm. 22 listopada 1976 r. w Warszawie)
Julio Cortázar, ur. 26 sierpnia 1914 r. w Brukseli – pisarz argentyński, jeden z najwybitniejszych prozaików XX wieku. Znany jest przede wszystkim z licznych powieści, między innymi „Gra w klasy”, „62. Model do składania” „Książka dla Manuela”, oraz ze zbiorów opowiadań: „Tajemna broń”, „Dla wszystkich ten sam ogień”, „Ośmiościan”, „Niewpory”. Pisał też eseje. Najsłynniejszą pozycją w dorobku pisarza jest „Gra w klasy” – eksperymentalna powieść, obejmująca 155 krótkich rozdziałów, podzielonych na trzy części: „Z tamtej strony”, „Z tej strony”, „Z różnych stron”. Książkę można czytać na różne sposoby: w kolejności w jakiej została napisana, lub w innej kolejności rozdziałów, według umieszczonego w książce klucza. (zm. 12 lutego 1984 r. w Paryżu)
27 sierpnia
Ira Levin, ur. 27 sierpnia 1929 r. w Nowym Jorku – amerykański pisarz pochodzenia żydowskiego, autor powieści sensacyjnych, sztuk teatralnych i tekstów piosenek. Pierwszą powieść „Pocałunek przed śmiercią” napisał w wieku 22 lat. Był pisarzem wszechstronnym; w jego dorobku są zarówno dreszczowce, jak i komedie. Najbardziej znaną powieścią Levina jest „Dziecko Rosemary”, horror opowiadający o satanizmie i okultyzmie. W 1968 r. na podstawie książki powstał nagradzany film pod tym samym tytułem w reżyserii Romana Polańskiego. Inne jego książki to: „Ten wspaniały dzień”, „Żony ze Stepford”, „Chłopcy z Brazylii” i „Sliver”. (zm. 12 listopada 2007 r. w Nowym Jorku)
Jeanette Winterson, ur. 27 sierpnia 1959 r. w Manchesterze – brytyjska pisarka i feministka. W dzieciństwie adoptowana przez bardzo religijną rodzinę, przygotowywana do roli misjonarki. W wieku szesnastu lat zdeklarowała się jako lesbijka i z powodu miłości do swojej przyjaciółki uciekła z domu. Jej pierwsza, autobiograficzna powieść „Nie tylko pomarańcze” ukazała się w 1985 roku. Inne jej książki to między innymi: „Namiętność”, „Płeć wiśni”, „Zapisane na ciele”, „Dom na krańcu czasu”, „Kamienni Bogowie”. W roku 2006 autorka otrzymała Order Imperium Brytyjskiego za zasługi dla literatury.
28 sierpnia
Johann Wolfgang von Goethe, ur. 28 sierpnia 1749 r. we Frankfurcie nad Menem – niemiecki poeta przełomu XVIII i XIX wieku i jeden z najbardziej znaczących w skali światowej, dramaturg, prozaik, uczony, polityk, wolnomularz. Był synem radcy cesarskiego i córki burmistrza Frankfurtu. Wykształcenie pobierał najpierw w domu, później studiował prawo na uniwersytecie w Lipsku (1765 -1768). Kontynuował studia w Strasburgu, uzyskując w 1771 r. licencjat praw. W 1775 r. Goethe osiadł w Weimarze, w którym mieszkał do końca życia. Pełnił różne funkcje na dworze księcia sasko-weimarskiego. Książę Carl August powierzał mu zarządzanie różnymi sektorami administracji państwowej, Goethe kierował komisją do spraw wojny, również sprawami finansowymi, oraz okresowo zajmował się zagadnieniami kulturalnymi, był także dyrektorem budowy dróg. Od roku 1791 do 1817 kierował teatrem oraz wszystkimi instytucjami oświatowo-kulturalnymi księstwa. W tym okresie narodziła się jego przyjaźń z Schillerem, który związany był z uniwersytetem w Jenie. W roku 1780 został przyjęty jako uczeń do Loży wolnomularskiej, a w 1783 został przyjęty do zakonu iluminatów. Goethe angażował się intelektualnie w różne dziedziny sztuki i nauki. Fascynował go świat przyrody (botanika, chemia, geologia, optyka), z ciekawością czytał prace największych filozofów, starając się nawiązywać z nimi polemikę. Jednak całe jego życie naznaczone było szczególną miłością do sztuk plastycznych i literatury. Pisał utwory poetyckie, prozę i dramaty, starając się podejmować niebanalną tematykę i wplatać w swe dzieła owoce poszukiwań prowadzonych na innych gruntach. Wczesny okres pisarstwa Goethego wiązał się z nurtem „burzy i naporu” ( niem. Sturm und Drang). Koncepcje głoszone przez przedstawicieli tego ruchu zwiastowały rychły upadek oświeceniowej myśli i nadejście romantyzmu. W tym czasie powstały takie dzieła jak: utwory liryczne „Powitania i rozłąka”, „Znasz-li ten kraj”, „Prometeusz” , „Elegie rzymskie” i powieść epistolarna „Cierpienia młodego Wertera” (1774). Kolejny etap twórczości Goethego wiązał się z tzw. okresem weimarskim ( 1775-1822). W tym czasie napisał dzieła: ballady: „Król Olch”, „Rybak”, „Uczeń czarnoksiężnika”; dramaty: „Ifigenia w Taurydzie”, „Egmont”, epos „Lis Przechera” oraz idyllę „Herman i Dorota”. Lata 1822-32 spędzone przez Goethego we Włoszech stanowiły tzw. okres klasyczny, który był najznakomitszym zwieńczeniem kunsztu pisarskiego. W tym czasie pracował nad dziełem swego życia tragedią „Faust” (1773-1831) oraz dwuczęściową powieścią edukacyjną „Lata nauki Wilhelma Meistra” i „Lata wędrówki Wilhelma Meistra”. (zm. 22 marca 1832 r. w Weimarze)
Arkadij Strugacki, ur. 28 sierpnia 1925 r. w Batumi – rosyjski pisarz science fiction, piszący razem z bratem Borisem. Braci Strugackich zalicza się do klasyków światowej fantastyki. Urodził się w inteligenckiej rodzinie pochodzenia żydowskiego. W 1943 r. rozpoczął naukę w moskiewskiej wojskowej wyższej szkole języków obcych, którą ukończył w 1949 r. ze specjalnością tłumacza z języków angielskiego i japońskiego. Służył jako tłumacz na Dalekim Wschodzie, został zdemobilizowany w roku 1955. Pracował jako redaktor w prasie, potem w wydawnictwach książkowych. Strugaccy stali się znani po publikacji pierwszych opowiadań, odróżniających się jednak od innych utworów publikowanych w tamtych czasach zainteresowaniem psychologią ich bohaterów. W swej prozie Strugaccy stawiają stopniowo coraz więcej pytań, między innymi o dobro i zło, o naturę człowieka, o granice ludzkiego poznania. Poruszają problemy etyki, odpowiedzialności władzy, kierunku rozwoju świata. Najważniejsze ich utwory to: „W krainie purpurowych obłoków”, „Daleka Tęcza”, „Trudno być bogiem”, „Poniedziałek zaczyna się w sobotę”, „Przenicowany świat”, „Piknik na skraju drogi”. (zm. 12 października 1991 r. w Moskwie)
29 sierpnia
Maurice Maeterlinck, ur. 29 sierpnia 1862 r. w Gandawie – belgijski dramaturg, poeta, eseista, piszący w języku francuskim, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1911. Uważany jest za twórcę dramatu symbolicznego. Jego utwory sceniczne odznaczają się tajemniczą atmosferą, nastrojowością, często nasycone są pesymizmem, wyrażając lęk egzystencjalny człowieka oraz jego bezradność wobec przeznaczenia. Jego dramaty wywarły duży wpływ na innych twórców. Najważniejsze z nich to: „Intruz”, „Ślepcy”, „Peleas i Melisanda”, „Wnętrze” „Niebieski ptak”. Jako poeta debiutował w 1889 r. tomikiem „Cieplarnie”. W 1894 r. wydał cykl „Pieśni” zainspirowanych tradycyjną ludowa liryką flamandzką. Pisał też eseje filozoficzno-przyrodnicze: „Życie pszczół”, „Inteligencja kwiatów”, „Życie termitów” oraz „Życie mrówek”. (zm. 6 maja 1949 r. w Nicei)
30 sierpnia
Mary Shelley, ur. 30 sierpnia 1797 r. w Londynie – angielska poetka i pisarka okresu romantyzmu, prekursorka powieści SF. Jej matka Mary Wollstonecraft uchodzi dziś za jedną z najbardziej znanych obrończyń praw kobiet. Zadebiutowała powieścią „Frankenstein albo: Współczesny Prometeusz” (1818), dzięki której zdobyła sławę oraz stała się czołową twórczynią powieści gotyckiej. Napisała także inne powieści grozy, między innymi: „Valperga”, „Ostatni człowiek” i „Przeistoczenie”. (zm. 1 lutego 1851 r. w Londynie)
Dorota Terakowska (właśc. Barbara Rozalia Terakowska), ur. 30 sierpnia 1938 r. w Krakowie – polska pisarka i dziennikarka. Ukończyła socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Przez wiele lat pracowała jako redaktor i publicysta w „Gazecie Krakowskiej”, „Przekroju” i „Zeszytach Prasoznawczych”. Była autorką książek dla dzieci i młodzieży chętnie czytanych także przez dorosłych. Otrzymała trzy nagrody polskiej sekcji IBBY – Światowej Rady Książek dla Młodzieży za powieści: „Córka czarownic”(1992), „Samotność bogów”(1998) i „Tam gdzie spadają Anioły”(1999). Zadebiutowała w 1986 r. książką „Babci Brygidy szalona podróż po Krakowie”. Od wydania swojej drugiej (autobiograficznej) książki „ Guma do żucia” poświęciła się literaturze. Inne jej utwory to: „Poczwarka”, „ono”, „Dobry adres to człowiek”. Pisała też reportaże i felietony. Była matką reżyserki Małgorzaty Szumowskiej i dziennikarki Katarzyny Nowak. (zm. 4 stycznia 2004 r. w Warszawie)
Camilla Läckberg, ur. 30 sierpnia 1974 r. w Fjällbace – szwedzka autorka powieści kryminalnych, z wykształcenia ekonomistka. Już jako dziewczynka zajmowała się pisaniem opowiadań kryminalnych – pierwszą książkę – o krwiożerczej Pani Mikołajowej – napisała, gdy miała pięć lat. Sławę przyniósł jej cykl książek rozgrywający się w Fjällbace, jej rodzinnym miasteczku. Jego bohaterami są pisarka Erika Falck i policjant, a z czasem mąż Eriki – Patrik Hedström. Książki ukazały się w ponad 60 krajach i sprzedały się w 20 milionach egzemplarzy. Należą do niego między innymi: „Księżniczka z lodu”, „Kaznodzieja”, „Kamieniarz”, „Czarownica”, „Fabrykantka aniołków”, „Ofiara losu”, „Syrenka”. Cztery tytuły zostały sfilmowane przez szwedzką telewizję, SVT.
31 sierpnia
Anna Libera, (pseud. Anna Krakowianka), ur. 31 sierpnia 1805 r. we wsi Morawica k. Krakowa – polska poetka i działaczka oświatowa. Autorka licznych nowel, dramatów i wierszy, publikowanych od 1842 roku. Córka zasłużonego nauczyciela szkoły parafialnej w Rudawie.. Od wczesnej młodości angażowała się w prace społeczno-oświatowe, (zwłaszcza w okresie Wiosny Ludów) i uprawiała twórczość literacką oraz publicystyczną. Zarabiała na życie hafciarstwem. Najważniejsze jej utwory to: tomiki „Poezje” (1842), „Nowe poezje” (1846) i „Poezje narodowe” (1849), powieści: „Przekleństwo”, „Zamczysko”, „Na kiermaszu w Rudawie”. Wydała także dramat „Jadwiga, królowa Polski”, opowiadanie prozą „Pani dobra i dobra służąca”. Autorka tekstów piosenek ludowych – tzw. krakowiaków (wiele z nich przeszło bezimiennie do folkloru, gdzie odnalazł je i zapisał Oskar Kolberg). Utwory swe zamieszczała w „Gwiazdce Cieszyńskiej”, „Szkółce dla Młodzieży”, „Niewieście”, „Włościaninie” (1871) i w „Zagrodzie” . (zm. 10 czerwca 1886 r. w Krakowie)
Źródło: internet
Dodaj komentarz